Khí dầu mỏ hóa lỏng (gas) là một trong những nhiên liệu đun nấu phổ biến hiện nay. Bên cạnh những tiện lợi thì sử dụng bếp gas cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn do cháy nổ. Chính vì thế, cách thức sử dụng gas như thế nào cho an toàn và hiệu quả là mối quan tâm của rất nhiều người hiện nay, đặc biệt là những người nội trợ.
Hướng dẫn cách sử dụng bếp gas, bình gas an toàn cho khách hàng - Ảnh: N.XUÂN
Sau đây là một số hướng dẫn về sử dụng gas an toàn nhằm phòng ngừa rủi ro có thể xảy ra:
Cách lắp đặt bình gas & bếp gas:
Vị trí lắp đặt: Đối với bình gas: Luôn đặt bình gas thẳng đứng ở nơi bằng phẳng, thông thoáng nhưng tránh gió lùa trực tiếp hoặc trong hộc bếp, không được đặt bất cứ thứ gì lên bình. Bình gas phải đặt cách xa nguồn nhiệt và nơi có thể phát sinh tia lửa (ổ cắm, công tắc, thiết bị điện…) tối thiểu 1,5m. Đối với bếp gas: đặt ở nơi thông thoáng, nhưng tránh gió lùa, không đặt ở nơi ẩm ướt hoặc nơi có môi trường ăn mòn. Bếp gas cần lắp đặt cách mặt tường ít nhất 15cm, ngoài ra nếu có lắp đặt kệ treo trên bếp thì kệ nên cách bếp tối thiểu 1m.
Quá trình lắp đặt: Quá trình lắp đặt cũng như việc chỉnh sửa bếp, thay bình gas, dây dẫn… đều vô cùng quan trọng vì liên quan đến vấn đề an toàn cho người sử dụng. Vì vậy, chỉ những nhân viên của cửa hàng hoặc đại lý gas đã qua đào tạo, nắm rõ kỹ thuật mới được phép thực hiện những việc này. Trong quá trình nhân viên của cửa hàng hoặc đại lý lắp đặt bình gas, người tiêu dùng cần chú ý kiểm tra và chứng kiến quá trình lắp đặt (chú ý kiểm tra rò rỉ tại các vị trí như: van, các đầu nối và ống mềm bằng bọt xà phòng, bật bếp thử để kiểm tra ngọn lửa, tắt bếp đúng quy trình để kiểm tra xem van có kín hay không). Nếu không đảm bảo thì yêu cầu đổi bình gas khác. Nên sử dụng van điều áp, ống dẫn là ống mềm chuyên dùng cho gas và có chất lượng tốt, nên dùng ống mềm có bảo vệ phòng cháy, chống chuột cắn.
Quá trình sử dụng: Trong quá trình sử dụng, thường xuyên kiểm tra hiện tượng rò rỉ gas, tình trạng ống dẫn gas, van, đầu nối… để thay thế khi có dấu hiệu hư hỏng. Thực hiện đúng quy trình tắt, mở bếp an toàn như sau: Khi mở bếp, mở van đầu bình gas trước, sau đó mở van ở bếp để sử dụng. Khi tắt bếp, khóa van đầu bình gas, chờ cho ngọn lửa ở bếp tắt hẳn sau đó mới khóa van bếp. Nếu sau khi khóa van đầu bình gas mà ngọn lửa ở bếp vẫn cháy (chứng tỏ van đầu bình gas không kín) thìkhông tắt bếp, để nguyên hiện trường và gọi điện cho cửa hàng, đại lý gas đến khắc phục kịp thời.
Nên sử dụng loại bếp gas có bộ phận cảm ứng nhiệt tự động ngắt gas khi nước tràn hoặc gió lùa làm bếp tắt lửa. Nếu bếp không có bộ phận cảm ứng nhiệt thì khi đun nấu phải thường xuyên chú ý để kịp thời xử lý khi bếp bị tắt lửa. Nên thay ống dẫn gas sau 3-5 năm sử dụng hoặc theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Khi đun nấu phải trông coi, không để các vật dễ cháy như giẻ lau, đồ nhựa, giấy… gần bếp gas. Chú ý khóa van và tắt bếp khi không sử dụng. Luôn vệ sinh sạch sẽ bếp, ống dẫn, van bình nhằm loại bớt điều kiện động vật gặm, cắn dây.
Đối với bếp gas mini: Hạn chế việc dùng nồi có đáy lớn đun nấu trên bếp gas mini vì ngọn lửa sẽ trùm xuống bình gas rất nguy hiểm, không sử dụng bình gas mini loại chỉ sử dụng một lần đã nạp lại.
Xử lý khi có sự cố rò rỉ gas: Rò rỉ gas thường do đường dây dẫn gas bị nứt hay thủng, khóa van bị hỏng hoặc ống gas nối sai khớp. Do vậy, khi ngửi thấy mùi gas tức làcó sự cố rò rỉ, phải lập tức xử lý theo các bước sau: Bước 1: Nhanh chóng khóa van đầu bình gas, cô lập khu vực gas bị rò rỉ. Bước 2, không được có những hành động làm phát sinh tia lửa như: bật công tắc đèn, cầu dao điện, giữ nguyên trạng thái của các công tắc, phích cắm của thiết bị điện đang sử dụng (như đèn, quạt, nồi cơm điện…). Cảnh báo không cho những người đang hút thuốc, thắp nhang đi vào khu vực có gas rò rỉ. Tắt các nguồn nhiệt, bếp ở khu vực xung quanh. Bước 3: Mở các cửa sổ, cửa đi, Dùng quạt tay quạt thông thoáng khu vực có gas rò rỉ để làm giảm tỉ lệ hơi gas trong không khí ở khu vực có gas rò rỉ. Bước 4: Tìm chỗ rò rỉ gas bằng nước xà phòng (xoa nước xàphòng quanh bình gas, dây dẫn… chỗnào bọt nổi lên làcógas rò rỉ). Bước 5: Nếu bình gas bịrò rỉ, sau khi khóa van đầu bình, mở van điều áp ra khỏi bình, di chuyển bình gas bị rò rỉ ra nơi thông thoáng, dùng xà phòng cục trét lên chỗ bị rò rỉ, sau đó dùng dây thun quấn chỗ bị rò rỉ, gọi điện cho cửa hàng hoặc đại lý đến đổi bình gas mới. Nếu ống mềm hoặc van điều áp bị rò rỉ thì thay mới.
Chú ý, khi đang nấu mà bị tắt bếp, nếu lúc đó ngửi thấy mùi gas thì tuyệt đối không được bật bếp lại, phải nhanh chóng khóa van đầu bình gas và xử lý giống như sự cố rò rỉ gas. Chỉ bật lại bếp khi không còn mùi gas trong khu vực bếp. Người tiêu dùng còn có thể tham khảo thêm thông tin về cách sử dụng gas an toàn tại Website Sở Công thương: congthuongphuyen.gov.vn.
NGUYỄN QUANG NGỌC
(Phòng Kỹ thuật an toàn công nghiệp, Sở Công thương)
