Lâu nay, nông dân ở huyện Đồng Xuân trồng sắn theo phương thức quảng canh là chủ yếu nên năng suất thấp; đồng thời còn làm đất bị rửa trôi bạc màu, hoang hóa. Để sử dụng hợp lý tài nguyên đất canh tác sắn, Phòng NN-PTNT huyện Đồng Xuân phối hợp với Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp duyên hải Nam Trung Bộ triển khai mô hình trồng đậu phộng xen sắn trên đất đồi liên tục qua 4 vụ, chẳng những đã khắc phục được những tồn tại trên mà còn cho hiệu quả kinh tế cao.

Mô hình trồng đậu xen sắn ở xã Xuân Phước (Đồng Xuân) - Ảnh: H.NAM

Năm 2012 là lần thứ 4 liên tiếp, mô hình trồng đậu phộng xen sắn được thử nghiệm trên 2,5ha tại xã Xuân Phước bằng giống đậu phộng LDH.01 và đậu lỳ (một giống đậu địa phương) được trồng xen với giống sắn SM 2075-18, KM 98-5, NA1 và BKA 900. Kết quả, mô hình cho thu nhập 67,3 triệu đồng/ha, so với trồng sắn thuần chỉ đạt 30,5 triệu đồng/ha; lãi ròng của mô hình trên 50 triệu đồng/ha. Năng suất

của giống đậu phộng LDH.01 đạt 17,2 tạ/ha, trong khi đó giống đậu thuần chỉ gần 11 tạ/ha. Cũng qua mô hình này, năng suất sắn của các giống mới trồng khảo nghiệm dao động từ 27,2-40,5 tấn/ha, trong khi đó năng suất sắn giống KM94 (đối chứng) chỉ đạt từ 25-30 tấn/ha. Điều đáng quan tâm là hàm lượng tinh bột sắn trong mô hình đạt từ 25,2-26,5%, còn giống sắn KM94 chỉ đạt 23% độ bột. Cũng qua công tác khảo nghiệm, Phòng NN-PTNT huyện Đồng Xuân đã chọn các giống sắn SM 2075-18, KM 98-5,NA1 và BKA 900 thay thế giống KM94 bị bệnh chổi rồng.

Ông Lương Sơn ở thôn Phước Hòa (xã Xuân Phước), một nông dân tham gia mô hình, cho biết: Mô hình này không những nâng cao hiệu quả kinh tế mà còn bổ sung vào đất một lượng chất hữu cơ từ cây đậu phộng hạn chế thoái hóa đất. Khi trồng đậu phộng xen với sắn, cả hai loại cây này đều sinh trưởng, phát triển tốt, ít bị sâu bệnh, ít cỏ dại hơn. Còn ông Lê Duy Trinh ở thôn Phú Hội (xã Xuân Phước) cũng thực hiện mô hình cho rằng: Trồng đậu phộng xen sắn trên đất gò đồi cho năng suất, chất lượng cao. Mô hình này làm thay đổi tập quán trồng trọt của bà con nông dân, hạn chế trồng sắn thuần vì có chi phí cao do bón nhiều phân.

Ông Nguyễn Văn Tri, Phó phòng NN-PTNT huyện Đồng Xuân cho biết: “Huyện Đồng Xuân có địa hình đồi dốc lớn, mùa mưa dễ xói mòn. Nhiều vùng gò đồi qua trồng sắn một thời gian, đất bị rửa trôi, khó canh tác dẫn đến bỏ hoang. Với kỹ thuật trồng đậu phộng xen sắn đã cải thiện được vấn đề xói mòn, rửa trôi đất. Phát huy hiệu quả của mô hình, huyện đã tổ chức tập huấn cho 100 hộ nông dân để họ hiểu ý nghĩa, vai trò của việc trồng đậu phộng xen sắn, đồng thời nắm vững kỹ thuật thâm canh 2 loại cây trồng để cho hiệu quả kinh tế cao. Bên cạnh đó, chúng tôi tổ chức hội thảo đầu bờ nhằm đánh giá hiệu quả của việc trồng đậu phộng xen sắn bằng giống mới để người nông dân chứng kiến tận mắt những thành quả mà mô hình mang lại”.

Còn tiến sĩ Nguyễn Thanh Phương, Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Duyên hải Nam Trung Bộ cho rằng: “Trồng đậu phộng xen sắn, trước mắt tăng hiệu quả kinh tế trên một đơn vị canh tác, còn về lâu dài là hướng đến sản xuất bền vững. Vì sau khi thu hoạch đậu phộng, một phần thân và lá dùng để che phủ gốc sắn nhằm duy trì độ ẩm và trả lại chất hữu cơ cho đất, một phần được sử dụng để ủ và chế biến thành thức ăn vỗ béo bò. Từ kết quả mô hình trồng đậu phộng xen sắn ở huyện Đồng Xuân, chúng tôi đề nghị ngành Nông nghiệp tỉnh Phú Yên đưa vào cơ cấu giống cây trồng, nhân rộng mô hình để nông dân canh tác bền vững”.

MẠNH HOÀI NAM