Cải tiến, đổi mới công nghệ là động lực phát triển của các doanh nghiệp. Đây cũng là yếu tố giúp các doanh nghiệp vừa tăng sức cạnh tranh vừa tiết kiệm đầu tư.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Minh, Phó Chủ tịch Hội trầm hương Việt Nam chuyển giao công nghệ cho một doanh nghiệp ở Khu công nghiệp An Phú - Ảnh: MINH NGUYỆT

 

ĐỔI MỚI ĐÚNG LÚC

Theo ông Anh, lựa chọn thời điểm đổi mới là vấn đề hết sức quan trọng.  Nếu lựa chọn đúng, có thể tạo điều kiện duy trì và nâng cao vị thế, khả năng  cạnh tranh của DN. Nếu lựa chọn sai, nó có thể đưa DN đến chỗ khó khăn, thậm chí có thể phá sản. Ở các nước đang phát triển, nếu DN đổi mới trong giai đoạn đầu của vòng đổi mới thì sẽ gặp một số khó khăn mà bản thân họ không vượt qua được như khả năng làm chủ công nghệ, khả năng khắc phục rủi ro hoặc hạn chế trong khai thác công nghệ mới. Nhưng nếu chỉ lựa chọn đổi mới công nghệ khi không còn sự lựa chọn nào khác thì DN thực sự đã bỏ lỡ những cơ hội phát triển. Họ không thể có vị thế cao trên thị trường và thậm chí sự tồn tại của họ cũng bị đe dọa. Do vậy, lựa chọn đúng thời điểm đổi mới là vấn đề hết sức quan trọng liên quan đến sự tồn tại và phát triển của DN. Có một thực tế là có công nghệ được chấp nhận ở DN này, quốc gia này mà không được lựa chọn ở DN khác,  quốc gia khác.

ĐƯA TRI THỨC VÀO SẢN XUẤT

Trong chuyến công tác tại Phú Yên gần đây, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Khoa học - Công nghệ) Nguyễn Bảo Hùng cho biết: “Những yếu tố ảnh hưởng tới đổi mới công nghệ không chỉ là khoa học, kỹ thuật mà cả xã hội chính trị và các tương tác kinh tế cũng như chính sách công, trong đó yếu tố vô cùng quan trọng là tìm tòi khoa học, tìm ra những tri thức mới. Các nhà khoa học là những người nuôi dưỡng nền móng tri thức giàu có của thế giới. Các kỹ sư là những người sẽ đưa nhưng tri thức đó vào sản xuất”.

Kiểm tra chất lượng sản phẩm tại Công ty Kỹ nghệ thực phẩm Phú Yên - Ảnh: MINH NGUYỆT

 

Cải tiến, đổi mới công nghệ có rất nhiều chức năng, một trong những chức năng đó là điều chỉnh kết cấu sản phẩm và kết cấu công nghệ. Điều chỉnh kết cấu sản phẩm không thể chỉ dựa vào việc xây dựng một số ít DN mới mà ngược lại, những DN có sẵn có thể thông qua việc cải tiến kỹ thuật để thay đổi những kết cấu đang bắt đầu xuất hiện sự bất hợp lý. Ví dụ trên thế giới, khi đã có sự chuyển đổi từ đồng hồ cơ sang đồng hồ điện tử thì phần lớn các xưởng sản xuất đồng hồ cơ trước đây được cải tạo lại thành xưởng sản xuất đồng hồ điện tử chứ không phải xây dựng xưởng mới trên cơ sở xưởng cũ.

Chức năng thứ hai của cải tiến kỹ thuật công nghệ là dựa vào ưu thế đầu tư  ít, hiệu quả nhanh, lợi nhuận cao để thực hiện nghiên cứu và triển khai sản phẩm. Mục đích của việc đầu tư này không chỉ để có được lợi nhuận mà còn sử dụng số vốn đầu tư đó để phát huy tác dụng từ tài sản vốn có của DN, giúp DN thực hiện được sản phẩm mới, tạo ra lợi nhuận lớn hơn so với lợi nhuận ban đầu.

Sự lạc hậu của một DN không có nghĩa là mọi trình độ kỹ thuật của DN đó đều lạc hậu mà thường chỉ là sự lạc hậu ở một số khâu quan trọng nào đó. Do vậy, chỉ cần có sự đầu tư nhỏ để tiến hành cải tiến, đổi mới đối với những khâu đó là DN có thể có được sức sống mới. Và cho dù có nhiều khâu cần cải tạo thì cũng tiết kiệm được rất nhiều chi phí so với việc xây dựng một nhà máy mới. Vì vậy, cải tiến kỹ thuật công nghệ là phương thức có thể tiết kiệm đầu tư.

MINH CHÂU