Dù Ngân hàng Nhà nước (NHNN) điều chỉnh tỉ giá đồng Việt Nam (VND) so với đô la Mỹ (USD) từ 16.139 đồng lên 16.461 đồng, thế nhưng trên thị trường tự do Phú Yên tỉ giá giữa VND/USD vẫn đang diễn biến bất thường, làm ảnh hưởng đến tâm lý của người dân và doanh nghiệp. Điều này cũng có nghĩa là các bàn đổi ngoại tệ có những dấu hiệu vi phạm quy định hiện hành về quản lý ngoại hối.  

 

Hiện NHNN Chi nhánh tại Phú Yên chỉ cấp phép hoạt động và giám sát thu đổi ngoại tệ tại các NHTM - Ảnh: Q.T

 

TẠO TÂM LÝ TỪ…TIN “VỊT”

 

Theo các chuyên gia ngân hàng thời gian gần đây chỉ số giá tiêu dùng tăng cao, gây ra tâm lý lo ngại đồng VND giảm giá nên nhiều người đã mua USD và vàng tích trữ. Hiện tại, lãi suất tiền gửi VND bình quân 16,5%/năm, lãi suất tiền gửi USD ở các ngân hàng thương mại (NHTM) dao động ở mức từ 6,5% - 7,65%/năm. Trên thị trường đang loan truyền những thông tin thất thiệt, cho rằng các NHTM sẽ không cho cá nhân gửi tiền tiết kiệm bằng ngoại tệ được rút ra bằng ngoại tệ. Tin đồn này khiến cho một số người dân lo lắng, dẫn đến hoạt động mua – bán “nóng” ngoại tệ trên thị trường tự do làm tăng tỉ giá VND/USD.

 

Ngoài ra, do nhu cầu thu hút ngoại tệ để bảo đảm khả năng thanh toán, một số NHTM trên địa bàn Phú Yên đang chạy đua lãi suất tiết kiệm USD. Ngân hàng TMCP Đông Á (DongA Bank) đang áp dụng mức lãi suất tiền gửi USD cao nhất hiện nay với 7,65%/năm. Kế đến, Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) 7%/năm. Ngân hàng TMCP Ngoại Thương (Vietcombank) tăng lãi suất huy động USD lên 6%/năm đối với kỳ hạn từ 9 đến 13 tháng. Các NHTM Nhà nước cũng đã điều chỉnh lãi suất huy động tiền gửi và tiết kiệm USD lên 6%/năm. Việc tăng lãi suất tiền gửi USD của các NHTM cũng đã “góp phần” tạo đà cho tỉ giá VND/USD trên thị trường tự do tăng cao.

 

Trước thực trạng tỉ giá VND/USD diễn biến bất thường, NHNN đã phát đi “thông điệp” bảo đảm đáp ứng đủ nhu cầu ngoại tệ cho nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu của nền kinh tế. Tỉ giá hối đoái tiếp tục được điều hành theo hướng linh hoạt, dựa trên sức cung – cầu trên thị trường trong biên độ cộng trừ 1%.

 

DOANH NGHIỆP KINH DOANH VÀNG “LÀM GIÁ” NGOẠI TỆ

 

Tỉ giá VND/USD tại các bàn thu đổi ngoại tệ của doanh nghiệp kinh doanh vàng cao hơn nhiều so với quy định của NHNN (Ảnh chỉ mang tính chất minh họa) – Ảnh: Q.T

 

Theo quy định hiện hành, các đại lý đổi ngoại tệ do NHNN cấp phép hoạt động và giám sát. Đại lý chỉ được mua chứ không được bán ngoại tệ tiền mặt cho cá nhân; các bàn đại lý phải bán toàn bộ số ngoại tệ tiền mặt đổi được cho NHTM đã ủy quyền làm đại lý thu đổi ngoại tệ.

Dù NHNN đã công bố áp dụng tỉ giá VND so với USD ở mức 16.461 đồng với biên độ cộng trừ 1%. Thế nhưng theo ghi nhận của phóng viên Báo Phú Yên đến chiều 12/6, diễn biến tỉ giá USD so với VND trên thị trường tự do Phú Yên vẫn biến động mạnh, lên xuống không bình thường và chênh lệch giữa giá mua vào - bán ra khoảng 4%. Tại các doanh nghiệp kinh doanh vàng trên địa bàn TP Tuy Hòa, cảnh mua, bán ngoại tệ diễn ra tấp nập, giá VND/USD “khung” dao động trong mua vào 17.500 – 17.700 đồng/USD, bán ra 18.000 – 18.200 đồng/USD. Điều này cho thấy tỉ giá VND/USD trên thị trường tự do vượt cao hơn nhiều so với quy định của NHNN và rất khó kiểm soát.

 

Theo nhận định của các NHTM tại Phú Yên, biến động tỉ giá trên thị trường tự do chủ yếu do yếu tố tâm lý và đầu cơ. Đã có hiện tượng các doanh nghiệp kinh doanh vàng có hoạt động thu đổi ngoại tệ đầu cơ đẩy giá USD lên cao để trục lợi. Và khi có sự biến động thì các bàn thu đổi ngoại tệ này “ghim” hàng lại để làm giá. “Giá USD lên hay xuống là do các bàn thu đổi ngoại tệ tự do ở các tỉnh, thành phố liên hệ và làm giá. Có thời điểm giá USD trên thị trường tự do ở Phú Yên cao hơn các thành phố lớn như TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Nha Trang. Điều này là một nghịch lý” – một chủ doanh nghiệp kinh doanh vàng nói.

 

Giám đốc NHNN chi nhánh Phú Yên Nguyễn Duy Hiệu cho biết: “Ngoại trừ các NHTM, hiện hầu hết các bàn thu đổi ngoại tệ của các doanh nghiệp kinh doanh vàng trên địa bàn tỉnh không được NHNN cấp phép hoạt động và giám sát. Vì vậy NHNN chỉ có thể kiểm tra, giám sát hoạt động thu đổi ngoại tệ tại các đại lý, các điểm thu đổi ngoại tệ của các NHTM, còn bàn thu đổi ngoại tệ tại các doanh nghiệp kinh doanh vàng thì… chịu”.

 

Nhiều người đặt câu hỏi: Vậy cơ quan nào cấp phép và giám sát hoạt động thu đổi ngoại tệ của các doanh nghiệp kinh doanh vàng? Chẳng lẽ cứ để các doanh nghiệp vàng thao túng thị trường ngoại tệ?

 

NGỌC QUANG