Hiện nông dân trong tỉnh đang thu hoạch rộ sắn niên vụ 2019-2020, tuy nhiên trong thời gian sinh trưởng sắn gặp nắng hạn và bệnh khảm lá vi rút gây hại nên ít củ. Cùng với thu hoạch, nông dân trồng vụ sắn mới thì bệnh khảm lá tiếp tục gây bệnh. Đây là năm thứ 3 liên tiếp bệnh khảm lá gây hại cây trồng này.
Diện tích tăng, năng suất giảm
Ông Nguyễn Văn Tấn ở xã Sơn Định (huyện Sơn Hòa) cho hay: Tôi trồng 1ha sắn nhưng thời gian qua gặp nắng hạn nên sắn chết gần một nửa; diện tích còn lại thu hoạch được 5 tấn, tôi bán xô cho thương lái tại ruộng với giá 1.600 đồng/kg. Giá sắn tươi hiện nay bán tại nhà máy là 1.900 đồng/kg loại 30 chữ bột, nhưng sắn vụ này khó đạt được độ bột như vậy nên tôi bán tại ruộng.
Còn ông Bùi Văn Tiến ở xã Sơn Long (huyện Sơn Hòa) thu hoạch 1,8ha sắn nhưng chỉ cân được 20 tấn. “Thường năng suất sắn vùng này trung bình đạt 21 tấn/ha, nhưng do nắng hạn cộng với bệnh khảm lá gây hại nên năng suất giảm. Vụ này nhà tôi mất gần 10 tấn sắn củ”, ông Tiến nói.
Bà Trần Thị Hiền, nông dân trồng sắn xã Đức Bình Tây (huyện Sông Hinh) cho biết: Mấy năm trước, đất gò đồi nhà tôi trồng mía nhưng do mía hạ giá nên tôi chuyển sang trồng sắn. Mới đây, tôi thu hoạch 0,5ha sắn, được 6 tấn, giảm một nửa so với năm ngoái. Nguyên nhân là do sắn trồng gặp nắng hạn kéo dài 7 tháng, cây sắn chậm phát triển, khi gặp mưa thì sắn lại bị khảm lá, đọt xoăn, củ nhỏ.
Ông Nông Văn Trình, Chủ tịch UBND xã Đức Bình Tây cho hay: Vùng trồng sắn của xã trên gò đồi không có nước tưới nên phụ thuộc vào thời tiết. Năm qua, nắng hạn kéo dài nên sắn không phát triển, một số diện tích bị khảm lá dẫn đến năng suất giảm mạnh, nông dân thất thu.
Trong khi đó, theo báo cáo của Sở NN-PTNT, niên vụ sắn 2019-2020, nông dân tỉnh trồng hơn 28.180ha, tăng 14,2% so với niên vụ trước, năng suất 20,8 tấn/ha, chỉ giảm 1,2% so với năm 2018. Cũng niên vụ sắn 2019-2020, toàn tỉnh có 4.015ha sắn bị nắng hạn mất trắng.
Bệnh khảm lá đeo bám cây sắn
Thống kê của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Phú Yên, hiện bệnh khảm lá virus gây hại với diện tích hơn 1.600ha, trong đó nhiễm nặng gần 325ha tập trung ở huyện Sơn Hòa, Đồng Xuân, Sông Hinh. Đây là năm thứ 3 liên tiếp bệnh khảm lá virus gây hại vùng trồng sắn trong tỉnh. Tại huyện Đồng Xuân, bệnh khảm lá vi rút gây hại lây lan với diện tích 744ha, trong đó diện tích nhiễm nặng 238ha, giai đoạn cây con phát triển thân, lá.
Ông Bùi Văn Tứ, Trưởng Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật huyện Đồng Xuân cho hay: Bệnh khảm lá vi rút gây hại vùng trồng sắn tại các xã trên địa bàn huyện là do nông dân sử dụng giống sắn đã nhiễm bệnh. Thời gian qua, ngành Nông nghiệp đã tuyên truyền vận động người dân không sử dụng giống nhiễm bệnh để trồng. Khi sắn nhiễm bệnh, trước mắt phải tiêu hủy.
Tại huyện Sơn Hòa, bệnh khảm lá vi rút gây hại lây lan với diện tích 150ha, trong đó diện tích nhiễm nặng 20ha, giai đoạn cây con phát triển thân, lá, tập trung tại các xã Krông Pa, Ea Chà Rang, Suối Trai, Sơn Phước, Sơn Hội, Phước Tân, Cà Lúi, Sơn Nguyên, Suối Bạc và thị trấn Củng Sơn. Còn tại huyện Sông Hinh, bệnh khảm lá vi rút gây hại lây lan lên đến 650ha, trong đó diện tích nhiễm nặng 50ha, tập trung tại các xã Đức Bình Đông, Ea Ly, Ea Lâm, Ea Bá, Ea Bia, Ea Bar, Ea Trol và thị trấn Hai Riêng.
Trước tình hình bệnh khảm lá vi rút đeo bám, nông dân chuyển sang trồng loại cây khác. Ông Phan Văn Long ở xã Hòa Phú (huyện Tây Hòa), chia sẻ: Năm rồi tôi trồng sắn nhưng do nắng hạn, bệnh khảm lá đeo bám cây sắn dẫn đến thất thu nên năm nay chuyển sang trồng đậu phộng, bắp.
Theo kế hoạch của Sở NN-PTNT, niên vụ sắn 2020-2021, diện tích sắn toàn tỉnh là 26.710ha. Đến thời điểm hiện nay, nông dân trồng hơn 13.050ha, giảm 4,5% so với cùng kỳ vụ trước. Số diện tích sắn giảm, nông dân chuyển sang trồng 1.180ha bắp, tăng 2,61%; đậu phộng 285ha, tăng 3,07%.
TS Nguyễn Trọng Tùng, Giám đốc Sở NN-PTNT, cho biết: Hiện nay, bệnh khảm lá sắn tiếp tục phát sinh và gây hại trong niên vụ mới. Diện tích sắn khi bị bệnh khảm lá gây hại thì không cho năng suất, thiệt hại lớn về kinh tế. Do đó, các địa phương cần tuyên truyền, vận động nông dân không sử dụng giống sắn đã bị nhiễm bệnh từ vụ trước, giống từ vùng bị nhiễm bệnh để trồng mới; đồng thời vận động nông dân tiêu hủy những cây sắn có biểu hiện bệnh khảm lá, phun trừ bọ phấn trắng ngừa lây lan.
MẠNH LÊ TRÂM
