HTX Nông nghiệp An Nghiệp (huyện Tuy An) là đơn vị đầu tiên trong cả nước được hỗ trợ xây dựng chuỗi giá trị theo Quyết định 37 của Liên minh HTX Việt Nam. Chia sẻ thêm về vấn đề này, ông Nguyễn Đình Long, Giám đốc Trung tâm Các chương trình kinh tế, xã hội (Liên minh HTX Việt Nam), cho biết:
- Quyết định 37 của Liên minh HTX Việt Nam ban hành quy chế hoạt động của tổ công tác và hỗ trợ HTX, xây dựng mô hình HTX sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị, có hiệu lực tháng 2/2019. Theo đó, Trung tâm Các chương trình kinh tế, xã hội thuộc tổ công tác số 2 thực hiện tại 19 tỉnh, thành phố khu vực miền Trung. Trong năm 2019, toàn quốc sẽ có 63 HTX tại 63 tỉnh được hỗ trợ. HTX Nông nghiệp An Nghiệp là đơn vị đầu tiên được thụ hưởng.
* HTX Nông nghiệp An Nghiệp được nhận những hỗ trợ gì và vì sao được thụ hưởng sớm như vậy, thưa ông?
- Sau khi khảo sát thực tế, HTX Nông nghiệp An Nghiệp đáp ứng tiêu chí lựa chọn theo Quy chế hỗ trợ HTX và xây dựng mô hình HTX sản xuất kinh doanh gắn với chuỗi giá trị (ban hành kèm theo Quyết định 37) nên được thụ hưởng sớm.
Cụ thể, HTX thành lập và hoạt động theo Luật HTX 2012; tham gia sản xuất lúa giống và kinh doanh gạo chất lượng cao, là sản phẩm chủ lực của xã An Nghiệp. HTX có liên kết với Trung tâm Nghiên cứu phát triển cây lâu năm (thuộc Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp duyên hải Nam Trung Bộ) trong việc bao tiêu sản phẩm. HTX có vốn đối ứng 430 triệu đồng để đầu tư nhà xưởng, lò sấy hoàn thiện hạ tầng hệ thống sấy lúa. Đồng thời, HTX đang duy trì sản xuất 30ha lúa giống, thu mua toàn bộ cho bà con với giá gấp 1,2-1,3 lần giá lúa thịt cùng thời điểm. HTX tăng diện tích sản xuất gạo chất lượng cao từ 5ha năm 2018 lên 15ha năm 2019.
Mô hình sản xuất lúa gắn với chuỗi giá trị tại HTX được hỗ trợ tối đa 500 triệu đồng. Trong đó, HTX nhận trực tiếp 320 triệu đồng mua lò sấy, số tiền còn lại phục vụ công tác khảo sát, hoàn tất thủ tục, tư vấn… Lò sấy đạt công suất từ 15-35 tấn/mẻ. Mỗi mẻ kéo dài 8 giờ, rút ngắn 8 giờ và giảm chi phí nhân công từ 400.000 đồng/tấn xuống còn 243.000 đồng/tấn so với công nghệ sấy cũ.
Phú Yên lấy sản xuất nông nghiệp với cây lúa là thế mạnh. Hầu hết các HTX nông nghiệp ở đây đều quản lý tốt sản xuất lúa hai vụ và bước đầu mở các dịch vụ phục vụ sản xuất như cày đất, gặt lúa, khuyến nông… HTX Nông nghiệp An Nghiệp là đơn vị đầu tiên duy trì tốt chuỗi giá trị trên cây lúa. Việc hỗ trợ HTX này nâng cao công nghệ chế biến hướng tới sản xuất lúa hàng hóa nhằm nhân rộng mô hình sản xuất lúa hiện đại.
* Trung tâm đã linh hoạt về thủ tục giúp HTX sớm vận hành lò sấy lúa. Ông có thể cho biết rõ hơn về điều này?
- HTX được chủ động chọn nhà cung cấp thiết bị và được giải ngân vốn trước khi nghiệm thu bàn giao. Sở dĩ như vậy bởi, bắt đầu từ tháng 9 bà con ở đây thu hoạch vụ hè thu và cũng là thời điểm Phú Yên bước vào mùa mưa. Lúa sau khi thu hoạch không được làm khô sẽ giảm chất lượng, gây thiệt hại kinh tế. Lúa thương phẩm giảm từ 6.000 đồng/kg xuống còn 5.000 đồng/kg.
Để phù hợp với điều kiện sản xuất, Liên minh HTX Việt Nam đã đồng thuận giải ngân sớm. Nhờ vậy, ngày 15/8, HTX khởi công xây nhà xưởng, lắp máy sấy và 30/9 vận hành thành công. Vụ hè thu này, lúa của bà con vừa cắt ngoài đồng có thể đem về lò sấy ngay.
HTX lựa chọn nhà cung cấp thiết bị trên cơ sở giám sát của Liên minh HTX tỉnh. Nghĩa là đơn vị đó phải đảm bảo về giá thành, chất lượng và uy tín lâu năm trên thị trường đối với sản phẩm này. Đơn vị cung cấp cũng phải thực hiện đúng quy trình đấu thầu đã được Nhà nước quy định.
* Các HTX khác ở Phú Yên còn cơ hội được hỗ trợ như vậy không, thưa ông?
- Năm 2018, HTX Muối Tuyết Diêm ở TX Sông Cầu được hỗ trợ 150 triệu đồng đầu tư máy móc, trang thiết bị để xây dựng chuỗi giá trị sản xuất muối sạch. Năm 2019, mô hình chuỗi giá trị sản xuất lúa của HTX Nông nghiệp An Nghiệp được hỗ trợ 500 triệu đồng. Vừa qua, Liên minh HTX Việt Nam ký biên bản làm việc với UBND tỉnh Phú Yên về hỗ trợ xây dựng chuỗi giá trị lâm nghiệp. Theo đó, những năm tiếp theo, các HTX có hoạt động lâm nghiệp có thể được vay vốn ưu đãi với lãi suất trên 5%/năm trong tổng vốn dành cho Phú Yên là 40 tỉ đồng.
* Xin cảm ơn ông!
MINH DUYÊN (thực hiện)
