Hiện nay, nông dân Phú Yên đang vào giai đoạn cao điểm của mùa thu hoạch mía. Niên vụ 2017-2018, toàn tỉnh trồng gần 28.000ha mía với sản lượng ước đạt 1,73 triệu tấn. Thế nhưng năm nay, mía rớt giá mạnh nên người trồng thất thu.

Mía rớt giá

Ông Đoàn Đắc Miên, một nông dân trồng mía “có tiếng” ở xã Sơn Nguyên (huyện Sơn Hòa), cho hay: Vụ này, tôi thu hoạch 12ha mía tơ, năng suất đạt 100 tấn/ha. Giá thu tại ruộng là 770.000 đồng/tấn nhưng thực chất nhà máy chỉ thanh toán 720.000 đồng/tấn (50.000 đồng còn lại chờ nghiệm thu hợp đồng kinh tế mới thanh toán). Với giá này, tôi thu được 72 triệu đồng, trừ chi phí, tôi chỉ còn lại 46 triệu đồng. Trong khi chi phí đầu tư trồng mới 1ha mía ngốn hết 50 triệu đồng nên vụ này, tôi phải bù lỗ 4 triệu đồng/ha. Mấy ngày qua, để có tiền trả công thu hoạch mía, tôi phải đi vay ngân hàng.

Còn theo ông Huỳnh Khắc Vũ, một người có 80ha mía ở xã Hòa Hội (huyện Phú Hòa) thì vụ này, Nhà máy đường KCP mua với giá 800.000 đồng/tấn mía 10 chữ đường, mía 9 chữ đường là 770.000 đồng/tấn, mía từ 8 chữ đường trở xuống, nhà máy cũng mua với giá 770.000 đồng/tấn. Cũng theo ông Vũ, vụ mía này do ảnh hưởng mưa bão, mía bị ngã đổ nên khó đạt 10 chữ đường. Nếu bán đại trà với giá 770.000 đồng/tấn thì người trồng mía vừa đủ chi phí. “Gia đình tôi có 80ha mía, trong đó có mía tơ và mía lưu gốc (mía lưu gốc chi phí đầu tư thấp) nên sau khi thu hoạch trừ các khoản chi phí, người trồng không có lãi. Năm ngoái, giá mía 930.000 đồng/tấn thì người trồng lãi ít nhất 15 triệu đồng/ha. Còn năm nay, với giá mía như vậy tôi thất thu 120 triệu đồng”, ông Vũ nói.

Đó là những người trồng mía đứng đầu trong danh sách hộ trồng mía nhiều nhất tỉnh có ký hợp đồng vùng nguyên liệu với nhà máy, còn những người trồng nhỏ lẻ ở vùng gò đồi, hóc núi lại không ký hợp đồng vùng nguyên liệu với nhà máy thì việc tiêu thụ mía gặp nhiều khó khăn. Ông Ma Tin ở xã Xuân Lãnh (huyện Đồng Xuân) buồn rầu nói: Tôi trồng 2 giạ giống mía (2.000m²), thu 1,4 tấn mía cây. Do không ký hợp đồng với nhà máy nên tôi “ăn theo” phiếu chặt mía do nhà máy cấp cho những người bà con trong xóm. Họ cũng lo tranh thủ thu hoạch chở đến nhà máy nên mía nhà tôi chất bên đường gần 3 ngày mới được bốc lên xe tải. Hiện nay, dọc tuyến đường từ thôn Lãnh Vân vào thôn Xí Thoại (xã Xuân Lãnh) cũng có nhiều đống mía chờ được đưa đến nhà máy.

Nhà máy hỗ trợ người trồng mía

Theo ông Subbaiah, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Công nghiệp KCP Việt Nam, thời tiết bất lợi đã làm ảnh hưởng đến hoạt động ép mía của các nhà máy đường ở khu vực miền Trung; đặc biệt là khu vực Tây Nguyên. Trong điều kiện khó khăn chung, công ty đang có chính sách hỗ trợ giá thu mua mía cho người trồng. Ngoài ra, công ty còn hỗ trợ thêm cước vận chuyển từ 50.000-150.000 đồng/tấn và hỗ trợ trung chuyển 20.000 đồng/tấn mía sạch, tiền thưởng cho hoàn thành hợp đồng 30.000 đồng/tấn mía sạch sau khi thanh lý hợp đồng kinh tế.

Ông Subbaiah nhận định, do lũ lụt diễn ra muộn nên chữ đường của mía tại Phú Yên thấp nhất trong 16 năm qua. Bình quân chữ đường chỉ đạt 8,7 trong khi theo hợp đồng đã ký với người dân là 9 chữ đường. Tuy vậy, nhà máy vẫn thu mua để đảm bảo quyền lợi cho người trồng mía. Công ty cũng đang hỗ trợ người dân bằng cách không tính lãi suất cho đầu tư phân, giống; tính lãi suất đầu tư tiền mặt chỉ 0,5%/tháng thay vì 0,85%/tháng theo chính sách đầu tư vụ ép 2017-2018...

LÊ TRÂM