Công tác quản lý, bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy rừng trong năm 2019 trên địa bàn tỉnh rất phức tạp, trong đó đáng chú ý là số vụ và diện tích rừng bị cháy là lớn nhất từ trước đến nay. Để phát triển rừng trong thời gian tới, UBND tỉnh đã chỉ đạo ngành chức năng tăng cường công tác quản lý, bảo vệ, phòng cháy chữa cháy rừng và đầu tư khoa học kỹ thuật để trồng rừng mang tính bền vững.

Phức tạp tình trạng phá rừng, cháy rừng

Theo Sở NN-PTNT, diện tích đất rừng quy hoạch lâm nghiệp ở Phú Yên khoảng 276.046ha, chiếm gần 55% tổng diện tích đất tự nhiên của tỉnh, trong đó diện tích đất có rừng khoảng 218.180ha. Thời gian qua, công tác quản lý, bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR) được các cấp, các ngành và địa phương quan tâm. Tuy nhiên, công tác này vẫn còn nhiều bất cập, trong đó tình trạng cháy rừng, khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép còn diễn biến rất phức tạp. Năm 2019, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 70 vụ cháy rừng, thiệt hại hơn 1.180ha và hơn 3.000ha rừng bị chết do nắng hạn kéo dài. Cũng trong năm qua, các cơ quan chức năng đã phát hiện khoảng 280 vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp, ngành Kiểm lâm đã chuyển cơ quan cảnh sát điều tra 44 vụ, xử lý vi phạm hành chính 222 vụ, tịch thu 172m³ gỗ tròn, 288m³ gỗ xẻ, tổng số tiền thu được qua xử lý vi phạm là hơn 3,5 tỉ đồng.

Theo ông Phạm Văn Bảy, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm TX Sông Cầu, mùa khô năm 2019, trên địa bàn TX Sông Cầu xảy ra 17 vụ cháy rừng, tổng diện tích rừng thiệt hại hơn 405ha. Theo điều tra ban đầu, trong các vụ cháy rừng nêu trên, có vụ đã xác định được đối tượng gây cháy rừng, có vụ đang tiếp tục điều tra. Công an TX Sông Cầu thụ lý trực tiếp 4 vụ, các vụ cháy rừng còn lại được Hạt Kiểm lâm TX Sông Cầu chuyển hồ sơ cho Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TX Sông Cầu để điều tra, xử lý.

Ông Phạm Đình Phụng, Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa, cho biết: Khó khăn nhất hiện nay đối với huyện là việc giao đất lâm nghiệp vì có sự chồng lấn. Cụ thể như chồng lấn ranh giới sử dụng đất của khoảng 25 hộ dân ở xã Phước Tân với Ban quản lý Rừng phòng hộ Sơn Hòa với diện tích hơn 500ha. Nguyên nhân là do quy hoạch sử dụng đất và điểu chỉnh quy hoạch 3 loại rừng của tỉnh có sự chênh lệch về diện tích. Vấn đề không thống nhất số liệu còn do tiêu chí xác định các loại đất, loại rừng giữa ngành NN-PTNT và TN-MT, mỗi ngành cập nhật thống kê theo tiêu chí riêng…

Ông Phạm Trung Chánh, Phó Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân, cho biết: Năm 2013, tỉnh có quyết định giao lại trên 10.000ha từ đất rừng phòng hộ cho địa phương ở huyện Đồng Xuân quản lý. Để đảm bảo điều kiện giao đất cho dân quản lý thì bắt buộc phải đo đạc lại. Tuy nhiên, do kinh phí đo đạc quá lớn nên địa phương chưa triển khai giao đất, cho thuê đất rừng để các hộ dân thiếu đất sản xuất quản lý, khai thác. Chính việc chậm trễ này mà hiện nay có nhiều diện tích đất rừng do địa phương quản lý đã bị lấn chiếm trái phép. Cụ thể, tại xã Phú Mỡ đã có khoảng 100ha đất lâm nghiệp bị người dân lấn chiếm làm rẫy, huyện đang xây dựng phương án để cưỡng chế thu hồi số diện tích trên. Đối với các vụ phá rừng mới phát sinh, UBND huyện đã chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn phối hợp với Kiểm lâm huyện, Công an huyện xác định đối tượng, củng cố hồ sơ để xử lý nghiêm.

Đầu tư theo hướng bền vững

Theo Sở NN-PTNT, trong năm 2019, trên địa bàn tỉnh đã trồng mới hơn 7.430ha (đạt 148% so với kế hoạch), khoán bảo vệ rừng khoảng 36.125ha, chăm sóc rừng trồng khoảng 17.000ha… Ông Dương Tử Hảo, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Bảo Châu Phú Yên, cho biết: Đến nay, công ty đã trồng khoảng 3.600ha rừng, kế hoạch phát triển đến cuối năm 2020 tăng lên khoảng 5.000ha rừng trồng.

Công ty TNHH MTV Bảo Châu Phú Yên đã tham gia là thành viên của Liên minh HTX Công nghệ cao Phú Yên nhằm liên kết mở rộng thêm vùng nguyên liệu khoảng 8.000ha rừng trồng để đáp ứng nhu cầu khoảng 400.000 tấn nguyên liệu gỗ phục vụ sản xuất viên nén năng lượng gỗ. Hiện công ty đang triển khai hỗ trợ cho các thành viên HTX Lâm nghiệp công nghệ cao đầu tư trồng rừng theo hướng bền vững.

Ông Nguyễn Trung Háo, Giám đốc Ban quản lý Rừng phòng hộ Đồng Xuân, cho biết: Ban quản lý Rừng phòng hộ Đồng Xuân đang xây dựng kế hoạch liên kết để trồng rừng với diện tích hơn 22.130ha, trong đó giai đoạn 2019-2021 trồng khoảng 3.000ha. Đối với trồng cây dược liệu, lâm sản dưới tán rừng, năm 2019 đơn vị đã trồng thực nghiệm khoảng 0,5ha cây đảng sâm và cây ba kích, khoảng 0,02ha cây lan kim tuyến và chuẩn bị trồng khoảng 0,5ha cây đàng hương trắng. Năm 2020, Ban quản lý Rừng phòng hộ Đồng Xuân tiếp tục nhân rộng diện tích trồng cây lan kim tuyến và cây ba kích, đồng thời trồng thực nghiệm các loại cây khác như sâm dây, sa nhân, phục hồi và cải tạo diện tích cây chè vung trên diện tích lâm phần quản lý.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Hữu Thế đã chỉ đạo Sở NN-PTNT cùng các sở, ngành, địa phương liên quan tiếp tục tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng, PCCCR trong thời gian tới đạt hiệu quả hơn; các ngành chức năng và địa phương tiếp tục ngăn chặn, xử lý kịp thời tình trạng vi phạm Luật Lâm nghiệp; xây dựng phương án chuyển loại rừng sau khi rà soát, điều chỉnh quy hoạch 3 loại rừng; lập phương án, kế hoạch và triển khai giao rừng, cho thuê rừng; ngành Lâm nghiệp, các địa phương và các chủ rừng khẩn trương triển khai trồng lại rừng bị cháy, bị chết trong năm 2019.

Sở NN-PTNT xây dựng và tham mưu cho tỉnh về chính sách hỗ trợ đầu tư trồng rừng; hỗ trợ mô hình giống cây lâm nghiệp; nghiên cứu những loại cây khó bắt lửa để triển khai trồng làm băng cản lửa. Các chủ rừng cần đầu tư khoa học kỹ thuật để trồng rừng mang tính bền vững và đạt năng suất, chất lượng cao… 

ANH NGỌC