Hiện những cánh đồng ven biển thuộc các huyện Tuy An, Đông Hòa bị xâm nhập mặn, có nơi chưa thể sạ lúa vụ đông xuân 2018-2019. Trước đó, đợt mưa lụt cuối tháng 12 vừa qua trùng với lịch đầu vụ gieo sạ khiến nhiều diện tích lúa hư hại.

Nước mặn lấn sâu

Những ngày qua, trên cánh đồng Cây Hai, đồng Tiệm (xã An Ninh Đông, huyện Tuy An), nước mặn lấn sâu khiến người dân gặp khó trong việc sạ lúa đông xuân 2018-2019. Bà Bùi Thị Nhị, một nông dân làm ruộng ở đồng Tiệm, than vãn: Mấy ngày qua, nước biển tràn qua cống ngăn mặn chảy thẳng vào ruộng. Nước mặn lấn sâu vào cống lấy nước nên một số ruộng nằm hai bên đường từ xã An Ninh Đông lên xã An Ninh Tây bị xâm nhập nặng. Cánh đồng này hư một lần giống đến nay chưa thể sạ lại.

Hiện khu vực ruộng Gò Bùn là vùng trũng nhất của Đồng Mây thuộc xã An Cư (huyện Tuy An), nước mặn vẫn còn ngập lênh láng. Vùng này năm nào nước mặn cũng tràn vào làm ngập úng, lúa non mới sạ không chịu nổi độ mặn ngã bè, nông dân phải sạ đi, sạ lại. Để đối phó với tình trạng này, nông dân phải sạ dày để trừ hao khi lúa ngập mặn và bơm nước ngọt rửa mặn cứu lúa. Tuy nhiên, khi nước rút, nước ngọt trong kênh “đứt” nên không thể lấy nước rửa mặn, lúa trong ruộng còn thưa thớt phải tốn công cấy dặm.

Tương tự, ở cánh đồng Bầu Bèo, Đồng Năng thuộc xã An Hòa (huyện Tuy An), ruộng nhiễm mặn tiềm tàng, năm nào nông dân cũng vất vả khi sạ ruộng. Ông Phan Văn Minh ở thôn Tân An (xã An Hòa), cho hay: Cánh đồng này trước khi sạ lúa phải xả nước mặn ra kênh chứa nước mặn rồi bơm nước ngọt từ kênh chứa nước ngọt vào rửa mặn, phóng phèn mới sạ được. Tuy nhiên, hiện kênh chứa nước mặn mực nước còn cao hơn mặt ruộng nên khó xuống giống.

Ông Lê Văn Nam, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Tuy An, cho biết: Khu vực ruộng nhiễm mặn, bà con nông dân đặt máy bơm nước ngọt từ các ao mương vào ruộng để rửa mặn, đồng thời phun thuốc dưỡng nhưng lúa không chịu nổi độ mặn cao nên phát triển kém, còi cọc. Phòng NN-PTNT huyện đề nghị cơ quan chức năng tiếp tục khảo nghiệm nhân rộng thêm nhiều diện tích giống lúa chịu mặn trên địa bàn các xã An Cư, An Ninh Tây, An Ninh Đông, An Hòa. Từ đó chọn ra những giống chịu mặn sinh trưởng, phát triển tốt cho năng suất cao, tăng thu nhập cho nông dân.

Nhiều giải pháp ngăn mặn

Tại cánh đồng xã Hòa Tâm (huyện Đông Hòa), ruộng kề hồ nuôi tôm nên tình trạng nhiễm mặn thường xuyên. Nhiều diện tích độ mặn cao làm cho cây lúa yếu ớt, chậm phát triển. Nông dân be bờ thật kỹ ngăn nước mặn thấm vào, có người dùng ni lông phủ bờ ngăn mặn, tuy nhiên có đám xì mặn giữa ruộng làm lúa chết.

Ông Trần Văn Kim, nông dân ở xã Hòa Tâm cho biết: Nhiều năm nay, cánh đồng này thường bị nhiễm mặn do nước biển xâm thực nên nhiều diện tích lúa mới sạ bị nước mặn “ăn” ngã rạp. Nông dân phải bắt mạ đề phòng, sau sạ lúa bị hư từng chòm thì cấy dặm lại cho kín ruộng.

Theo ông Nguyễn Phụng Hoàng, Phó Phòng NN-PTNT huyện Đông Hòa, ngay từ đầu vụ, các địa phương đã vận động nhân dân củng cố bờ bao, cống tiêu, cống ngăn mặn đảm bảo tiêu thoát nước để ngăn mặn xâm nhập sâu. Đối với khu tưới ảnh hưởng thủy triều, người dân thường xuyên kiểm tra độ mặn nguồn nước từ các trạm bơm tưới để kịp thời xử lý.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Phú Yên, toàn tỉnh hiện có trên 600ha đất nhiễm mặn, tập trung ở các huyện Tuy An trên 300ha, Đông Hòa 200ha, TX Sông Cầu 80ha và TP Tuy Hòa gần 30ha. Các giống lúa đang canh tác tại vùng đất nhiễm mặn không chịu được độ mặn hơn 2‰. Trong khi đó, các cánh đồng ven biển thì ảnh hưởng triều cường, nước biển dâng, độ mặn lên đến 6‰.

Do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, mực nước biển xâm thực đã làm tăng thêm diện tích lúa bị nhiễm mặn, ảnh hưởng đến cơ cấu sản xuất và sản lượng nông nghiệp. Vì vậy, thời gian qua, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật chọn tạo 3 giống lúa gồm H11, GSR50, GSR65 chịu được mặn, phát triển tốt và cho năng suất cao, nông dân nhân rộng sản xuất đại trà nâng cao thu nhập.

LÊ TRÂM