Theo quy định của Luật Thủy sản năm 2017, việc quản lý tàu cá theo công suất trước đây chuyển sang quản lý theo chiều dài và phân vùng hoạt động khai thác. Chính quy định mới này mà thời gian gần đây, nhiều ngư dân trên địa bàn tỉnh có nhu cầu cải hoán tàu cá để đảm bảo điều kiện hoạt động vùng khơi.

Cơ quan chức năng khuyến cáo ngư dân không nên tự ý cải hoán tàu cá, mà phải tuân thủ đúng quy trình và đưa tàu đến cơ sở đủ điều kiện để tiến hành cải hoán.

Nhu cầu cao

Theo Sở NN-PTNT, Phú Yên có khoảng 4.100 tàu khai thác hải sản, trong đó hơn 1.180 tàu có công suất từ 90CV trở lên, trước đây được cấp giấy phép khai thác thủy sản vùng biển khơi. Tuy nhiên, theo quy định của Luật Thủy sản năm 2017 đã chuyển từ quản lý tàu cá theo công suất sang quản lý theo chiều dài và phân vùng hoạt động khai thác. Nghĩa là, tàu cá có chiều dài dưới 12m chỉ được phép hoạt động vùng biển ven bờ; tàu cá có chiều dài từ 12m đến dưới 15m được phép hoạt động tại vùng lộng, không được hoạt động khai thác tại vùng khơi và vùng ven bờ; tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên được phép hoạt động tại vùng khơi, không được hoạt động khai thác tại vùng lộng và vùng ven bờ.

Theo quy định này, tháng 5/2019, Bộ NN-PTNT giao hạn ngạch khai thác thủy sản tại vùng biển khơi cho tỉnh Phú Yên là 451 giấy phép (đủ điều kiện về chiều dài của tàu). Đối chiếu với hạn ngạch giấy phép được phân bổ và thực tế tàu cá hoạt động khai thác thủy sản ở vùng biển khơi thì có khoảng 730 tàu cá Phú Yên không được cấp phép hoạt động ở vùng khơi do các tàu này có chiều dài dưới 15m. Chính vì quy định mới của Luật Thủy sản 2017 mà thời gian gần đây, nhiều ngư dân trong tỉnh cải hoán tàu cá để đủ điều kiện khai thác ở vùng khơi.

Ngư dân Võ Văn Tiến, chủ tàu cá PY91036TS ở phường Phú Đông (TP Tuy Hòa), cho biết: Tàu cá của tôi có công suất 420CV, hành nghề câu cá ngừ đại dương, trước đây được cấp phép hoạt động ở vùng khơi. Từ khi Luật Thủy sản 2017 có hiệu lực, tàu của tôi đã được cấp lại giấy phép hoạt động ở vùng lộng vì tàu không đủ chiều dài. Nghề câu cá ngừ đại dương chủ yếu ở vùng khơi, nhưng nay hoạt động ở vùng lộng nên hoạt động không hiệu quả, vì sản lượng rất thấp. Để đủ điều kiện hoạt động ở vùng khơi, có thể câu được nhiều cá ngừ đại dương, gia đình tôi làm đơn xin phép cải hoán tàu cá và được Chi cục Thủy sản (Sở NN-PTNT) chấp thuận. Đơn vị thiết kế cũng đã hoàn thành bản thiết kế cải hoán tàu cá và tôi đang làm thủ tục với đơn vị giám sát để tiến hành cải hoán. Tuy nhiên, theo quy định thì tàu cá cải hoán phải đến các cơ sở đủ điều kiện, trong khi đó ở Phú Yên rất nhiều cơ sở đóng sửa tàu thuyền nên ngư dân không biết cơ sở nào đủ điều kiện để đưa tàu đến cải hoán.

Ông Đào Quang Minh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản, cho biết: Thời gian qua, nhu cầu cải hoán tàu cá để đủ điều kiện khai thác vùng khơi của ngư dân là rất lớn. Căn cứ vào việc cấp bổ sung hạn ngạch giấy phép khai thác thủy sản và ủy quyền của Sở NN-PTNT, đến nay Chi cục Thủy sản đã chấp thuận cải hoán 250 tàu cá của ngư dân trong tỉnh. Chi cục Thủy sản đang hướng dẫn ngư dân làm các thủ tục tiếp theo để tiến hành cải hoán.

Phải đến cơ sở đủ điều kiện

Theo Sở NN-PTNT, hiện trên địa bàn tỉnh có 26 cơ sở đóng sửa tàu thuyền đang hoạt động với khoảng 500 lao động, mỗi năm có khả năng đóng và sửa chữa hàng ngàn lượt tàu thuyền. Tuy nhiên, phần lớn các cơ sở này có quy mô nhỏ, chủ yếu đóng sửa tàu thuyền vỏ gỗ công suất nhỏ, còn việc đóng mới, sửa chữa lớn tàu có công suất lớn thì lâu nay ngư dân thực hiện ở các tỉnh lân cận. Trong 26 cơ sở đóng và sửa chữa tàu thuyền đang hoạt động hiện nay; làm dịch vụ kéo và sửa chữa tàu thuyền theo phương pháp thủ công nên nhà xưởng, trang thiết bị chưa đạt yêu cầu. Chi cục Thủy sản cũng đã làm việc với các đơn vị thiết kế đủ năng lực và cơ sở đóng sửa tàu cá đủ điều kiện để giới thiệu cho ngư dân.

Ông Nguyễn Tấn Hùng, Giám đốc Công ty TNHH Vận tải - Thương mại Hùng Thi, cho biết: Tháng 9/2019, Sở NN-PTNT đã chứng nhận Xí nghiệp Đóng tàu cá Hùng Thi (thuộc Công ty TNHH Vận tải - Thương mại Hùng Thi) ở xã Hòa Hiệp Nam, huyện Đông Hòa đủ điều kiện đóng mới, cải hoán tàu cá vỏ gỗ có chiều dài lớn nhất dưới 24m. Năng lực của xí nghiệp mỗi năm đóng mới 36-48 tàu vỏ gỗ công suất khoảng 500CV và cải hoán, sửa chữa khoảng 450-500 lượt tàu/năm. Đội ngũ kỹ sư, công nhân của xí nghiệp được đào tạo bài bản, trong đó có khoảng 100-150 công nhân lành nghề làm việc dài hạn. Hiện nay, tại xí nghiệp có hàng chục tàu thuyền đang sửa chữa, nâng cấp và nhiều tàu cá đã kéo lên ụ tàu đang chờ làm thủ tục để tiến hành cải hoán.

Ông Đào Quang Minh cho biết thêm: Để đảm bảo quy trình cải hoán tàu cá, chủ tàu phải thuê đơn vị thiết kế đủ năng lực để khảo sát làm thiết kế cải hoán tàu cá. Chi cục Thủy sản đã làm việc với các đơn vị thiết kế đủ năng lực và giới thiệu cho ngư dân. Riêng Công ty TNHH Hữu Minh Nha Trang là đơn vị thiết kế đủ năng lực, hoạt động ở lĩnh vực này khoảng 18 năm và có nhiều thiết kế đóng mới, cải hoán tàu cá cho người dân Phú Yên. Theo Nghị định 26, ngày 8/3/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản 2017, đến nay ở Phú Yên chỉ có Xí nghiệp Đóng tàu cá Hùng Thi đủ điều kiện đóng mới, cải hoán tàu cá vỏ gỗ có chiều dài lớn nhất dưới 24m. Quá trình cải hoán, chủ tàu cá phải thông báo cho cơ sở đăng kiểm và tuân thủ các bước kiểm tra, giám sát theo yêu cầu. Nếu trường hợp ngư dân tự ý cải hoán tàu cá, cải hoán nhưng không tuân thủ theo quy trình thì sẽ bị xử lý nghiêm. 

ANH NGỌC