Nhu cầu vốn đầu tư cho sản xuất kinh doanh của các HTX rất lớn, nhưng số HTX có thể tiếp cận nguồn vốn chính sách và ngân hàng lại rất thấp. Nhiều HTX phải đi vay ngoài với lãi suất cao tiềm ẩn nhiều rủi ro. Liên quan về vấn đề này, ông Lê Thanh Lam, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh chia sẻ với Báo Phú Yên:
- Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế chính sách ưu đãi tín dụng trong lĩnh vực kinh tế tập thể, nhưng thực tế đa số HTX vẫn chưa tiếp cận được nguồn vốn này, do không có tài sản thế chấp, phương án sản xuất kinh doanh không khả thi, tình hình tài chính chưa được lành mạnh. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 20 HTX được vay vốn tại các ngân hàng thương mại, với tổng dư nợ gần 10 tỉ đồng và 2 HTX được vay từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX của Liên minh HTX Việt Nam với dư nợ trên 15,7 tỉ đồng.
Trong khi đó, kết quả khảo sát cho thấy, nhu cầu vốn của các HTX khoảng 80 tỉ đồng/năm. Khả năng tự lực vốn của HTX chỉ khoảng 20%. Không tiếp cận được vốn ngân hàng cũng như vốn vay ưu đãi, trên 80% HTX đang hoạt động hiện nay phải vay vốn trên thị trường tự do với lãi cao và thời gian vay ngắn.
Các HTX cũng như các doanh nghiệp, hộ kinh doanh nếu không có vốn thì không thể duy trì và mở rộng dịch vụ sản xuất. Kinh tế tập thể thời gian qua phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, đóng góp vào GRDP của tỉnh còn quá khiêm tốn, một phần cũng bởi không có vốn để hiện thực hóa những kế hoạch kinh doanh.
 |
| Ông Lê Thanh Lam |
* HTX ở tỉnh mới tiếp cận Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX của Liên minh HTX Việt Nam (gọi tắt Quỹ Liên minh Việt Nam) 3 năm nay và nguồn vốn được hỗ trợ lớn. Ông đánh giá như thế nào về tiềm năng này?
- 2 HTX được tiếp cận nguồn vốn này là HTX Lâm nghiệp công nghệ cao Phú Yên (14 tỉ đồng) và HTX Nông lâm nghiệp An Xuân ở huyện Tuy An (hơn 1,7 tỉ đồng). Các HTX vay đầu tư vào sản xuất và làm dịch vụ lâm nghiệp là chính. Cũng nói thêm rằng, Liên minh HTX Việt Nam khuyến khích các HTX vay vốn đầu tư phát triển chuỗi giá trị nông lâm nghiệp nên tạo điều kiện về mặt thủ tục cũng như lãi suất.
So với các ngân hàng thương mại, các HTX dễ tiếp cận vốn Quỹ Liên minh Việt Nam hơn. Bởi vì cùng nằm trong hệ thống liên minh nên có thể hiểu và đồng hành khắc phục được một số vấn đề như tài sản thế chấp, phương án sản xuất kinh doanh, minh bạch tài chính…
Đặc biệt, các chương trình hỗ trợ vốn của Quỹ Liên minh HTX Việt Nam nhịp nhàng với tiến trình vận động của các HTX nên sẽ đạt được hiệu quả hỗ trợ kép. Điển hình, 3 năm qua, Liên minh HTX Việt Nam tập trung hỗ trợ các HTX về xây dựng chuỗi giá trị nông lâm, cùng với sự hỗ trợ của tỉnh các HTX xây dựng thành công sản phẩm nông nghiệp hàng hóa như gạo thơm Hoa vàng, khóm Đồng Dinh, bột sen Hòa Đồng… Cùng với đó, Liên minh HTX Việt Nam còn kết nối với các siêu thị, các hệ thống thương mại và đưa sản phẩm của các HTX lên trang thương mại điện tử để tiêu thụ sản phẩm cho các HTX.
Chính những lợi thế này nên hệ thống Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX trong cả nước đã phát triển lớn mạnh, từ Trung ương là Quỹ Liên minh Việt Nam cùng 50 quỹ cấp tỉnh của 50/63 tỉnh, thành cả nước.
* Phú Yên chưa có Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX, đây phải chăng là một thiệt thòi cho các HTX. Liên minh HTX tỉnh cần làm gì giúp các đơn vị này, thưa ông?
- Phú Yên đang xúc tiến việc thành lập Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh. Hiện Liên minh HTX tỉnh đã hoàn thiện đề án, lấy ý kiến góp ý lần 2 từ các địa phương và 9 sở, ngành, ủy viên ban chấp hành Liên minh HTX tỉnh. Đơn vị cũng như các HTX thành viên mong muốn quỹ sớm được chấp thuận đi vào hoạt động để các HTX có kênh vay vốn kịp thời phục hồi sản xuất trong và sau đại dịch.
Kinh tế tập thể nòng cốt là các HTX khác với các thành phần kinh tế khác ở chỗ hoạt động vì lợi ích cộng đồng, “bà đỡ” cho kinh tế hộ phát triển. Vì vậy, Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh cũng không nằm ngoài bản chất chung này, đó là quỹ tài chính ngoài ngân sách do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận mà chủ yếu bảo toàn và phát triển vốn, tự chủ và tự chịu trách nhiệm trong huy động và sử dụng vốn, thực hiện chức năng cho vay HTX, Liên hiệp HTX, thành viên của HTX và tổ hợp tác trên địa bàn tỉnh.
Trong giai đoạn chờ phê duyệt, Liên minh HTX tỉnh vẫn là cầu nối giúp các HTX tiếp cận với nguồn vốn quỹ Liên minh Việt Nam. Mới đây, đơn vị đã có buổi khảo sát thực tế tại HTX Nông nghiệp - Du lịch cộng đồng An Mỹ (huyện Tuy An) khi HTX này có nhu cầu vay 10 tỉ đồng phát triển du lịch cộng đồng theo hướng trải nghiệm kết hợp giáo dục văn hóa truyền thống. Thành công của mô hình này sẽ mang tới cho kinh tế tập thể làn gió phát triển kinh tế mới và để thành công, mô hình này cần vốn.
* Xin cảm ơn ông!
BẠCH VÂN
