Sau gần 10 năm triển khai xây dựng, đến nay công trình hồ chứa nước Xuân Bình (TX Sông Cầu) vẫn còn nhiều tồn tại chưa được giải quyết. Để công trình sớm phát huy hiệu quả, chủ đầu tư đã có một số giải pháp tháo gỡ, khắc phục.
Hệ thống kênh chuyển nước của hồ chứa nước Xuân Bình bị hư hỏng nặng - Ảnh: A.NGỌC
NHIỀU TỒN TẠI
Sau một thời gian dài thi công, đến tháng 5/2006 các gói thầu xây lắp của hồ chứa nước Xuân Bình được hoàn thành, công trình chưa đưa vào sử dụng nhưng đã xuất hiện nhiều tồn tại nên không thể nghiệm thu hoàn công. Mặc dù đã được chủ đầu tư (trước đây là Sở NN-PTNT) nhiều lần yêu cầu khắc phục sai sót nhưng các đơn vị thi công không khắc phục. Đến cuối năm 2009, cơn lũ lịch sử đổ về làm cho công trình bị hư hỏng nặng, ước tính tổng thiệt hại khoảng 8 tỉ đồng. Cuối năm 2010, Chủ tịch UBND tỉnh đã cho thành lập Đoàn thanh tra về những sai phạm trong việc quản lý và đầu tư xây dựng của hồ chứa nước Xuân Bình.
Theo báo cáo kết quả sau thanh tra, cụm công trình đầu mối gồm đập đất và tràn xả lũ tương đối ổn định và hoạt động ở trạng thái bình thường, riêng phần vai phải nơi tiếp giáp vai đồi của đập dâng Bình Ninh đã hư hỏng hoàn toàn. Một trong những nguyên nhân là do thực tế nền địa chất tại vị trí này là nền đất chứ không phải nền đá như thiết kế; kênh chuyển lưu vực đoạn từ K0 đến K0+150 đã hư hỏng hoàn toàn; tuyến kênh chuyển lưu vực đã bị rò rỉ mất nước, không đảm bảo việc cấp nước cho hồ chứa nước Suối Thùng vào mùa mưa; đường quản lý, kênh chính dẫn nước, kênh nhánh, các công trình trên đường và trên kênh đã sạt lở hư hỏng nhiều đoạn. Cụ thể đối với gói thầu khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công do Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng thủy lợi 3 thực hiện còn nhiều thiếu sót trong khảo sát, thiết kế, chọn hình thức, kết cấu một số hạng mục chưa phù hợp nên không đảm bảo ổn định và an toàn cho việc thoát nước vào mùa lũ. Vì vậy UBND tỉnh, đã chỉ đạo đơn vị này phải có trách nhiệm khảo sát địa chất, địa hình, dựa vào thủy văn tính toán lại thủy công, thiết kế chọn hình dạng và kết cấu đập dâng Bình Ninh…Gói thầu số 3 nhà thầu cùng với đơn vị thiết kế, giám sát và chủ đầu tư có trách nhiệm khắc phục sửa chữa. Các gói thầu số 4, 5, 6, 7, 8, 9 nhà thầu có trách nhiệm sửa chữa các vị trí bị rò rỉ nước, khắc phục các hư hỏng… trên cơ sở đó lập hồ sơ đề nghị quyết toán. Còn Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng Phú Yên, đơn vị giám sát thi công có trách nhiệm giám sát công tác sửa chữa, khắc phục của các nhà thầu.
BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC
Sau khi tìm hiểu, rà soát lại những tồn tại, vướng mắc, Ban Quản lý Dự án thủy lợi và phòng chống thiên tai tỉnh đã tổ chức cuộc họp mời các nhà thầu liên quan để bàn việc sửa chữa công trình và đôn đốc công tác hoàn công, quyết toán. Theo Ban Quản lý Dự án thủy lợi và phòng chống thiên tai tỉnh, đối với phần kiểm tra, sửa chữa những hư hỏng nhỏ các đơn vị, cá nhân liên quan bao gồm chủ đầu tư, thiết kế, giám sát, nhà thầu đã thống nhất chịu trách nhiệm thực hiện theo đúng chỉ đạo của UBND tỉnh. Về sửa chữa phần đập tràn bên phải của đập dâng Bình Ninh, nên lựa chọn phương án điều chỉnh thiết kế có kết cấu đập tràn ophixerop, bên trong đá xây, bên ngoài bọc bê tông cốt thép, có chân khay thượng, hạ lưu cắm vào lớp đá phong hóa nhẹ nhằm nâng cao tính ổn định và bền vững của công trình, tránh lặp lại những hậu quả như đã xảy ra. Trong trường hợp nhà thầu là Công ty TNHH Xây dựng Phú Cường không đồng ý khắc phục theo thiết kế mới, yêu cầu nhà thầu thực hiện chỉ đạo xử lý sau thanh tra của UBND tỉnh bằng hình thức nộp lại tiền mà chủ đầu tư đã thanh toán cho phần khối lượng đập bị hư hỏng, hạng mục này sẽ đưa vào nội dung của dự án sửa chữa hồ chứa nước Xuân Bình. Đối với 150m đầu kênh chuyển lưu vực thuộc gói thầu số 5, đơn vị xây lắp Công ty cổ phần 520 đã thống nhất sửa chữa khắc phục các sai phạm. Riêng khối lượng phần gia cố, bổ sung ngoài phạm vi thiết kế cũ sẽ thanh toán cho nhà thầu theo quy định. Phần cống trên đường quản lý tại K3+683 hư hỏng không do nhà thầu nên sẽ đưa hạng mục xây lắp này vào dự án sửa chữa hồ chứa nước Xuân Bình với thay đổi thiết kế thành cầu giao thông. Tổng kinh phí dự toán cho các khối lượng xây lắp phát sinh khoảng 2 tỉ đồng.
Ông Ngô Thạch Phổ, Trưởng Ban Quản lý Dự án thủy lợi và phòng chống thiên tai tỉnh cho biết: Hồ chứa nước Xuân Bình được xây dựng với mục tiêu phục vụ tưới cho 100ha lúa hai xã Xuân Bình và Xuân Lộc (TX Sông Cầu), nhưng hiện nay phần kênh nội đồng thuộc xã Xuân Lộc chưa được xây dựng nên chưa khai thác hết nguồn nước, vì vậy kiến nghị UBND tỉnh sớm có chủ trương giao cho TX Sông Cầu thực hiện đầu tư kênh nội đồng tiếp nối vào kênh chính bắc của công trình. Đồng thời bố trí thêm vốn để đủ điều kiện triển khai thực hiện hoàn thành dự án sửa chữa hồ chứa nước Xuân Bình trước mùa mưa lũ năm nay để tránh những thiệt hại tiếp theo.
TUYẾT HƯƠNG
