Việc duy trì hoạt động kiểm toán nội bộ thường xuyên sẽ giúp các HTX kịp thời phát hiện những thất thoát về tài sản, nguồn vốn và có hướng điều chỉnh hoạt động sản xuất kinh doanh phù hợp.
Kịp thời bảo vệ vốn
Ông Phan Văn Thuận, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Hòa Quang Nam (huyện Phú Hòa), cho biết: Dừng hoạt động kinh doanh điện, HTX thu về kho nhiều cuộn dây đồng. HTX chưa thanh lý ngay vì lúc đó giá đồng thấp, muốn chờ giá nhích lên để có thêm chút vốn. Để bảo vệ tài sản này cùng nhiều tài sản khác trong kho, HTX thuê bảo vệ trông coi. Nhưng sau 3 tháng, chính người bảo vệ này đã lấy đi hơn 344kg dây đồng, tương đương với số tiền hơn 24 triệu đồng. Trước đây, thường vào cuối năm, HTX mới kiểm toán nội bộ một lần. Từ năm 2013, hoạt động này được HTX thực hiện 3 tháng/lần nên mới nhanh chóng phát hiện ra sự việc bị lấy cắp dây đồng. Nhờ vậy, HTX tìm lại được tài sản.
HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Mỹ Đông (huyện Tây Hòa) sẽ không bao giờ quên bài học thất thoát hơn 1,4 tỉ đồng vì bị “rút ruột” tiền quỹ. Theo Hội đồng quản trị HTX này, HTX có nhiều dịch vụ kinh doanh, trong đó có dịch vụ bán lẻ xăng dầu mang lại doanh thu lớn. Trong ngày, lượng xăng bán ra và số tiền thu về nhiều hay ít giao cho cửa hàng quản lý nên phụ thuộc vào tính trung thực của nhân viên. Vì tin tưởng nhân viên lâu năm, việc kiểm tra, kiểm soát không thực hiện thường xuyên nên đã xảy ra tình trạng lượng xăng bán ra nhiều nhưng tiền nộp về cho HTX ít. Khi Hội đồng quản trị HTX thực hiện kiểm toán nội bộ thì đã phát hiện ra và xử lý theo quy định của pháp luật.
Ông Cao Xuân Đệ, Giám đốc HTX này, cho biết: Chỉ hơn 1 tháng không kiểm kê tài sản nội bộ mà số tiền gây thất thoát cho HTX đã lớn như vậy. Đây là bài học cho ban giám đốc HTX mới sau này. Từ đó, HTX đã tăng cường kiểm tra, kiểm soát tài sản; với dịch vụ xăng dầu tiến hành kiểm kê theo ngày, với các dịch vụ kinh doanh khác kiểm kê theo tuần và với tất cả hoạt động thì kiểm toán nội bộ theo tháng hoặc theo quý thay vì theo năm như trước kia.
Nâng cao trình độ kiểm toán cho các HTX
Theo Liên minh HTX tỉnh, công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cán bộ HTX về kiểm toán nội bộ luôn được đơn vị coi trọng. Trước đây, đơn vị đã mời các chuyên gia về kiểm toán, tài chính thuộc Liên đoàn HTX Cộng hòa Liên bang Đức, Trung tâm Kiểm toán Nhà nước tại TP Hồ Chí Minh và Trung tâm Phát triển nông thôn (CRP) cùng giảng viên Trường đại học Tài chính - Kế toán về Phú Yên giảng dạy cho thành viên các HTX. Từ năm 2012, khi các HTX hoạt động theo Luật HTX 2012, năm nào Liên minh HTX tỉnh cũng tổ chức các lớp học, buổi học, tiết học riêng về kiểm toán, kế toán, tài chính cho cán bộ chuyên môn và giám đốc, phó giám đốc các HTX.
Sở Tài chính cũng đã tổ chức tập huấn nâng cao trình độ kế toán, tài chính cho cán bộ các HTX trên địa bàn tỉnh. Theo ông Hồ Quang Đệ, Phó Giám đốc Sở Tài chính, chuyển sang hoạt động theo Luật HTX 2012, các HTX cũng phải thực hiện kiểm toán, kế toán, báo cáo tài chính… theo quy định mới nhất của Bộ Tài chính như Thông tư 24/2017/TT-BTC, Thông tư 83/2015/TT-BTC, Thông tư 133/2016/TT-BTC… Từ đây, các HTX, liên hiệp HTX được hướng dẫn thực hiện chế độ quản lý tài chính mới. Cán bộ HTX cũng giải quyết được khúc mắc trong hoạt động chuyên môn về quản lý và sử dụng vốn, tài sản; quản lý vốn điều lệ, vốn hoạt động, vốn huy động, hoạt động tín dụng nội bộ và phương thức góp vốn, mua cổ phần, thành lập doanh nghiệp, cách phân phối thu nhập, báo cáo tài chính…
Ông Lê Thanh Lam, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: Các HTX muốn hoạt động bền vững và đi xa hơn nữa buộc phải nâng cao trình độ chuyên môn về kế toán, kiểm toán và tổ chức kiểm toán nội bộ thường xuyên. Hoạt động này chính là nền tảng để Hội đồng quản trị HTX nắm được tình hình kinh doanh của đơn vị, kịp thời đưa ra chính sách điều chỉnh phù hợp với xu hướng vận động của thị trường. Tuy nhiên, nhiều HTX còn xem nhẹ hoạt động kiểm toán nội bộ, khiến tình trạng nợ xấu kéo dài không có căn cứ thu hồi, thất thoát tài sản với số tiền lớn… Thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng, trong đó có các lớp kiểm toán; vận động các HTX sử dụng công nghệ trong quản lý như kiểm kê, lưu trữ thông tin tài sản trên máy tính gắn với kết nối nội bộ trong HTX trong khối kinh tế tập thể.
MINH DUYÊN
