Sức hút từ các mặt hàng tiêu dùng ở Phú Yên không lớn như ở các thành phố lớn. Tuy nhiên, trước sức ép cạnh tranh, bằng nhiều hình thức khác nhau, nhà sản xuất đang bắt tay với đại lý phân phối đẩy mạnh các hoạt động quảng bá sản phẩm, thương hiệu của mình thông qua hệ thống đại lý, điểm bán lẻ. Nắm bắt được nhu cầu, không ít doanh nghiệp đổ xô làm nhà phân phối. Cuộc “chạy đua” này đang đến hồi gay gắt và còn lắm chuyện nhiêu khê.
ĐÓN ĐẦU THỊ TRƯỜNG
Nhiều nhà sản xuất đang khai thác triệt để thị trường Phú Yên
Để đưa được sản phẩm đến tận tay người tiêu dùng, nhà sản xuất phải trải qua các chặng: từ nhà sản xuất đến nhà phân phối, sau đó là đến các đại lý bán lẻ và sau cùng là người tiêu dùng. Trong đó, hệ thống nhà phân phối tại các địa phương đóng vai trò then chốt. Ông Văn Tấn Ân, Giám sát sản phẩm Pepsico tại thị trường Phú Yên, cho biết: “Ngoài những thương hiệu, sản phẩm đã được thị trường tiêu thụ như bột giặt OMO, Tide nước giải khát Coca – Cola, Pepsi, bia Sài Gòn,… doanh số có thể đạt vài tỷ đồng/tháng và lợi nhuận đem lại rất cao, hiện nay trên thị trường phân phối hàng tiêu dùng đang xuất hiện một xu hướng bán hàng mới. Nhiều nhà sản xuất đang liên kết với hệ thống phân phối ở các địa phương mua mặt bằng “đẹp” tại các đại lý, điểm bán nhỏ lẻ để trưng bày, quảng bá nhằm gia tăng sự hiện diện những thương hiệu, sản phẩm mới lạ, chưa tạo được chỗ đứng trong lòng người tiêu dùng. Cách bán hàng mới và hiện đại này đang giúp cho cả nhà sản xuất lẫn nhà phân phối gia tăng doanh số bán hàng và làm cho hàng hoá trên thị trường đa dạng phong phú hơn rất nhiều”.
Để khai thác triệt để thị trường Phú Yên, nhiều nhà sản xuất đưa đội ngũ nhân viên nghiên cứu thị trường giúp nhà phân phối đào tạo đội ngũ nhân viên bán hàng chuyên nghiệp, hỗ trợ xe vận chuyển nhằm bán hàng đạt sản lượng lớn và đem lại lợi nhuận cao nhất. Chưa hết, để tạo “sự nhiệt tình” cho nhà phân phối khai thác tối đa thị trường, nhà sản xuất tiếp tục áp dụng nhiều chế độ khuyến mãi như: chiết khấu lại trên doanh số từ 5 – 10%, hưởng chênh lệch giá bán ra… cho phía nhà phân phối; bật nắm chai trúng thưởng, tặng thêm sản phẩm… cho người tiêu dùng. Bà Nguyễn Thị Tám, Giám đốc doanh nghiệp tư nhân Hoàng Phương, nhà phân phối trên 100 loại sản phẩm nước giải khát tại Phú Yên, cho biết: “Để bán được những sản phẩm mà người tiêu dùng chưa… cần tới, doanh nghiệp xây dựng mạng lưới đại lý, điểm bán lẻ rộng khắp toàn tỉnh, trưng bày các loại sản phẩm mới do doanh nghiệp phân phối, làm sao cho sản phẩm “dễ thấy, dễ lấy, dễ nhìn”. Một mặt bằng ưng ý có khi giá lên tới vài triệu đồng/tháng, trong khi đó số lượng sản phẩm trưng bày lại rất hạn chế”. Còn doanh nghiệp tư nhân Hùng Thi (TP Tuy Hoà), nhà phân phối hàng sản phẩm chế biết sẵn, lại chọn cách khác, đó là cho đội ngũ nhân viên “đánh xe” đi bán hàng lưu động trực tiếp đến người tiêu dùng. Giám đốc doanh nghiệp Nguyễn Hùng Thi cho biết: “Cách bán hàng này giúp cho nhà phân phối giảm một phần chi phí, nắm bắt được nhu cầu thực tế về từng loại sản phẩm để điều chỉnh cung cách phục vụ”.
Sự ưu ái của nhà sản xuất cộng với sức hút từ thị trường đã đem lại nhiều khoản lợi nhuận lớn cho các nhà phân phối, cho dù phải phân phối những sản phẩm mới, khách hàng chưa chấp nhận. Điều này có thể giải thích tại sao số lượng nhà phân phối sản phẩm hàng tiêu dùng cứ gia tăng.
NHIỀU BẤT CẬP TRONG KHÂU QUẢN LÝ
Hệ thống phân phối đã góp phần thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa, tạo mối quan hệ kinh doanh lâu dài ổn định giữa các nhà sản xuất và tiêu thụ. Song sức hút của thị trường dù tăng mạnh, việc xây dựng được một mạng lưới đại lý, điểm bán lẻ mang tính bền vững không dễ dàng chút nào. Có khi sản phẩm phân phối ra không tiêu thụ được dẫn đến hàng “quá đát” buộc phải tiêu huỷ gây ảnh hưởng đến thương hiệu của nhà sản xuất và cả sự sống còn của nhà phân phối. Nhiều doanh nghiệp làm nhà phân phối các mặt hàng tiêu dùng ở Phú Yên thừa nhận như vậy. Chẳng hạn sản phẩm mì ăn liền Làng Tôi. Sau gần 3 năm nghiên cứu thị trường, tìm nhà phân phối, xây dựng mạng lưới đại lý, điểm bán lẻ nhưng sản phẩm vẫn không thể tiêu thụ được. Hiện công nợ của mì Làng Tôi tại Phú Yên chỉ đạt trên 60 triệu đồng, nhưng cũng không cách nào thu hồi được. Chúng tôi được biết, nhiều nhà phân phối cạnh tranh nhau thiếu lành mạnh; trên thị trường có rất nhiều loại sản phẩm nước giải khát, sữa tiêu thụ chậm, có sản phẩm đã hết hạn sử dụng nhưng vẫn trôi nổi trên thị trường mà không thấy các cơ quan chức năng vào cuộc xử lý. Ông Văn Tấn Ân bức xúc: “Có lúc ngành chức năng nhũng nhiễu doanh nghiệp. Nhiều sản phẩm của Pepsi đã đăng ký an toàn thực phẩm của Bộ Y tế được Bộ Thương mại cấp phép lưu hành trên toàn quốc vậy mà lại bảo sản phẩm này chưa đăng ký trên thị trường Phú Yên!?”
Cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp theo phía doanh nghiệp vẫn còn bất cập như: ngành thuế bắt buộc doanh nghiệp phải lập kế hoạch kinh doanh trong năm trước nhằm ấn định tổng thu nhập của doanh nghiệp để ngành thuế biết mức thuế phải đóng trong năm là bao nhiêu và phải tạm trích đóng trước theo từng quý. Điều này gây không ít khó khăn cho phía doanh nghiệp vì hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong năm không đem lại lợi nhuận cao như mức mà họ đã lập báo cáo với ngành thuế. Với một số doanh nghiệp làm nhà phân phối bán hàng lưu động trực tiếp đến tay người tiêu dùng, trước khi xuất hàng đã lập phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ do ngành thuế cấp và cuối ngày doanh nghiệp đã có phiếu thống kê cả số lượng hàng hoá bán ra và tồn đọng. Như vậy, không thể buộc doanh nghiệp phải lập hoá đơn bán hàng nữa. Vì theo quy định, lô hàng trị giá từ 100.000 đồng trở lên thì mới lập hoá đơn bán hàng, trong khi đó nhiều doanh nghiệp lại bán hàng theo phương thức lưu động nhỏ lẻ, nhiều lô hàng có giá trị dưới 100.000 đồng. Những bất cập trên làm cho doanh nghiệp gặp khó khăn trong quá trình phân phối sản phẩm.
NGUYỄN QUANG
