Ngày 25/6, Hội đồng châu Âu đã chính thức thông báo chấp thuận hai Hiệp định giữa Liên minh châu Âu (EU) và Việt Nam về thương mại tự do (EVFTA) và về bảo hộ đầu tư (EVIPA), đồng thời ủy nhiệm cho Ủy ban châu Âu ký kết với Việt Nam vào ngày 30/6 tới tại Hà Nội.
Thay mặt EU, Ủy viên Thương mại Cecilia Malmström cùng Bộ trưởng Bộ Môi trường kinh doanh, Thương mại và Doanh nghiệp Romania Stefan Radu Oprea, sẽ ký các hiệp định trên. Sau khi được ký kết, các hiệp định sẽ được trình lên Quốc hội Việt Nam cũng như Nghị viện châu Âu để phê chuẩn. Một khi Cơ quan lập pháp của hai bên đồng ý, Hiệp định thương mại tự do sẽ có hiệu lực và đi vào thực thi.
Theo phóng viên TTXVN tại Brussels, EVFTA và EVIPA là những thỏa thuận tiêu chuẩn và tham vọng cao nhất từng được ký kết giữa EU và một quốc gia đang phát triển dựa trên quy định pháp luật.
Khi EVFTA có hiệu lực, hơn 99% thuế hải quan đối với hàng hóa giao dịch giữa hai bên sẽ được dỡ bỏ, Việt Nam cũng sẽ loại bỏ 65% thuế nhập khẩu đối với hàng xuất khẩu của EU. Các phần thuế còn lại cũng sẽ dần được xóa bỏ trong vòng 10 năm sau đó.
Bên cạnh việc mang lại những cơ hội kinh tế quan trọng, EVFTA cũng đảm bảo rằng thương mại, đầu tư và phát triển bền vững luôn song hành, bằng cách thiết lập các tiêu chuẩn cao nhất về bảo hộ lao động, an toàn, bảo vệ môi trường và người tiêu dùng. Trong khi đó, EVIPA sẽ giúp bảo vệ và tăng đầu tư của EU vào Việt Nam. Điều này hứa hẹn đưa Việt Nam trở thành một trong những trung tâm hoạt động thương mại và đầu tư của EU tại Đông Nam Á.
Cùng ngày 25/6, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker tuyên bố hoan nghênh quyết định của các quốc gia thành viên EU khi chấp thuận ủy nhiệm cho Ủy ban châu Âu ký kết EVFTA và EVIPA giữa EU và Việt nam.
Chủ tịch Juncker cho biết sau Singapore, các hiệp định với Việt Nam mới chỉ là trường hợp thứ hai được ký kết giữa EU và một quốc gia Đông Nam Á, và đây chính là bước đệm cho một cam kết lớn hơn giữa châu Âu và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Chủ tịch EC nhấn mạnh đây cũng là một tuyên bố chính trị của hai đối tác cùng giao thương cởi mở, công bằng và dựa trên các quy tắc.
Cao ủy Thương mại Cecilia Malmström bày tỏ rất vui mừng khi thấy các quốc gia thành viên đã bật đèn xanh cho việc ký kết các Hiệp định thương mại và đầu tư giữa EU với Việt Nam. Bà đánh giá Việt Nam là một thị trường sôi động và đầy hứa hẹn với hơn 95 triệu người tiêu dùng, đồng thời cả hai bên sẽ cùng thu được lợi ích từ mối quan hệ thương mại mạnh mẽ này. Ngoài những lợi ích rõ ràng về kinh tế, các hiệp định cũng sẽ thúc đẩy việc tăng cường tôn trọng quyền con người, quyền của người lao động và bảo vệ môi trường.
Cao ủy Cecilia Malmström hoan nghênh cam kết của Việt Nam trong quá trình vừa qua - mà việc phê chuẩn Công ước của Tổ chức lao động quốc tế gần đây về thương lượng tập thể là một minh chứng tuyệt vời về cách mà các hiệp định thương mại có thể khuyến khích việc áp dụng các tiêu chuẩn cao hơn.
Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ hai của EU trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) với thương mại hàng hóa trị giá gần 50 tỉ euro (khoảng 56 tỉ USD).
Được khởi động từ tháng 6/2012, đến cuối năm 2015, Việt Nam và EU đã kết thúc quá trình đàm phán và tích cực thực hiện công tác rà soát pháp lý nhằm tiến tới sớm ký kết Hiệp định thương mại tự do (FTA). Tuy nhiên, tại EU đã xuất hiện một vấn đề có tính chất pháp lý về thẩm quyền phê chuẩn các FTA và đã phải xin ý kiến của Tòa án công lý châu Âu.
Tòa này sau khi xem xét đã đưa ra phán quyết của mình về định dạng mới cho các FTA giữa EU với các đối tác. Tiếp đó, phải đến tháng 9/2017, EU mới chính thức đưa ra được một định dạng mới cho hiệp định sẽ ký kết với Việt Nam. EU đã đề xuất tách FTA thành 2 hiệp định độc lập là EVFTA và EVIPA.
Theo lịch trình, sau khi được ký kết, hai hiệp định EVFTA và EVIPA sẽ được trình lên Nghị viện châu Âu (EP) và nghị viện của 28 nước thành viên bỏ phiếu thông qua.
Theo đánh giá, EVFTA sẽ được EP thông qua vào cuối năm nay hoặc đầu năm 2020. Còn EVIPA sẽ mất nhiều thời gian hơn, ít nhất là 2 năm để EP và nghị viện của 28 quốc gia thành viên thông qua.
H.T (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)
