Sau khi cửa biển An Hải được khơi thông, tình trạng đầm Ô Loan bị ô nhiễm từ nhiều năm nay tạm thời được khắc phục. Tuy nhiên hiện nay, cửa biển này lại bị bồi lấp, người dân mong muốn tiếp tục triển khai dự án.

Mua bán thủy sản do ngư dân đánh bắt ở đầm Ô Loan (huyện Tuy An) - Ảnh: ANH NGỌC

Bước đầu phục hồi nguồn lợi thủy sản

Theo UBND huyện Tuy An, việc nạo vét thông luồng cửa biển An Hải nhằm cải thiện môi trường nước đầm Ô Loan đã giảm thiểu tình trạng ô nhiễm, góp phần thoát lũ và tạo điều kiện cho tàu thuyền ra vào an toàn. Sau khi khơi thông tạm thời cửa biển An Hải, nhiều ngư dân thuộc 5 xã ven đầm rất phấn khởi vì nguồn lợi thủy sản ở đầm này được phục hồi. Ngư dân Nguyễn Đức Thắng ở thôn Tân Long, xã An Cư (huyện Tuy An), làm nghề đăng chấn ở đầm Ô Loan, cho biết: Từ đầu năm 2017 đến nay, riêng giàn đăng chấn của gia đình tôi bình quân mỗi đêm mang về thu nhập từ 300.000-500.000 đồng. Thủy sản ở đầm Ô Loan xuất hiện nhiều trở lại là nhờ cửa biển An Hải được khơi thông, nước trong đầm không còn tù đọng, ô nhiễm. Còn theo ngư dân Võ Văn Toàn ở thôn Tân Quy, xã An Hải (huyện Tuy An), trước đây khi cửa biển An Hải bị bồi lấp, tàu thuyền của bà con muốn ra biển phải chạy vòng ra cửa Lễ Thịnh ở xã An Ninh Đông. Cửa biển An Hải được khơi thông, tàu thuyền ra vào rất thuận lợi. Tuy nhiên hiện nay, cửa biển này đang bị bồi lấp trở lại nên mỗi khi ra vào gặp nhiều khó khăn, đã có thuyền bị mắc cạn…

Ông Ngô Văn Yêm ở thôn Tân Quy (xã An Hải) cho hay: Người dân địa phương sinh sống chủ yếu bằng nghề nuôi trồng và khai thác thủy sản ở đầm Ô Loan. Mấy năm nay, ngư dân ở đây gặp nhiều khó khăn vì nuôi trồng bị thua lỗ do ảnh hưởng dịch bệnh, còn đánh bắt thì bấp bênh do nguồn lợi bị cạn kiệt. Nguyên nhân chính là do nguồn nước đầm Ô Loan tù đọng nhiều năm không trao đổi được với nguồn nước biển dẫn đến môi trường nước ô nhiễm nghiêm trọng. Khoảng cuối năm 2016, các loài thủy sản ở đầm này bắt đầu phát triển trở lại. Vụ nuôi vừa rồi, nhiều hộ nuôi thủy sản ở xã An Hải có thu nhập cao. Gia đình tôi có hồ nuôi tôm với diện tích khoảng 1.000m². Lâu nay, có năm lỗ vốn có năm lãi vài triệu đồng, riêng vụ nuôi tôm vừa rồi, gia đình tôi lãi khoảng 40 triệu đồng… Ông Trần Sáu, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Tuy An, nói: Việc khơi thông cửa biển An Hải sẽ tạo điều kiện trao đổi nước trong đầm Ô Loan với biển, nhờ đó mà nguồn lợi thủy sản ở đầm này phát triển trong thời gian qua. Tuy nhiên, việc nước mặn vào đầm nhiều cũng gây ảnh hưởng đến một số diện tích trồng lúa, nhưng huyện đã xây dựng một số cống, đê ngăn mặn nên đã hạn chế được việc xâm nhập mặn. Tình hình khơi thông cửa biển An Hải thời gian qua chỉ mang tính tạm thời vì hiện nay cửa biển này đang bị bồi lấp trở lại. Để tạo điều kiện cho tàu thuyền ra vào an toàn và giúp tái tạo nguồn lợi thủy sản ở đầm Ô Loan, đa số người dân ở 5 xã ven đầm kiến nghị cần phải tiếp tục khơi thông cửa biển An Hải.

Chờ ý kiến Bộ Xây dựng

Theo UBND huyện Tuy An, dự án Nạo vét thông luồng cửa biển An Hải - đầm Ô Loan được triển khai với 4 hạng mục gồm: Nạo vét tuyến luồng chính, nạo vét cồn cát trong cửa biển, nạo vét doi cát trước cửa biển và nạo vét lạch tránh trú bão với tổng khối lượng cần nạo vét gần 1 triệu mét khối, thời gian thực hiện từ năm 2015-2017. Tuy nhiên, đến tháng 7/2016 dự án này mới được triển khai. Ông Bùi Văn Thành, Chủ tịch UBND huyện Tuy An, cho biết: Sau gần 3 tháng triển khai, tháng 10/2016 phải tạm dừng vì ảnh hưởng mưa lũ. Khối lượng đã nạo vét được khoảng 300.000m³ (khoảng 24% khối lượng). Hiện cửa biển bị bồi lấp còn lại chiều rộng khoảng 80m và sâu khoảng 1,2m, bên trong cửa đã xuất hiện một cồn cát rộng khoảng 150m, dài hơn 200m và cao hơn 3m chắn ngang luồng lạch ra vào. Mặc dù thời gian triển khai dự án vẫn còn, nhưng đơn vị thi công không thể triển khai vì Bộ Xây dựng chỉ cho phép tận thu cát nạo vét của dự án này đến cuối tháng 1/2017. Huyện Tuy An đã kiến nghị UBND tỉnh và các bộ, ngành Trung ương cho phép tiếp tục nạo vét cửa biển An Hải.

Liên quan đến vấn đề này, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Nguyễn Chí Hiến cho biết: UBND tỉnh thống nhất chủ trương tiếp tục thực hiện dự án Nạo vét thông luồng cửa biển An Hải để khai thông luồng lạch, tạo môi trường hệ sinh thái phát triển các loại thủy, hải sản trong đầm, đồng thời tiêu thoát lũ. Tuy nhiên, tùy theo tình hình thực tế khối lượng nạo vét có thể ít hơn khối lượng dự kiến còn lại; riêng trong năm 2017, khối lượng nạo vét không được vượt quá 500.000m³. UBND tỉnh đã giao Sở TN-MT phối hợp với UBND huyện Tuy An tham mưu UBND tỉnh đề nghị Bộ Xây dựng gia hạn xuất khẩu cát nhiễm mặn tận thu từ dự án nêu trên, trong đó lưu ý soát xét kỹ hồ sơ đánh giá tác động môi trường của dự án. Nếu được Bộ Xây dựng đồng ý, UBND tỉnh sẽ báo cáo Thường trực Tỉnh ủy cho ý kiến trước khi thực hiện các bước tiếp theo. UBND tỉnh cũng giao Sở NN-PTNT phối hợp với các ngành chức năng có liên quan tiếp tục tham mưu và giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện dự án này theo đúng tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh. Chủ tịch UBND huyện Tuy An chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh nếu để xảy ra tình trạng người dân khiếu kiện, khiếu nại vượt cấp trong việc triển khai dự án.

ANH NGỌC