Người trồng mía tham gia điều hành thị trường nguyên liệu mía ở địa phương, chủ động hơn với sản phẩm của mình làm ra. Từ đó, giữa người trồng mía và nhà máy gần hơn, để hai bên cùng có lợi. Mô hình mới này đang thực hiện ở vùng nguyên liệu mía huyện Sông Hinh.

Vận chuyển mía tiêu thụ ở xã Sơn Giang (Sông Hinh) - Ảnh: L.BIẾT

 

NGƯỜI TRỒNG MÍA VÀ NHÀ MÁY GẦN HƠN 

Để điều hành vùng nguyên liệu hơn 3.000 ha mía tại huyện Sông Hinh, trước đây Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa phải thành lập các trạm mua nguyên liệu tại các xã Đức Bình Đông, Ea Ly. Việc đầu tư, phát triển vùng nguyên liệu, thu hoạch đều do các trạm theo dõi, điều hành. Muốn giao dịch với nhà máy, người trồng mía phải đến trạm, hoặc người của doanh nghiệp trực tiếp xuống ruộng mía gặp người trồng mía. Thế nhưng, vùng mía rộng, trạm ở xa dân, cùng những trở ngại khác trong các khâu giao dịch đã khiến cho nhiều người trồng mía ngại đến trạm bán mía trực tiếp cho nhà máy, mà đem mía bán cho các thương lái. Với ưu điểm nhanh gọn, không phải qua các thủ tục hành chính nên không ít nông dân bán mía cho các thương lái với mức giá thấp hơn bán trực tiếp cho các doanh nghiệp mía đường.

Bức xúc trước tình hình này, từ vụ mía 2008 - 2009, huyện Sông Hinh đã thành lập các tổ điều hành mía tại xã. Các tổ này làm việc dưới sự điều hành của huyện, sự phối hợp của Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa. Mỗi tổ do chủ tịch hoặc phó chủ tịch phụ trách kinh tế làm tổ trưởng, hai nông dân trồng mía có uy tín,  nắm bắt tốt tình hình sản xuất, tiêu thụ trên địa bàn xã làm tổ viên. Tổ có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch phát triển vùng nguyên liệu, theo dõi tình hình đầu tư, phát triển cây mía, lịch trình mía chín của từng hộ, vùng để thông báo Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa cấp phát phiếu thu hoạch đúng lịch. Ông Dương Dụ, một nông dân trồng mía tại thị trấn Hai Riêng (huyện Sông Hinh) nói: “Có tổ điều hành mía tại xã, bà con chúng tôi rất yên tâm, không phải cất công đến trạm mà mía vẫn tiêu thụ dễ dàng. Mía của hộ nào đến kỳ thu hoạch các thành viên trong tổ đều biết, cấp phiếu”. Ông Trần Ngọc Lân, Phó chủ tịch UBND thị trấn, tổ trưởng tổ điều hành mía đường thị trấn Hai Riêng, huyện Sông Hinh, cho biết: Cách làm của chúng tôi là công ty đường hướng dẫn tổ tiêu thụ mía đường mở sổ theo dõi tình hình đầu tư, mua nguyên liệu, kế hoạch trả nợ, thời điểm thu hoạch để theo dõi”.

HAI BÊN CÙNG CÓ LỢI

Để duy trì hoạt động của tổ tiêu thụ mía đường, Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa chi trả cho mỗi tấn mía 2.000 đồng. Số tiền này sẽ được trích 500 đồng hỗ trợ cho ban điều hành mía đường huyện, 1.500 đồng cho tổ điều hành xã. Với số tiền hỗ trợ này, mỗi tổ viên sẽ có khoản thu nhập hơn một triệu đồng/tháng. Điều này giúp các tổ viên gắn bó hơn với công việc và chịu trách nhiệm trước tổ trưởng, lãnh đạo xã. Ông Lê Tấn Đàm, Phó giám đốc phụ trách nguyên liệu Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa, cho biết: Từ hiệu quả của tổ tiêu thụ mía tại xã, tại bốn vùng nguyên liệu chính của huyện Sông Hinh là thị trấn Hai Riêng, Ea Ly, Đức Bình Tây, Ea Bar, Ea Bá, trong niên vụ 2010 Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa tiếp tục phối hợp với huyện Sông Hinh thành lập thêm các tổ tiêu thụ mía tại một số xã trên địa bàn huyện. Việc thành lập các tổ điều hành mía tại xã, công ty có điều kiện gắn kết trách nhiệm của lãnh đạo địa phương trong việc phát triển vùng nguyên liệu và đây là cơ sở để công ty ổn định vùng nguyên liệu phục vụ chế biến trong những năm tới. Đây cũng là cách công ty kéo nông dân xích lại gần hơn với nhà máy và chuyên tâm đầu tư cho cây mía.

Ông Trần Thanh Định, Trưởng phòng Nông nghiệp - Phát triển nông thôn huyện Sông Hinh, cho biết thêm, ngoài nhân rộng các tổ điều hành mía, mục tiêu tiếp theo huyện Sông Hinh muốn hướng đến là sẽ phối hợp với Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa tập trung phát triển các vùng mía thâm canh, vùng mía có tưới nhằm nâng năng suất mía lên từ 100 tấn đến 120 tấn/ha. Khi đó cả nông dân và doanh nghiệp cùng có lợi.

YÊN HÀ