Hội đồng xét duyệt hồ sơ công nhận nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống của tỉnh vừa công nhận làng nghề sản xuất bún Định Thành. Đây là điều kiện thuận lợi để làng nghề được đầu tư phát triển theo hướng hiện đại.
Máy móc hiện đại thay thế 70% công việc của người làm bún - Ảnh: N.XUÂN
THAY THỦ CÔNG
Từ nhiều năm nay, ở thôn Định Thành, xã Hòa Định Đông, huyện Phú Hòa có 60 hộ dân chiếm 1/3 số hộ của thôn sống bằng nghề làm bún. Hai năm trở lại đây, nhờ sự hỗ trợ của máy móc mà người dân làng nghề giảm nhọc nhằn, vất vả.
Theo những người ở làng nghề Định Thành, nghề làm bún bằng phương thức truyền thống khá cầu kỳ, qua nhiều công đoạn, mất nhiều thời gian. Để có một mẻ bún phải mất gần nửa ngày và 2-3 công lao động. Gạo đem làm sạch, ngâm nước qua một đêm, rồi đem xay thành bột dẻo. Bột được ủ, chắt nước chua rồi đưa lên bàn nén thành những miếng bột khô to. Bột tiếp tục được nhào trộn rồi đưa vào khuôn bún. Tại đây, bột được nén qua khuôn tạo thành sợi bún, rơi xuống nồi nước sôi đặt sẵn dưới khuôn. Sợi bún được luộc trong nồi nước từ 3-5 phút sẽ chín và được tráng qua nước lạnh sạch để sợi bún không bị dính. Bún sau khi “ra lò” sẽ được vắt thành từng lọn rồi xếp vào những cái thúng tre có lót sẵn lá chuối, để khô rồi ủ trước khi đi bán.
Tuy nhiên, với sự giúp sức của máy móc, hiện các hộ làm bún chỉ cần ngâm và làm sạch gạo sau đó mang đến nhà chủ máy. Tại đây hệ thống máy móc sẽ làm tất cả các công đoạn cho đến khi có bún thành phẩm. Người làm nghề chỉ cần vớt bún trong thau nước lạnh rồi vắt bún thành từng con bún, cho vào rổ đưa đi tiêu thụ. Điều quan trọng hơn, sợi bún làm bằng máy thường dẻo, dai hơn và có thể để được lâu hơn sợi bún làm thủ công.
Hiện thôn Định Thành có 2 máy làm bún của anh Phạm Nho và anh Phạm Trọng Nhanh, phục vụ cho tất cả các hộ làm bún trong thôn và các vùng lân cận. Anh Phạm Trọng Nhanh cho biết: “Được sự hỗ trợ một phần vốn từ chính quyền địa phương, gia đình tôi đầu tư hơn 50 triệu đồng lắp đặt hệ thống máy làm bún. Nhờ vậy cả gia đình tôi và tất cả các hộ làm bún ở đây đều thoát được cảnh vất vả của cách làm thủ công mà chỉ trả 600-700 đồng cho mỗi ki-lô-gam bún tươi. Nếu trước kia, để làm được một rổ bún mang đi bán, phải mất gần nửa ngày thì nay chỉ cần khoảng 15-20 phút. Chất lượng bún cũng được nâng lên đáng kể. Hiện mỗi ngày máy có thể làm bún cho 30 hộ dân, với sản lượng gần một tấn”.
Chị Nguyễn Thị Thắm, ở thôn Định Thành, xã Hòa Định Đông cho biết: “Vợ chồng tôi gắn bó với nghề này gần 30 năm nay, chủ yếu lấy công làm lời, mỗi ngày thu nhập khoảng 50.000-70.000 đồng. Từ khi có sự hỗ trợ của hệ thống máy móc, công việc của người dân làng nghề nhẹ nhàng hơn, tiết kiệm được rất nhiều thời gian và công lao động. Hiện nay, việc này do mình tôi đảm nhiệm, còn chồng đi làm công việc khác có thêm thu nhập cho gia đình, nhờ vậy cuộc sống cũng bớt khó khăn”.
HƯỚNG ĐẾN LÀNG NGHỀ HIỆN ĐẠI
Hiện làng bún Định Thành vẫn còn nhiều hạn chế chưa thể khắc phục như hạ tầng kỹ thuật phục vụ làng nghề, xây dựng thương hiệu... nhu cầu làm nghề của người dân còn mang tính tự phát, tự đầu tư trang bị nên còn gặp không ít khó khăn, đặc biệt là vấn đề vệ sinh môi trường.
Bún của Định Thành là một loại thực phẩm tươi trong khi môi trường của làng nghề chưa đảm bảo. Việc thu gom nước thải còn quá thô sơ. Nước thải được thải trực tiếp ra môi trường mà không qua xử lý, gây mùi hôi thối, khó chịu cho những hộ dân xung quanh.
Ông Phạm Hoàng Nguyên, Phó chủ tịch UBND huyện Phú Hòa, cho biết: Vừa qua, hội đồng xét duyệt hồ sơ công nhận nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống vừa công nhận làng nghề sản xuất bún Định Thành. Đây chính là điều kiện để chính quyền địa phương đầu tư hỗ trợ làng nghề phát triển theo chương trình xây dựng nông thôn mới. Sắp tới địa phương sẽ ưu tiên đầu tư giao thông, lưới điện để việc sản xuất, vận chuyển sản phẩm thuận lợi hơn. Bên cạnh đó, hệ thống thu gom, xử lý nước thải cũng sẽ được đầu tư trong thời gian sớm nhất, đảm bảo vệ môi trường cho làng nghề để sản xuất bền vững.
Ngoài ra, để mở rộng thị trường tiêu thụ, huyện Phú Hòa sẽ phối hợp với các ngành đăng ký thương hiệu và công bố chất lượng sản phẩm bún Định Thành. Bên cạnh đó, địa phương cũng khuyến khích bà con đầu tư máy móc thiết bị hiện đại, mở rộng sản xuất, nâng cao chất lượng, sản lượng sản phẩm, đa dạng hóa sản phẩm nhằm đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.
NGÔ XUÂN
