Việc thiếu ý thức bảo vệ môi trường của người dân đang khiến vịnh Xuân Đài (TX Sông Cầu) trở thành “túi rác”, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống cộng đồng - dù ngành chức năng và chính quyền địa phương đã nhiều lần ra quân thu gom rác.
| Nghị định 155/2016 của Chính phủ quy định: Phạt tiền từ 3-5 triệu đồng đối với hành vi vứt, thải, bỏ rác thải sinh hoạt không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng. Phạt tiền từ 5-7 triệu đồng đối với hành vi vứt, thải rác thải sinh hoạt trên vỉa hè, đường phố hoặc vào hệ thống thoát nước thải đô thị hoặc hệ thống thoát nước mặt trong khu vực đô thị. |
Rác tràn ngập vịnh
Theo UBND TX Sông Cầu, vịnh Xuân Đài có diện tích mặt nước hơn 13.000ha. Trong vịnh có nhiều vũng và bãi tắm đẹp như Vũng La, Vũng Sứ, Vũng Chào và nhiều đảo, bán đảo. Đây là một trong những vịnh được các chuyên gia đánh giá là có tiềm năng du lịch lớn ở miền Trung, với cảnh sắc hữu tình, hoang sơ. Năm 2011, Bộ VH-TT-DL công nhận vịnh Xuân Đài là di tích danh lam thắng cảnh cấp quốc gia. Xung quanh vịnh này có nhiều khu dân cư sinh sống lâu năm, chuyên nuôi trồng và đánh bắt thủy sản. Tuy nhiên, thời gian gần đây, tình trạng thiếu ý thức bảo vệ môi trường của người dân đã và đang khiến vịnh trở thành “túi chứa rác”. Rác thải sinh hoạt, nhất là rác thải từ nuôi trồng thủy sản được người dân thải trực tiếp xuống vịnh - là một trong những nguyên nhân khiến vịnh bị ô nhiễm nghiêm trọng.
Đoạn từ quốc lộ 1 chạy dọc đến Vũng La, Vũng Mắm, Vũng Chào… thuộc xã Xuân Phương, ven bờ rác thải dập dềnh trên mặt nước. Nhiều khu vực rác tập trung thành đống, bay mùi hôi thối. Ông Võ Văn Nhàn ở thôn Phú Mỹ, xã Xuân Phương, cho biết: “Nhà tôi ở cạnh vịnh Xuân Đài, nên hàng ngày chứng kiến cảnh rác trôi nổi trên vịnh, gió thổi tấp dạt vào bờ. Đủ loại rác, từ rác thải sinh hoạt hàng ngày của người dân vứt xuống vịnh đến những loại rác do nuôi trồng thủy sản vứt ra như túi ni lông, bao nhựa, thùng xốp… và cả xác động vật chết”.
Mỗi khi có gió nam thổi mạnh thì rác tấp nhiều vào bờ gần các khu dân cư thuộc xã Xuân Phương, còn gió bấc thì cuốn rác đi ra biển hoặc tấp vào các khu dân cư ở các phường Xuân Yên, Xuân Phú và Xuân Đài. Cũng theo ông Võ Văn Nhàn, rác thải tồn tại trên mặt vịnh nhiều năm nay là do ý thức của người dân. Trong khi đó, chính quyền địa phương lại ít quan tâm đến việc tổ chức thu gom rác thải trên mặt nước nên chúng tự do trôi dạt trên vịnh. Ngay cạnh nhà ông Nhàn là một bến tạm ngư dân dùng để neo đậu xuồng, ghe vận chuyển thức ăn cho tôm hùm cũng ngập tràn rác. Người dân phải dùng cây gỗ để đẩy rác đi nơi khác.
Còn tại khu vực Cảng cá Dân Phước, phường Xuân Thành, rác thải sinh hoạt trôi nổi dày đặc trên mặt nước, bốc mùi hôi nồng nặc. Ông Trần Văn Sanh, nhà ở cạnh cảng, bức xúc: Trước đây, biển còn sạch, vịnh Xuân Đài đẹp lắm, bà con thường khai thác một số loài thủy sản ven bờ để kiếm thêm thu nhập. Còn bây giờ, nguồn nước trong vịnh bị ô nhiễm nặng, cá tôm không còn sống gần bờ nữa. Theo người dân địa phương, ngoài rác thải sinh hoạt hàng ngày vứt thẳng xuống vịnh thì nguồn thải từ thức ăn nuôi thủy sản ở đây cũng rất lớn, khiến vùng nuôi bị ô nhiễm nặng. Mỗi ngày có vài chục tấn cá, cua, ốc… đổ xuống vịnh Xuân Đài để làm thức ăn cho tôm hùm và cá nuôi. Ở tầng đáy của nhiều khu vực nuôi tôm hùm trong vịnh có lớp bùn dày, với ngổn ngang vỏ sò, vỏ ốc. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tôm hùm nuôi trong vịnh chết hàng loạt trong thời gian qua.
Phụ thuộc vào ý thức người dân
Theo Sở TN-MT Phú Yên, tình trạng ô nhiễm biển đang ngày càng nghiêm trọng, khu vực ven biển xuất hiện nhiều hiện tượng như thủy triều đỏ, tảo độc… làm giảm thiểu hàm lượng ôxy hòa tan trong nước, gây ra tình trạng nhiều loài sinh vật biển trong tự nhiên và thủy sản nuôi trồng bị chết. Hiện tại, chất lượng nước vùng ven biển Phú Yên nói chung chưa đến mức báo động, nhưng nhiều khu vực đã xuất hiện những điểm có nguy cơ gây ảnh hưởng đến các hệ sinh thái, đe dọa đến đa dạng sinh học. Để ngăn chặn tình trạng này, ngay bây giờ phải có những biện pháp ngăn chặn rác thải và các nguồn gây ô nhiễm thải trực tiếp xuống biển và các đầm, vịnh.
Ông Hồ Văn Tiến, Giám đốc Sở VH-TT-DL Phú Yên cho biết: Sở đã vận động tuyên truyền người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường nói chung và môi trường biển nói riêng, nhưng xem ra vẫn chưa có chuyển biến nhiều. Để giải quyết tình trạng này, chính quyền địa phương không chỉ vận động, tuyên truyền mà cần có biện pháp xử phạt hành chính để răn đe, giáo dục chung. “Trong thời gian tới, Sở VH-TT-DL Phú Yên có kế hoạch phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể của TX Sông Cầu ra quân làm vệ sinh những khu vực có rác thải nhằm bảo vệ vịnh Xuân Đài sạch đẹp”, ông Tiến cho biết thêm.
“Chúng tôi kiến nghị chính quyền địa phương sớm có biện pháp thu gom rác thải, làm sạch vịnh Xuân Đài để môi trường sống của người dân được đảm bảo hơn”, ông Võ Văn Nhàn nói.
UBND TX Sông Cầu đã nhiều lần ra quân làm sạch biển, làm sạch môi trường, với sự tham gia của đông đảo cán bộ, đảng viên và người dân, nhưng tình trạng vứt rác thải bừa bãi trong vịnh Xuân Đài vẫn chưa được giải quyết tận gốc. Ông Phạm Kiên, Chủ tịch UBND TX Sông Cầu cho biết, thị xã sẽ tiếp tục chỉ đạo Phòng TN-MT và các xã, phường kiểm tra, ra quân làm vệ sinh và tổ chức thu gom rác thường xuyên hơn nhằm hạn chế ô nhiễm vịnh Xuân Đài.
ANH NGỌC
