Thực hiện chủ trương bàn giao lưới điện nông thôn của Chính phủ, toàn tỉnh hiện có 41 xã bàn giao hơn 4km đường dây trung áp, gần 476km đường dây hạ áp và 61.825 khách hàng cho Công ty Điện lực Phú Yên quản lý, khai thác. Tuy nhiên, trong và sau khi bàn giao đã xảy ra nhiều vấn đề vướng mắc.
Đường dây hạ áp tại HTX Long Hà, thị trấn La Hai, Đồng Xuân - Ảnh: P.NAM
NHẬP NHẰNG THỦ TỤC
Hiện còn 15 HTX nông nghiệp của 12 xã thuộc dự án REII chưa bàn giao lưới điện cho Công ty Điện lực Phú Yên, do không thống nhất thời gian kiểm kê định giá, chốt thời gian và chỉ số công tơ, hoặc phải hoàn tất các thủ tục định giá. Ngoài ra, còn 6 HTX nông nghiệp có kinh doanh điện của huyện Phú Hòa không tham gia dự án REII cũng chưa bàn giao lưới điện cho Công ty điện lực Phú Yên, do chưa thống nhất hoàn tất các thủ tục, định giá, thời gian hoàn trả vốn theo quy định tại Thông tư 06, ngày 3/2/2010 của Liên Bộ Công thương - Tài chính, về hướng dẫn, giao nhận và hoàn trả vốn đầu tư lưới điện hạ áp nông thôn.
Trong quá trình bàn giao lưới điện nông thôn, trình tự, thủ tục bàn giao giữa Công ty Điện lực Phú Yên với từng HTX và địa phương khác nhau, nhưng đa phần là bàn giao theo phương thức hai bên giao nhận hiện trạng, chiều dài đường dây, số công tơ điện, chốt chỉ số điện và thời điểm bàn giao, mà không đề cập đến hoàn trả vốn của HTX, xã viên đã đầu tư vào công trình điện. Theo Công ty Điện lực Phú Yên, hầu hết các HTX không bàn giao đầy đủ hồ sơ theo quy định tại Thông tư 06, như hồ sơ quyết toán và phân tích nguồn vốn đầu tư công trình. Bên cạnh đó, lưới điện không đồng nhất trên cùng một tuyến và nhiều chủng loại dây… Do đó, việc kiểm kê, xác định nguồn vốn hoàn trả, thỏa thuận tỉ lệ khấu hao còn lại của lưới điện gặp nhiều khó khăn. Trong số 41 xã đã bàn giao lưới điện cho Công ty Điện lực Phú Yên, chỉ có 18 xã hoàn thành hồ sơ bàn giao, còn lại đang hoàn tất thủ tục, trong đó quan trọng nhất là thiếu hồ sơ gốc đầu tư công trình điện.
Trong khi đó các HTX và xã viên lại cho rằng, ngành điện đang chiếm dụng vốn của họ, vì sau khi bàn giao, ngành điện không thanh toán giá trị còn lại, mà tiếp tục khai thác kinh doanh trên hệ thống điện do HTX đầu tư trước đây. Thực trạng này gây khó khăn cho hoạt động của các HTX nông nghiệp, do giảm doanh thu lại không thu hồi được vốn đầu tư xây dựng lưới điện.
NGÀNH ĐIỆN… “LÀM LƠ” ?
Từ cuối những năm 1990, các HTX nông nghiệp trong tỉnh có phong trào huy động vốn để đầu tư xây dựng lưới điện nông thôn. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, do hạn chế về trình độ của đội ngũ cán bộ HTX, công tác quản lý hồ sơ liên quan đến đầu tư lưới điện thiếu chặt chẽ, qua nhiều nhiệm kỳ hồ sơ bị thất lạc… dẫn đến việc bàn giao gặp không ít khó khăn. Ông Lê Luân, Chủ tịch Liên minh HTX Phú Yên cho biết, việc bàn giao lưới điện nông thôn cho ngành điện quản lý, khai thác được các HTX thống nhất. Nhưng sau khi bàn giao thì ngành điện không thanh toán giá trị tài sản lưới điện, hoặc xác định giá trị còn lại quá thấp.
Hiện 4 HTX nông nghiệp là Long Hà, Phước Thọ (huyện Đồng Xuân), Hòa Vinh, Hòa Thành Đông (huyện Đông Hòa) đã bàn giao lưới điện cho Công ty Điện lực Phú Yên với tổng giá trị tài sản phải thanh toán lại hơn 726 triệu đồng. Tuy nhiên, mặc dù đã nhiều lần đề nghị nhưng đến nay ngành điện vẫn chưa thanh toán. Ông Đỗ Văn Khương, Chủ nhiệm HTX Phước Thọ, huyện Đồng Xuân bức xúc: “Điều hết sức vô lý là tài sản của HTX và xã viên sau khi được bàn giao, ngành điện quản lý, kinh doanh bán điện lại cho xã viên từ tháng 7/2009, nhưng đến nay không chịu hoàn trả vốn. Vấn đề này cần phải được giải quyết dứt điểm trong tháng 6/2012, hay khi nào giải quyết, ngành điện cũng phải trả lời dứt điểm để chúng tôi báo cáo lại cho xã viên”.
Huyện miền núi Sông Hinh có hai HTX là Đức Bình Đông và Đức Bình Tây, đã bàn giao lưới điện với nguyên giá gần 1,5 tỉ đồng, nhưng khi xác định giá trị giao nhận chỉ còn lại hơn 270 triệu đồng (bằng 18% giá trị nguyên giá). Trong đó, nguồn vốn huy động của dân có nguyên giá trên 516 triệu đồng, nhưng khi xác định giá trị còn lại chỉ có trên 54,8 triệu đồng (bằng 10,6% giá trị nguyên giá). Với cách xác định giá trị như trên, nhiều xã viên cho rằng, nếu thu hồi toàn bộ đường dây điện, lấy lõi đồng đem bán ngoài thị trường còn cao hơn nhiều.
Qua giám sát tình hình hoạt động của các HTX nông nghiệp, cuối năm 2011 Hội đồng nhân dân tỉnh đánh giá: Việc chỉ đạo và tiến hành bàn giao lưới điện cho ngành điện quản lý gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân là do giữa các cơ quan chức năng, ngành điện và HTX chưa thống nhất trong thực hiện quy trình và xác định giá trị tài sản bàn giao theo quy định. Cụ thể như trình tự thủ tục, hồ sơ bàn giao, đánh giá, xác định giá trị tài sản lưới điện và cam kết thời gian thanh toán vốn… theo Thông tư 06.
Giải quyết tồn tại trên, theo lãnh đạo Công ty Điện lực Phú Yên, các bên liên quan phải cùng phối hợp kiểm kê khối lượng lưới điện, chốt chỉ số công tơ, thống kê và bàn giao danh sách khách hàng cho đơn vị tiếp nhận. Đồng thời tiến hành định giá tài sản, giao nhận hồ sơ, xác định nguồn vốn. Sau đó báo cáo lên Hội đồng thẩm định giá, trình UBND tỉnh phê duyệt.
PHƯƠNG NAM
