Những ngày qua, nông dân trong tỉnh khẩn trương xuống đồng thu hoạch hàng nghìn hécta lúa đổ rạp sau mưa to, với phương châm “xanh nhà hơn già đồng”. Có nơi, nông dân dùng sõng để thu hoạch lúa.

Thất thu

Ông Phan Văn Long ở xã Bình Kiến (TP Tuy Hòa) đang phơi lúa cho hay: Gia đình có gần 2 sào lúa chín, đang chờ máy gặt để thu hoạch, nhưng cơn mưa to vừa qua làm lúa ngã rạp. Lúa đứng, thuê máy gặt đập chỉ 110.000 đồng/sào (500m²), còn lúa bị ngã thì tiền thuê đến 170.000 đồng/sào, vì lúa ngã rạp, máy gặt đập chạy chậm cuộn rồi nhai (tuốt) phun rơm. Gặt xong, gia đình lại tốn thêm công phơi lúa, phơi rơm…

Theo thống kê của Phòng Kinh tế TP Tuy Hòa, địa phương có 450ha lúa ngã đổ, trong đó 100ha lúa ngã đổ nằm sát đất. Những ngày qua trời nắng, nông dân thu hoạch 2/3 số diện tích ngã đổ.

Tại huyện Phú Hòa, hàng trăm hécta lúa đông xuân giai đoạn chín, chắc xanh đổ ngã. Ông Bùi Văn Tấn ở xã Hòa An (huyện Phú Hòa) than thở: Các cánh đồng trũng thôn Vĩnh Phú lúa còn xanh đã ngã chìm trong nước. Nếu chờ chín mới cắt thì hạt lúa sẽ nảy mầm, còn cắt sớm thì vụ mùa năm nay chắc chắn thất bát do có hạt chỉ vừa ngậm sữa. Vụ này lúa tốt, nếu không bị đổ ngã thì bình quân đạt trên 350kg/sào (trên 70 tạ/ha), nhưng hiện nay lúa bị ngã đổ, rụng nhiều dẫn đến năng suất thu hoạch giảm, ước chừng chỉ còn được 300kg/sào.

Thống kê của Phòng NN-PTNT huyện Phú Hòa cho biết, đợt mưa to vừa qua làm cho 850ha lúa ngã đổ, trong đó 350ha lúa ngã đổ nằm sát đất, tập trung tại các xã Hòa An, Hòa Trị, Hòa Thắng, Hòa Quang Nam và Hòa Quang Bắc.

Đợt mưa vừa qua, tại huyện Đông Hòa có diện tích ngã đổ nhiều nhất lên đến 968ha, trong đó có 300ha bị ngập nước. Đang cặm cụi dựng những bó lúa chất bờ vừa cắt bằng tay (thủ công) đưa ra chỗ máy tuốt, ông Phan Văn Chính ở thị trấn Hòa Vinh (huyện Đông Hòa) cho biết: Gần 5 sào lúa gần đến thời kỳ thu hoạch nhưng đã ngã rạp xuống ruộng, gié lúa ngâm nước, gia đình tôi bỏ công cắt tay, nguy cơ mất mùa do thất thoát sau thu hoạch khoảng 30%, do quá trình cắt, ôm lúa chất bờ rồi vận chuyển lúa rơi rụng.

Ông Nguyễn Văn Minh, Chi cục phó Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Phú Yên, cho biết: Toàn tỉnh có 26.440ha lúa đông xuân, trong đó nông dân đã thu hoạch trà đầu và trà chính vụ gần 20.000ha. Năng suất ước đạt 72,1 tạ/ha (vụ đông xuân năm ngoái năng suất đạt 69 tạ/ha). Do ảnh hưởng của đợt không khí lạnh trên địa bàn tỉnh có mưa và gió lớn làm cho diện tích trà cuối ngã đổ. Nhằm cứu lúa đổ, hạn chế thiệt hại, người nông dân tranh thủ xuống đồng tháo nước rồi thu hoạch.

Dùng sõng thu hoạch lúa

Dọc cánh đồng thôn Định Trung 2, xã An Định (huyện Tuy An), mưa to, gió lớn cũng làm cho khoảng 20ha lúa ngã đổ, nông dân tranh thủ thu hoạch. Ông Trần Văn Tấn cùng vợ khom lưng cắt lúa chất lên sõng rồi kéo đưa lúa lên bờ. “Mấy đám ruộng ở đây là khu vực ruộng rộc (trũng thấp), lại manh mún (diện tích hẹp) nằm trước Trạm Y tế xã An Định. Ruộng ở đây nằm dưới hai bên đường cao nên máy gặt đập không xuống được, gia đình tôi bỏ công cắt. Nước ruộng lênh láng, tôi đem sõng câu chất lúa rồi kéo ra bờ, chờ máy phun đến”, ông Tấn nói.

Bà Lê Thị Ái ở thôn Tân Hòa, xã Xuân Sơn Nam (huyện Đồng Xuân) phân trần: Lúa ngã nên rất tốn công cắt vì phải nai lưng vác từ ruộng lên bờ rồi mới gánh đến chỗ đặt máy phun. Lúa ướt cũng làm máy phun không sạch lúa lép, lúa lừng nên sau khi phơi khô thì phải sàng sảy lại. Hôm trời mưa, ruộng của gia đình tôi trúng luồng gió nên lúa ngã sát đất, tôi huy động người khẩn trương tháo kiệt nước ở ruộng, dùng dây buộc để dựng lúa đứng dậy. Trời nắng phải tranh thủ cắt sớm chớ nước ngâm hai ngày là hột lúa mềm sẽ nảy mầm.

Theo ông Nguyễn Tấn Luân, Trưởng Trạm trồng trọt và Bảo vệ thực vật huyện Tuy An, mưa lớn vừa qua làm cho 40ha lúa vụ đông xuân của huyện ngã đổ. Trên cánh đồng mã lúa năm nay tốt, do lúa ngã nên nhiều đám ruộng nông dân thu hoạch thủ công, chi phí tăng so với thu hoạch máy.

Thống kê của Sở NN-PTNT, mưa lớn trong hai ngày 13 và 14/4 đã làm cho 2.474ha lúa đông xuân đang chuẩn bị thu hoạch ngã rạp, ngập úng. Trong đó 950ha lúa ngã đổ nằm sát đất, tập trung tại các huyện Đông Hòa, Phú Hòa, Tây Hòa, Tuy An và TP Tuy Hòa.

MẠNH LÊ TRÂM