Nhằm thu hút người mua, các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh trên địa bàn tỉnh thường tổ chức những chương trình khuyến mãi. Tuy nhiên, hoạt động này vẫn còn những bất cập gây khó khăn trong công tác quản lý của cơ quan chức năng, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng.

Những vi phạm

Các hoạt động khuyến mãi thường được các đơn vị kinh doanh thực hiện dưới hình thức giảm giá, quà tặng, thẻ cào, bốc thăm trúng thưởng... Hoạt động này vừa gây sự chú ý cho người mua, vừa gia tăng hiệu quả bán hàng của các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh. Trên thực tế, ngoài những doanh nghiệp thực hiện khuyến mãi đúng quy định, cũng còn không ít cửa hàng, cơ sở kinh doanh tự ý thực hiện khuyến mãi, sử dụng hàng hóa kém chất lượng, gian lận khi thực hiện chương trình. Phổ biến là tại nhiều cửa hàng, hàng hóa khuyến mãi giảm giá từ 30-70%, tặng kèm sản phẩm có giá trị... nhưng các hình thức khuyến mãi này có thể đánh lừa khách hàng nếu không được kiểm soát chặt chẽ.

Theo bà Trần Thị Diễm Phương ở xã Bình Kiến, TP Tuy Hòa, trước đây, vì sợ bị lừa nên bà Phương thường tham khảo giá cả hàng hóa ở nhiều điểm bán trước khi mua hàng khuyến mãi. Nhưng thời gian gần đây, cứ thấy khuyến mãi thì bà mua chứ không có thời gian khảo sát nhiều. Thật ra, mua hàng khuyến mãi cũng may rủi, vì mua được hàng đúng hãng thì không nói gì, còn nếu là hàng giả, kém chất lượng thì cũng đành chịu. Vì khuyến mãi nên các điểm bán thường không cho trả hàng.

Mới đây, một số thanh niên xưng là nhân viên Công ty CP ĐTXD và TMTH Quyết Thắng (Hà Nội) đến các phường, xã để giới thiệu sản phẩm đồ gia dụng thương hiệu Besuto và bán hàng khuyến mãi. Tuy có sản phẩm quà tặng nhưng giá các sản phẩm bán ra rất cao so với giá trên thị trường. Được giới thiệu hàng chất lượng, bà N.T.P ở phường 7, TP Tuy Hòa đã mua 1 máy xay sinh tố giá hơn 2,2 triệu đồng, được tặng thêm 1 chảo đa năng.

Theo bà N.T.P, nhiều người dân khác cũng mua hàng khuyến mãi giống bà nhưng sau đó, họ đã trả lại vì sợ bị lừa mua hàng kém chất lượng. “Khi chúng tôi báo với người bán là trả lại hàng, lúc đầu họ cũng gây khó khăn, bảo chúng tôi chịu lỗ tiền. Nhưng khi chúng tôi nói sẽ báo công an thì họ không đòi hỏi gì thêm và trả tiền lại cho chúng tôi”, bà N.T.P nói. Cũng việc này, theo ông Trần Quốc Đại, chuyên viên Phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Đông Hòa, những nhân viên Công ty CP ĐTXD và TMTH Quyết Thắng đã đến huyện để bán hàng. Nhận được thông tin từ người dân là hàng hóa khuyến mãi do công ty này cung cấp không đảm bảo chất lượng nên phòng đã báo cáo Công an huyện để phối hợp kiểm tra.

Tuy nhiên, khi chúng tôi đến những nơi mà họ thông báo bán hàng thì không thấy. Vi phạm ở đây là họ chỉ được phép giới thiệu hàng nhưng lại bán hàng khuyến mãi và không thực hiện đúng lịch, đúng địa điểm như đã đăng ký. Điều này gây khó khăn cho các lực lượng trong quá trình kiểm soát.

Theo Chi cục Quản lý thị trường tỉnh, vừa qua, Đội Quản lý thị trường số 2 đã kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động xúc tiến thương mại của Công ty CP Phân bón và dịch vụ tổng hợp Bình Định về việc khuyến mại bằng hình thức giảm giá sản phẩm phân bón. Qua kiểm tra, công ty này đã không thông báo với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền trước khi thực hiện khuyến mãi. Đơn vị đã xử lý vi phạm hành chính, phạt tiền 40 triệu đồng. Ngoài ra, đơn vị cũng thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở các cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ khác vì tự ý tổ chức khuyến mãi hàng hóa.

Tăng cường bảo vệ khách hàng

Theo Sở Công thương, từ đầu năm đến nay, đơn vị đã tiếp nhận 6.609 thông báo khuyến mãi; trong đó có 4.965 thông báo bằng văn bản trực tiếp, 1.300 thông báo qua hệ thống trực tuyến, 344 thông báo sửa đổi nội dung khuyến mãi.

Ngoài ra, đơn vị cũng nhận 30 hồ sơ đăng ký khuyến mãi theo hình thức may rủi của các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh trên địa bàn. Công tác khuyến mãi của các đơn vị kinh doanh cũng còn nhiều bất cập. Vì trừ những cơ sở thực hiện đúng quy định của Nhà nước thì vẫn còn nhiều trường hợp thực hiện khuyến mãi không trung thực, thiếu minh bạch, gây khó khăn trong công tác quản lý, kiểm tra của các ngành chức năng. Vậy vấn đề đặt ra là quyền lợi của người tiêu dùng cần được bảo vệ.

Bà Tô Thị Hòa, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh, cho biết: Với các hoạt động khuyến mãi bất hợp pháp, trước hết, người tiêu dùng phải nắm quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng để tự bảo vệ khi bị xâm hại. Người tiêu dùng nên lựa chọn hàng hóa có thương hiệu, sản xuất trong nước và xuất xứ rõ ràng tại các siêu thị, trung tâm thương mại, chợ và cửa hàng đáng tin cậy. Đặc biệt, người dân không nên mua hàng ở các điểm bán di động của các doanh nghiệp lạ, nhất là ở các xã vùng sâu, vùng xa. Vì ở những khu vực này, doanh nghiệp thường lợi dụng sự thiếu thông tin về thị trường của người tiêu dùng và thiếu sự kiểm tra, kiểm soát của các ngành chức năng, địa phương để bán hàng giả, nhái, kém chất lượng, thậm chí là khuyến mãi trái pháp luật…

Theo bà Nguyễn Thị Kim Bích, Phó Giám đốc Sở Công thương, thời gian qua, sở luôn chỉ đạo các lực lượng quản lý thị trường tăng cường kiểm tra hoạt động khuyến mãi của các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh. Với các chương trình khuyến mãi có quy mô, sở cũng cử cán bộ giám sát quá trình thực hiện của doanh nghiệp. Tuy nhiên, vi phạm chủ yếu của các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh trong hoạt động khuyến mãi hiện nay là thủ tục đăng ký, thông báo với cơ quan chức năng. Tuy thủ tục về khuyến mãi khá đơn giản nhưng không phải đơn vị nào cũng nắm bắt được. Lâu nay, sở đã đăng tải các nội dung liên quan về hoạt động khuyến mãi trên website của sở, do đó, những đơn vị có nhu cầu có thể truy cập để hiểu rõ hơn về vấn đề này. Vì nếu không thực hiện đúng quy trình, các trường hợp vi phạm đều bị xử lý theo quy định của pháp luật.

KHANG ANH