Nghị quyết 20-NQ/TW Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể (gọi tắt là Nghị quyết 20) trong giai đoạn mới vừa được ban hành. Phóng viên Báo Phú Yên trao đổi với ông Lê Thanh Lam, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh về những điểm mới của nghị quyết này.

* Nghị quyết 20 là sự tiếp nối của Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể (gọi tắt Nghị quyết TW5). Vậy trong giai đoạn hiện nay, KTTT sẽ đổi mới những mặt nào theo tinh thần Nghị quyết 20?

- Sau 20 năm thực hiện Nghị quyết TW5, khu vực KTTT đã có những chuyển biến tích cực. HTX cơ bản hoàn thành việc chuyển đổi sang mô hình kiểu mới theo quy định của pháp luật. Nhưng KTTT chưa phát triển như mục tiêu, yêu cầu Nghị quyết TW5 đề ra. Để khắc phục, Nghị quyết 20 tiếp tục đổi mới, hoàn thiện cơ chế chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển KTTT. Trong đó, điểm mới nằm ở chính sách phát triển nguồn nhân lực, đất đai, tài chính, chính sách hỗ trợ về thông tin kinh tế, kỹ năng tiếp thị và nghiên cứu thị trường… Điển hình, Nghị quyết 20 đưa nội dung đào tạo về KTTT vào chương trình của một số trường đại học, giảng dạy chính thức trong chương trình đào tạo lý luận chính trị, chương trình bồi dưỡng quản lý Nhà nước cho cán bộ, đảng viên. Hàng năm, dành chỉ tiêu cử cán bộ trẻ đi đào tạo chính quy về KTTT tại một số quốc gia có phong trào HTX phát triển mạnh. Cùng với đó, để khuyến khích các HTX tích tụ đất đai cho sản xuất kinh doanh, nhất là lĩnh vực nông nghiệp thì trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất các cấp có bố trí quỹ đất cho các tổ chức KTTT thuê và được ưu đãi về giá, thời gian thuê. Các tổ chức KTTT được hỗ trợ phí kiểm toán, bảo hiểm nông nghiệp cũng như ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp…

Ông Lê Thanh Lam

* Điểm nghẽn của phát triển KTTT vẫn nằm ở nhận thức, trong đó HTX kiểu mới bị hoài nghi bởi chưa thoát khỏi định kiến về mô hình HTX cũ. Nghị quyết 20 phá điểm nghẽn này như thế nào, thưa ông?

- Nghị quyết 20 chỉ ra một trong những nguyên nhân dẫn đến hạn chế, yếu kém của KTTT là nhận thức ở nhiều cấp ủy, tổ chức Đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên và Nhân dân về bản chất, vị trí, vai trò của KTTT trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN chưa đầy đủ, thiếu thống nhất, còn bị chi phối, ảnh hưởng bởi định kiến về mô hình HTX thời kỳ bao cấp. Từ đây dẫn đến, việc lãnh đạo, chỉ đạo của nhiều cấp ủy Đảng, chính quyền còn hình thức, chưa thực sự quan tâm, thiếu quyết liệt… Để nâng cao nhận thức, trong quan điểm chỉ đạo, Nghị quyết 20 một lần nữa khẳng định KTTT là thành phần kinh tế quan trọng, phải được củng cố và phát triển cùng kinh tế Nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Phát triển KTTT là xu hướng tất yếu trong bối cảnh hội nhập quốc tế, phù hợp với kinh tế thị trường định hướng XHCN. Đồng thời chỉ rõ, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động KTTT là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị. Cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên. MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, liên minh HTX và các tổ chức đại diện phối hợp chặt chẽ trong việc tuyên truyền, vận động quần chúng tham gia phát triển KTTT…

Đối với HTX, thành viên HTX, để xóa bỏ hoàn toàn tâm lý ỷ lại, dựa dẫm hoặc trông chờ hỗ trợ của Nhà nước, Nghị quyết 20 định hướng KTTT lấy lợi ích kinh tế là trọng tâm. Tổ chức KTTT hoạt động bình đẳng với các tổ chức kinh tế khác nên trong chính sách tín dụng các tổ chức KTTT được vay vốn như các tổ chức kinh tế khác. Việc xây dựng các chính sách, ưu đãi hỗ trợ KTTT theo nguyên tắc xác định tổ chức KTTT là chủ thể phù hợp để kết hợp giữa đầu tư Nhà nước với đầu tư, quản lý tập thể của người dân (đầu tư công - quản trị cộng đồng). Nhà nước đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng cho KTTT nhưng đây là tài sản chung không chia khi thành viên ra khỏi tổ chức KTTT hoặc tổ chức KTTT giải thể, phá sản…

* Liên minh HTX tỉnh sẽ làm gì để đưa Nghị quyết 20 đi vào cuộc sống?

- Liên minh HTX tỉnh đã thông qua Nghị quyết 20 tới các đơn vị thành viên thuộc Ban Chấp hành Liên minh HTX tỉnh. Thời gian tới, căn cứ vào nhiệm vụ trong Nghị quyết 20 gắn với các chương trình, chủ trương, kế hoạch của Liên minh HTX Việt Nam, của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, đơn vị sẽ có những kế hoạch cụ thể.

Nghị quyết 20 chỉ ra nhiệm vụ của liên minh HTX là tổ chức đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức KTTT, giữ vai trò nòng cốt và thúc đẩy phát triển KTTT làm cầu nối giữa Đảng và Nhà nước với thành phần KTTT; có vai trò hướng dẫn, chia sẻ thông tin, vận động thực hiện các chính sách đối với KTTT… Theo đó, thời gian tới, đơn vị sẽ đẩy mạnh phối hợp với các sở, ban ngành vận động thành lập mới các HTX; liên kết với các tổ chức, đơn vị giúp các HTX tiếp cận vốn vay, tiêu thụ sản phẩm; tích cực tham mưu đề xuất để các chính sách hỗ trợ phát triển HTX phát huy hiệu quả thực tế…

* Xin cảm ơn ông!

BẠCH VÂN (thực hiện)