Khoảng 1 tháng qua, nông dân các vùng trồng tiêu ở huyện Tây Hòa, Sông Hinh, Sơn Hòa đã bước vào mùa thu hoạch. Năm nay, tiêu mất giá, sản lượng giảm khiến các hộ trồng tiêu thất thu.

Mất mùa

Từ đầu tháng 6, người trồng tiêu trong tỉnh bước vào mùa thu hoạch. So với những năm trước, đây là năm mà người trồng tiêu thất thu nhất vì năng suất tiêu giảm mạnh. Ông Thái Bá Tịnh ở xã Sơn Thành Tây (huyện Tây Hòa), cho hay: Gia đình tôi trồng 1,5ha tiêu, trong đó có 9 sào (1 sào = 1.000m2) đang kỳ kinh doanh. Vừa qua, gia đình đã thu hoạch được 1 tấn, khả năng còn thu thêm được chừng 500kg nữa là hết. So với năm ngoái, sản lượng tiêu năm nay giảm một nửa.

Gần vườn tiêu của gia đình ông Tịnh, vợ chồng bà Thanh Hải cũng đang huy động con cái về phụ hái tiêu để giảm chi phí. Theo bà Hải, mùa này, vườn tiêu gia đình bà có 5 sào đang cho thu hoạch nhưng các trụ tiêu thưa thớt trái, hạt lại nhỏ nên sản lượng rất thấp. Vì vậy, gia đình tôi không thuê người hái như mọi năm mà gọi con cháu về giúp để tiết kiệm chi phí. Dự kiến vụ này, với 5 sào tiêu, chúng tôi chỉ thu được khoảng 700kg.

Năm nay, ở xã Sơn Thành Tây, những vườn tiêu được xếp vào hàng “trúng” mùa cũng chỉ đạt năng suất chưa đến 2 tấn/ha. Ông Dương Kim Tỵ, một trong những hộ trồng nhiều tiêu ở xã Sơn Thành Tây và cũng là hộ được cho là “trúng” mùa, cho hay: Vụ này, gia đình tôi có 2,5ha tiêu đang cho thu hoạch. Vừa rồi, chúng tôi thu được 4 tấn tiêu khô, khả năng còn thu thêm khoảng 0,5 tấn nữa. Tính ra sản lượng vụ này khoảng 4,5 tấn, bình quân năng suất chỉ đạt 1,8 tấn/ha, giảm 1,4 tấn/ha so với vụ trước. Cũng theo ông Tỵ, vườn tiêu của ông có năng suất này là nhờ trong đợt dịch bệnh vừa qua, vườn bị nhiễm bệnh nhưng được điều trị, cách ly kịp thời nên mức độ bệnh nhẹ và dây tiêu không chết nhiều như các vườn khác.

Không chỉ vùng tiêu Sơn Thành Tây mất mùa, năm nay, các vườn tiêu ở huyện Sông Hinh và Sơn Hòa cũng chung tình cảnh. Bà Lê Thị Lành ở xã Đức Bình Đông (huyện Sông Hinh), buồn rầu nói: Mọi năm, vào mùa thu hoạch, vùng này đi đâu cũng thấy tiêu. Tiêu phơi kín sân, phơi cả ra đường; trong nhà thì tiêu khô chất bao để đống chờ tiêu thụ. Còn nay, chúng tôi thu hoạch gần 4 sào mà chỉ được vỏn vẹn chục bao tiêu, không bằng một nửa so với năm rồi; còn so với 2, 3 năm trước thì giảm đến hai phần.

Lý giải nguyên nhân sản lượng tiêu giảm mạnh, nhiều hộ trồng tiêu cho rằng vì vào đúng kỳ dưỡng trái vụ tiêu này, hầu hết các vườn tiêu đều bệnh nặng, cây tiêu mất sức, cho buồng thưa thớt, trái nhỏ. Ngoài ra, trong đợt dịch vừa qua, nhiều vườn tiêu bị chết nên mật độ tiêu trong vườn giảm, làm cho sản lượng thu hoạch cũng giảm.

Giá giảm

Năm nay, tiêu không chỉ mất mùa mà giá còn giảm mạnh. Đầu vụ, thương lái mua với giá 80.000 đồng/kg tiêu thành phẩm. Khoảng 1 tuần sau, giá tiêu tăng dần lên 82.000 đồng/kg và chạm mốc 90.000 đồng/kg. Nhưng 1 tuần nay, giá tiêu lại biến động, quay về mức 85.000 đồng/kg. Ông Thái Bá Tịnh cho biết: Khi tiêu có giá 90.000 đồng/kg, gia đình tôi không kịp bán. Bây giờ tiêu giảm xuống còn 85.000 đồng/kg, mới bằng số lẻ giá tiêu năm ngoái (năm ngoái có thời điểm giá tiêu được 185.000 đồng/kg - PV), gia đình tôi chưa vội bán, đợi thêm ít thời gian nữa xem giá có nhích thêm không.

Trong khi một số người “cầm” tiêu để chờ giá thì một số hộ khác lại vội vã bán khi thấy tiêu sụt giá. Ông Lê Văn Long ở xã Ea Bar (huyện Sông Hinh), cho hay: Khi thấy giá tiêu giảm từ 90.000 đồng/kg xuống 85.000 đồng/kg, đồng thời theo dõi trên các trang thông tin chuyên ngành thấy dự báo giá còn giảm nữa nên tôi bán hết 3 tấn tiêu chứ sợ giảm giá thêm.

Theo nhiều người dân, đây là vụ tiêu mà bà con gặp nhiều khó khăn nhất, tiêu vừa bị dịch bệnh, mất mùa lại mất giá. Bà Nguyễn Thị Liễu ở xã Sơn Thành Tây, nói: “Trong đợt dịch vừa qua, vườn tiêu của gia đình tôi chết gần hết 2 sào, hy vọng đợt thu hoạch này sẽ thu 3 sào tiêu để có tiền trồng lại. Nhưng nay giá tiêu thấp quá, nhà tôi bán hơn nửa tấn tiêu vừa thu hoạch mà chỉ được 45 triệu đồng, trả nợ tiền thuốc điều trị đợt dịch vừa rồi đã gần nửa. Số tiền còn lại chẳng thấm vào đâu”. Khó khăn của gia đình bà Liễu cũng là khó khăn chung của nhiều hộ trồng tiêu hiện nay. Nhiều hộ đang rất mong được Nhà nước hỗ trợ cho vay vốn ưu đãi để tái đầu tư vụ mới.

Theo bà Trần Thị Minh Thư, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc Công ty CP Vinacafe Sơn Thành, hiện nay là thời điểm giá tiêu hạ thấp nhất trong 7 năm gần đây. Nguyên nhân có thể do những diện tích tiêu được trồng mới thời gian qua đã bắt đầu vào kỳ kinh doanh, dẫn đến sản lượng tiêu cả nước, cũng như thế giới đều tăng, khiến thị trường không còn “nóng”, giá tiêu rớt mạnh. Hiện vụ thu hoạch chưa kết thúc nên chưa tính được năng suất, nhưng khả năng có thể giảm nhiều so với vụ trước.

THỦY TIÊN