Không còn cảnh thấp thỏm lo âu mỗi khi triều cường, sóng lớn, với hệ thống kè biển được đầu tư xây dựng, các làng biển như được hồi sinh. Kè trở thành bức tường thành vững chắc, bảo vệ tính mạng và tài sản của hàng ngàn hộ dân.
Yên bình trước sóng dữ
Đến thôn Mỹ Quang Nam, xã An Chấn, huyện Tuy An vào một ngày đầu năm, chúng tôi cảm nhận được niềm vui của bà con nơi đây khi có khối công trình kè biển vững chắc. Còn nhớ cách đây không lâu, mỗi khi đến mùa mưa bão, các ngôi nhà lại trở nên chênh vênh ngay trên mép sóng, phần móng bị nước biển xói lở thành hàm ếch rộng hoác.
Dự án kè chống sạt lở bờ biển được đầu tư với kinh phí 22 tỉ đồng đã giúp người dân nơi đầu sóng an cư. Tuyến kè kiên cố bằng bê tông cốt thép, tạo không gian thoáng đãng cho cả trăm ngôi nhà hướng mặt ra biển. Con đường trên tuyến kè trở thành đường trung tâm, nhộn nhịp xe cộ đi lại.
Ngồi gỡ cá từ mẻ lưới sau chuyến ra khơi, ông Trần Cư ở xã An Chấn vui vẻ nói: Khoảng 10 năm trở lại đây, triều cường ngày càng xâm thực, ăn sâu vào bờ biển, uy hiếp nhà ở của bà con. May sao Nhà nước kịp thời cho xây dựng kè bảo vệ. Những cơn sóng dữ do ảnh hưởng của các đợt áp thấp nhiệt đới dội vào ầm ầm đã bị kè ngăn lại.
Dẫu ngoài khơi biển động, bà Trần Thị Thanh, thôn Long Thủy, xã An Phú, TP Tuy Hòa không còn lo âu. Bà Thanh cho biết: Mấy năm trước nghe áp thấp nhiệt đới, bão đến là chúng tôi lo lắng, giờ thì yên tâm rồi. Từ khi có kè, gia đình tôi mở quán nước nhỏ, tăng thêm thu nhập. Mỗi khi trời nắng ráo, chiều chiều, mọi người lại tập trung ra đây ngắm biển, nói chuyện với nhau, tình làng nghĩa xóm càng thêm gắn kết. Có kè biển kiên cố, bà con ai cũng mừng.
Tại phường Hòa Hiệp Nam, TX Đông Hòa, từ khi công trình sửa chữa, nâng cấp công trình chỉnh trị cửa sông Đà Nông (giai đoạn 1) hoàn thành, các hộ dân ở đây vui mừng khôn xiết. Công trình có mức đầu tư khoảng 350 tỉ đồng, bao gồm tuyến kè bảo vệ bờ khu vực gốc mỏ hàn dài khoảng 300m, có kết cấu bằng bê tông; tôn cao, áp trúc và kéo dài đập mỏ hàn chắn cắt, giảm sóng hiện có, dài khoảng 250m.
Theo anh Nguyễn Văn Thắng, một hộ dân ở gần cửa sông Đà Nông, có kè kiên cố, tàu thuyền neo đậu, ra vào thuận tiện hơn trước. Người dân giờ đã có thể an cư mà bám biển.
Động lực để phát triển kinh tế
Những năm gần đây, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan, biển xích dần về đất liền. Trước tình thế đáng báo động, nhờ sự quan tâm kịp thời của trung ương, từ nguồn ngân sách tỉnh, Phú Yên đã đầu tư xây dựng nhiều công trình kè chống sạt lở bờ biển với tổng chiều dài trên 10km.
Ông Đặng Khoa Đãm, Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh cho biết: Từ năm 2015 đến nay, đơn vị thi công 13 công trình kè, xử lý khẩn cấp tình trạng xâm thực bờ biển tại TX Sông Cầu, huyện Tuy An, TP Tuy Hòa và TX Đông Hòa. Trong đó, 9 công trình đã hoàn thành và đưa vào sử dụng; 4 công trình đang được triển khai. Các công trình góp phần hình thành khối công trình vững chắc dọc bờ biển; tạo điều kiện thuận lợi để ngư dân bám biển, nuôi trồng và đánh bắt hải sản.
Có kè biển kiên cố, các làng biển như được hồi sinh. Khu dân cư thôn Nhơn Hội, xã An Hòa Hải, huyện Tuy An trở nên khang trang hơn với những ngôi nhà mới kèm tường rào vững chắc. Con đường giao thông kết hợp cùng công trình kè được bà con trồng hoa, giữ gìn vệ sinh sạch đẹp. Bên cạnh việc mưu sinh bằng nghề đánh bắt cá, nhiều hộ dân đã mạnh dạn đầu tư buôn bán, phát triển du lịch lưu trú bên bờ biển để cải thiện sinh kế.
Ở khu vực phía nam của TP Tuy Hòa, rêu xanh xóm Rớ, bãi tắm Phú Đông… đã trở thành những địa điểm khá quen thuộc đối với người dân trong và ngoài tỉnh. 5 kè biển đã và đang được triển khai như những tấm lá chắn hình cánh cung bao bọc cho khu dân cư. Bên trong kè, các dự án nhà ở, công viên mọc lên san sát. Xóm Rớ giờ đây được khoác lên mình chiếc áo mới.
Không chỉ phát huy vai trò chắn sóng, tạo an cư cho người dân, nhiều công trình kè đã trở thành điểm check in. Chị Phạm Thị Phương Thảo, một du khách ở Hà Nội chia sẻ: Tôi rất ấn tượng với không gian tuyệt đẹp tại khu vực kè xóm Rớ. Khối bê tông chắn sóng với đủ kích thước được phủ bởi lớp rêu xanh mềm mại, tựa như hoa văn trang trí trên bãi biển. Xa xa là mũi kè chắn sóng vươn ra biển. Không chỉ tôi mà rất nhiều bạn trẻ khá thích thú với khung cảnh này.
Theo Chủ tịch UBND TP Tuy Hòa Cao Đình Huy, những công trình kè biển có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc phòng, chống thiên tai, khắc phục xâm thực, sạt lở bờ biển trên địa bàn thành phố. Đây cũng là động lực để địa phương ổn định và nâng cao đời sống người dân, phát triển kinh tế.
HỒ NHƯ