Dịp cận kề tết cũng là lúc nhu cầu mua sắm của người dân tăng cao, các kênh mua sắm, tiêu dùng ngày càng sôi động. Để tăng dư nợ tín dụng và giảm áp lực tài chính lên người tiêu dùng, các kênh tài chính cũng mở rộng các hình thức cho vay tiêu dùng cá nhân và kinh doanh trong dịp tết, với nhiều chương trình khuyến mại, mức lãi suất ưu đãi, thủ tục vay nhanh gọn. Tuy nhiên, khách hàng cần chú ý đến thời hạn ưu đãi, bởi hầu hết các tổ chức tín dụng chỉ áp dụng mức lãi suất thấp trong thời gian đầu.
Theo báo cáo Tổng quan thị trường tài chính của Ủy ban giám sát Tài chính quốc gia, cho vay tiêu dùng vẫn tiếp tục đà tăng trưởng cao trong 3 năm trở lại đây. Năm 2017 tín dụng tiêu dùng tăng cao, khoảng 65% (năm 2016 là 50,2%), chiếm 18% trong tổng tín dụng. Trong đó, chủ yếu là vay với mục đích mua, sửa chữa nhà ở (chiếm 52,9%, tăng trưởng hơn 76%); cho vay mua trang thiết bị gia đình chiếm hơn 15%, tăng 6,5%; cho vay mua phương tiện đi lại chiếm 8,3%, tăng hơn 35% so với năm trước. Còn lại là vay kinh doanh nhỏ, vay cá nhân mua điện thoại, đồ gia dụng…
Đến thời điểm này, thị trường tài chính cũng đang trở nên sôi động với những chương trình ưu đãi lớn về lãi suất, có nhiều gói cho vay từ 50-500 triệu đồng phục vụ cho các nhu cầu sửa chữa nhà ở, mua xe, ti vi, tủ lạnh… từ các tổ chức tài chính mà không cần tài sản thế chấp. Các tổ chức tài chính như Công ty tài chính HD Saigon, Hom Credit, FE Credit… cũng đã nở rộ những dịch vụ ưu đãi cho các đối tượng cần vay tiền tiêu dùng, sắm sửa trong dịp tết mà không cần tài sản thế chấp, hồ sơ đăng ký xét duyệt nhanh chóng...
Theo đại diện Ngân hàng Nhà nước, các tổ chức tín dụng thời gian qua đã tích cực thực hiện giảm lãi suất cho các lĩnh vực sản xuất - kinh doanh với lãi suất thấp hơn từ 0,5-1%/năm so với lãi suất ngắn hạn thông thường từ 7-8%/năm, giảm lãi suất một số chương trình cho vay trung - dài hạn đối với lĩnh vực ưu tiên xuống khoảng 8%/năm từ mức phổ biến 9-10,5%/năm. Dù vậy, trên thực tế, người cần vốn vẫn phải trả lãi cao, bởi việc giảm lãi suất chỉ được áp dụng trong một thời gian nhất định. Đó là chưa kể không phải khách hàng nào cũng được ưu tiên.
Để tránh rủi ro và lãi suất cao trong những tháng cận tết, các chuyên gia tài chính khuyến cáo các khách hàng, nhất là khách hàng cá nhân nên thận trọng xem xét các gói tín dụng ưu đãi được đưa ra từ ngân hàng, đặc biệt là các chương trình ưu đãi lãi suất 0%, bởi đổi lại khách hàng phải trả các khoản phụ phí khá cao khác, nên không cẩn trọng người vay dễ bị rủi ro. Với thủ tục đơn giản, nhanh, giấy tờ photo... có vẻ hấp dẫn nhưng thực chất lãi suất rất cao. Thông thường đây là loại hình vay tín chấp lãi suất cao hơn vay thế chấp rất nhiều, bởi vì rủi ro của tổ chức cho vay lớn (lãi suất cao để bù đắp rủi ro). Người đi vay không có tài sản để thế chấp, không vay thế chấp được nên mới vay tín chấp.
TS Huỳnh Thanh Điền, chuyên gia kinh tế phân tích, vay tiêu dùng là vay để mua một thứ “tiêu sản”, nó chẳng những không sinh lời mà còn tốn thêm chi phí trong quá trình sử dụng. Chẳng hạn như vay mua xe, không những phải trả lãi ngân hàng, mà còn phải tốn thêm chi phí để duy trì hoạt động của tài sản, đồng thời giá trị của chúng giảm dần theo thời gian. Không giống như vay để đầu tư tài sản (chẳng hạn như mua đất, kinh doanh) có khả năng mang lại thu nhập, nhờ có thu nhập dùng để trả nợ.
Nguồn trả nợ duy nhất trong vay tiêu dùng là thu nhập, người vay thường gặp rủi ro về việc làm hoặc lý do gì khác thu nhập không ổn định không trả được nợ. Khi đó, lãi mẹ đẻ lãi con, mức lãi sẽ tăng lên nhanh chóng nếu không trả đúng hạn. Lúc đó sẽ bị ngân hàng xếp vào khách hàng nợ xấu, về sau sẽ khó đi vay thêm được.
Theo TS Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia kinh tế - tài chính, người dân cần tính toán kỹ và nếu không có nhu cầu thực sự thì không nên sử dụng vốn vay tiêu dùng tín chấp, bởi lãi suất ở mức cao. Bên cạnh đó, cần lưu ý đến rủi ro nợ xấu nếu ồ ạt đẩy mạnh tín dụng tiêu dùng.
Theo TTXVN
