Thời gian qua, các ngành chức năng, địa phương đã thực hiện những biện pháp căn cơ để xử lý, ngăn chặn tình trạng ngư dân vi phạm về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Tuy nhiên để công tác này tiếp tục phát huy hiệu quả và đúng theo khuyến nghị của EC, Phú Yên cần thực hiện nhiều phần việc.

Quyết liệt ngăn chặn vi phạm về IUU

Trong tuyên truyền về IUU, Chủ tịch UBND tỉnh đã gửi 3.000 thư kêu gọi hưởng ứng việc chống khai thác IUU, gỡ bỏ cảnh báo thẻ vàng của EC để các địa phương, đơn vị tuyên truyền rộng rãi đến các tầng lớp nhân dân. Các thành viên Ban Chỉ đạo về IUU tỉnh và sở, ngành, địa phương đã xây dựng, triển khai kế hoạch tuyên truyền, phổ biến Luật Thủy sản, các văn bản hướng dẫn thi hành luật cho chủ tàu cá, thuyền trưởng, ngư dân, trọng tâm là các quy định về chống khai thác IUU.

Đơn cử như Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã tổ chức hàng trăm buổi tuyên truyền trực tiếp, phát hơn 1.500 tờ rơi; xây dựng nhiều tin, bài viết liên quan đến công tác đấu tranh phòng, chống khai thác IUU. Đơn vị này còn yêu cầu hơn 1.360 thuyền trưởng ký cam kết không khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước khác trước khi xuất bến; chỉ đạo các đồn biên phòng phân công 46 đảng viên phụ trách tuyên truyền tập trung vào 13 địa bàn trọng điểm với 68 hộ gia đình thuộc nhóm nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU; phối hợp với Đài duyên hải Phú Yên liên tục phát bản tin trên hệ thống đài về chống khai thác IUU và biên giới biển...

Phó Tham mưu trưởng BĐBP tỉnh Huỳnh Văn Đính cho biết: BĐBP tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng, văn phòng đại diện các cảng cá quán triệt triển khai các văn bản chỉ đạo của cấp trên về IUU, đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả, triệt để tình trạng tàu cá của ngư dân Phú Yên khai thác ở vùng biển nước ngoài. Đơn vị cùng với các lực lượng đã thực hiện quy trình 6 bước kiểm tra khi tàu xuất bến và 5 bước khi tàu nhập bến, theo đúng trình tự, thủ tục quy định; góp phần duy trì nghiêm việc chấp hành pháp luật về IUU của ngư dân trên địa bàn.

Tại TP Tuy Hòa, TX Sông Cầu, huyện Tuy An, TX Đông Hòa, công tác tuyên truyền, kiểm soát cũng được tập trung cao. Theo đại diện lãnh đạo các địa phương này, việc tuyên truyền pháp luật về khai thác thủy sản, IUU được xem là nhiệm vụ quan trọng, xuyên suốt tại các địa phương. Các địa phương đã trực tiếp kiểm tra và giao các phường, xã rà soát, xử lý tận nơi tình trạng ngư dân có dấu hiệu vi phạm.

Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Nguyễn Tri Phương, Phó trưởng ban thường trực Ban Chỉ đạo về IUU tỉnh cho biết: Tỉnh đã vào cuộc quyết liệt, ban hành nhiều văn bản, kế hoạch, chỉ đạo điều hành, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật đến với ngư dân. Đến nay toàn tỉnh còn 1.922 tàu cá trong sổ đăng ký tàu cá quốc gia; trong đó có 641/653 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, đạt 98,16%. 100% số liệu tàu cá đã được đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản vào hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia Vnfishbase. Đặc biệt từ năm 2019 đến nay, toàn tỉnh không có tàu cá khai thác hải sản trái phép vùng biển nước ngoài.

Tiếp tục quản lý, kiểm soát tàu cá

Ngư dân Phan Đắc Thành, thuyền trưởng tàu cá PY 96077TS (TP Tuy Hòa) cho biết: Thời gian qua, tôi và nhiều ngư dân trên địa bàn được các ngành chức năng phổ biến quy định về khai thác thủy sản, IUU…, và chúng tôi đều tuân thủ quy định. Tàu cá của tôi cũng đã trang bị đầy đủ các thiết bị theo yêu cầu của ngành chức năng và thực hiện đánh bắt đúng phạm vi vùng biển cho phép, không khai thác ở các vùng biển nước ngoài.

Theo nhận định của ngành chức năng, do đặc thù tỉnh có bờ biển dài, nhiều bến bãi, cửa sông, cửa lạch nên công tác tuần tra, kiểm soát phương tiện xuất, nhập bến đối với nhóm tàu cá từ 6m đến dưới 15m còn gặp khó khăn; nhân lực, công tác xử phạt vi phạm trong lĩnh vực thủy sản còn hạn chế... nên việc thực hiện chống khai thác IUU đáp ứng tiến độ theo Kế hoạch 81 của Thủ tướng Chính phủ vẫn phải nỗ lực nhiều hơn nữa. Trong cuộc họp tại UBND tỉnh mới đây, đại diện một số đơn vị cho rằng, tuy những năm gần đây, Phú Yên không có tàu cá vi phạm IUU nhưng công tác tuyên truyền, quản lý, kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất, nhập bến... cần được tăng cường và cần có đủ nguồn lực để đảm bảo hiệu quả, nâng cao ý thức, tinh thần trách nhiệm của ngư dân.

Ông Nguyễn Tri Phương cho biết thêm: Thời gian tới, Ban Chỉ đạo về IUU tỉnh tiếp tục và thường xuyên phổ biến pháp luật liên quan đến chống khai thác IUU đến từng cán bộ, ngư dân; lập danh sách, khoanh vùng đối tượng để theo dõi, quản lý chặt chẽ, phát hiện, ngăn chặn kịp thời các tàu cá có biểu hiện nghi vấn vi phạm; xử lý, xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm về IUU theo quy định và công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng để răn đe, giáo dục. Ban chỉ đạo tiến hành thành lập kiểm ngư địa phương, kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý thủy sản, ưu tiên bố trí kinh phí, nhân lực đáp ứng khả năng thực thi nhiệm vụ về IUU; kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại các đồn/trạm biên phòng, đảm bảo theo dõi hoạt động tàu cá trên biển qua thiết bị giám sát hành trình. 

ÔNG PHÙNG ĐỨC TIẾN, THỨ TRƯỞNG BỘ NN&PTNT, PHÓ TRƯỞNG BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ IUU: Tăng cường giám sát, quản lý tàu cá, hạ tầng nghề cá     Phú Yên là một trong những địa phương có sản lượng cá ngừ đại dương, cá cờ kiếm xuất khẩu sang thị trường châu Âu cao. Tỉnh phải tăng cường tuyên truyền, giám sát, quản lý tàu cá, hạ tầng nghề cá; rà soát trách nhiệm công chức, viên chức các cảng cá trong thực hiện về IUU. Các lực lượng biên phòng, kiểm ngư, cảnh sát biển, hải quân… của tỉnh phối hợp, kiểm soát tốt vùng biển.   Tỉnh rà soát kỹ 6 nội dung trong Quyết định 81 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành kế hoạch hành động về IUU; tập trung kiểm tra trực tiếp các cảng cá, hoạt động của ngư dân, doanh nghiệp… để công tác quản lý đạt hiệu quả.   Phú Yên cần tạo điều kiện thuận lợi để phát triển ngành Thủy sản; rà soát lại và đầu tư hạ tầng thủy sản để hỗ trợ trong việc quản lý chặt chẽ đội tàu, giám sát tàu cá... Việc truy xuất nguồn gốc thủy sản cũng phải chặt chẽ, thực thi pháp luật và xử phạt vi phạm hành chính phải đẩy lên một bước, đồng bộ.   ÔNG PHẠM QUANG HÙNG, PHÓ TỔNG CỤC TRƯỞNG TỔNG CỤC THỦY SẢN (BỘ NN&PTNT): Bổ sung nguồn lực để thực hiện tốt nhiệm vụ về IUU     Phú Yên đã triển khai tương đối đầy đủ các nội dung, quy định của pháp luật về IUU, nhất là kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra vào cảng, sản lượng lên bến, nhật ký khai thác, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và bước đầu triển khai cho ngư dân ghi nhật ký khai thác thủy sản điện tử.   Tuy ý thức, trách nhiệm của chính quyền địa phương, ngư dân về IUU ngày càng được nâng cao, nhưng tỉnh cần quan tâm chỉ đạo, bổ sung nguồn lực để thực hiện tốt hơn nhiệm vụ về IUU, tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị và có giải pháp hiệu quả hơn để thực hiện tốt nhiệm vụ này.   Tỉnh cũng cần rà soát toàn bộ hồ sơ (nhật ký khai thác, xuất khẩu thủy sản, đăng ký đăng kiểm, giấy phép khai thác…), cùng với huy động lực lượng trong kiểm tra, kiểm soát, xử phạt vi phạm.

VÕ PHÊ