Thời gian qua, tỉnh đã có nhiều chính sách ưu đãi nhằm thu hút các đơn vị, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh về đầu tư trong Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên (NNUDCNC) ở xã Hòa Quang Bắc, huyện Phú Hòa. Tuy nhiên, những chính sách này vẫn chưa đủ lực để “hút” các nhà đầu tư. Hiện Khu NNUDCNC chỉ có 4 đơn vị hoạt động.
Nhiều ưu đãi
| Khu NNUDCNC là 1 trong 10 khu NNUDCNC trong cả nước được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tổng thể khu và vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Đây là nơi tập trung thực hiện các hoạt động ứng dụng thành tựu nghiên cứu và phát triển công nghệ cao vào lĩnh vực nông nghiệp từ đó sản xuất ra các sản phẩm nông nghiệp có năng suất, chất lượng và giá trị; xây dựng các mô hình để nhân rộng ra các vùng sản xuất trong và ngoài tỉnh. |
Theo Ban Quản lý Khu NNUDCNC, khu này được tỉnh đầu tư từ năm 2014 trên diện tích khoảng 1.000ha tại xã Hòa Quang Bắc (huyện Phú Hòa); trong đó giai đoạn 1 có 460ha. Hiện nay, tỉnh đang xây dựng nhiều hạng mục cơ sở hạ tầng trong Khu NNUDCNC gồm đường trục chính dài gần 4km phục vụ việc đi lại, vận chuyển trong khu; hệ thống hồ chứa nước Lỗ Chài 1 với dung tích hơn 260.000m3 nước để cấp nước sản xuất cùng Trung tâm Nghiên cứu và phát triển nông nghiệp công nghệ cao Phú Yên nhằm đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, thực nghiệm với tổng mức đầu tư khoảng 540 tỉ đồng.
Ông Ngô Đình Thiện, Phó Trưởng ban phụ trách Ban Quản lý Khu NNUDCNC, cho biết: Ngoài đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng, tỉnh còn ban hành nhiều chính sách ưu đãi đặc biệt để thu hút các đơn vị, doanh nghiệp đầu tư vào đây. Hiện Khu NNUDCNC thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vì vậy khi đầu tư vào đây, nhà đầu tư sẽ được hưởng đầy đủ các chính sách ưu đãi, hỗ trợ cao nhất của Nhà nước. Cụ thể, nhà đầu tư sẽ được miễn tiền thuê đất trong thời gian xây dựng cơ sở hạ tầng và được miễn thêm 11 năm cho thời gian hoạt động tiếp theo. Riêng các dự án đầu tư thuộc lĩnh vực đặc biệt ưu đãi sẽ được miễn tiền thuê đất cho cả thời gian thuê. Các nhà đầu tư cũng sẽ được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế xuất nhập khẩu. Những nhà đầu tư đăng ký trước được ưu tiên chọn khu đất thuận lợi. UBND tỉnh cũng có những cơ chế hỗ trợ bổ sung cho từng dự án cụ thể như giải phóng mặt bằng, đào tạo lao động… Để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các nhà đầu tư trong quá trình lập thủ tục đầu tư vào Khu NNUDCNC, UBND tỉnh đã phân công, trao thẩm quyền giải quyết một số thủ tục hành chính cho Ban Quản lý Khu NNUDCNC nhằm rút ngắn thời gian trình thủ tục cho nhà đầu tư.
Xét về vị trí địa lý, Khu NNUDCNC chỉ cách trung tâm TP Tuy Hòa 12km, cách sân bay Tuy Hòa 24km và cảng Vũng Rô 44km. Hạ tầng giao thông đã được đầu tư hoàn chỉnh, rất thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa bằng cả đường bộ, đường thủy và đường hàng không. Nguồn lao động tại địa phương lại khá dồi dào, có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp, đủ đáp ứng về nhân lực để phát triển sản xuất của các nhà đầu tư...
Nhưng chưa đủ “lực hút”
Mặc dù tỉnh đã có nhiều chính sách ưu đãi đặc biệt để kêu gọi đầu tư, nhưng Khu NNUDCNC vẫn còn nhiều khó khăn, trở ngại nên việc thu hút đầu tư chưa đạt được kết quả mong muốn. Khó khăn lớn nhất là hiện khu này vẫn chưa có hệ thống thủy lợi để cung cấp nguồn nước ổn định phục vụ cho việc nghiên cứu và sản xuất. Đồng thời, tỉnh vẫn chưa tạo được quỹ đất sạch trong khu để cho các nhà đầu tư thuê. Theo ông Ngô Đình Thiện, thời gian qua, ban đã ký kết hợp tác đầu tư và phát triển với Viện Khoa học kỹ thuật Nông nghiệp Miền Nam, Viện Nghiên cứu và ứng dụng Nông nghiệp công nghệ cao Trường đại học Đà Lạt và một số doanh nghiệp trong nước. Thông qua các chương trình xúc tiến này, trong năm 2016 đã có một số nhà đầu tư đến tìm hiểu cơ hội đầu tư vào Khu NNUDCNC. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng của khu chưa hoàn thiện, đa số diện tích trong khu đều chưa được giải phóng mặt bằng nên các nhà đầu tư chưa mặn mà.
Phó Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Anh Đào (tỉnh Lâm Đồng) Nguyễn Thị Ánh Tuyết cho hay: Là đơn vị chuyên sản xuất nông sản ứng dụng công nghệ cao, cung cấp rau quả sạch cho nhiều tỉnh thành trong nước và xuất khẩu nên đơn vị có nhu cầu mở rộng vùng sản xuất. Vừa qua, HTX có khảo sát Khu NNUDCNC, tìm hiểu về chính sách ưu đãi... Tất cả các điều kiện đều khá thuận lợi, đặc biệt là giao thông và giá thuê đất. Khó khăn hiện nay là nếu đầu tư vào đây thì nguồn nước phục vụ sản xuất không ổn định, đặc biệt vào mùa khô. Ngoài ra, đơn vị còn phải tính toán đến việc đền bù giải tỏa mặt bằng nên chúng tôi vẫn đang cân nhắc, tìm hiểu thêm.
Với những khó khăn trên, sau 2 năm triển khai, Khu NNUDCNC chỉ có 4 dự án đi vào sản xuất. Trong đó, với dự án Khu nông nghiệp kỹ thuật cao Đài Loan, Công ty TNHH Phát triển nông kiến Kuan-Lien đang trồng thử nghiệm các loại cây xà bông, canh kina, dâm bụt và trầm hương trên diện tích khoảng 10ha. Dự án Cơ sở chăn nuôi gà công nghiệp của doanh nghiệp Đồng Lợi với tổng đàn 80.000 con gà đẻ và gà hậu bị. Dự án Trạm thực nghiệm sinh học của Trung tâm Ứng dụng và chuyển giao khoa học và công nghệ (Sở KH-CN) đang phát triển các khu trồng cây lâm nghiệp, bảo tồn dược liệu, sản xuất nấm, trồng hoa. Còn dự án Trang trại trồng cây ăn quả của Tổ hợp tác Sơn Ngọc có các loại cây chủ yếu là mãng cầu, mít, bơ, đu đủ... Ngoài ra, Khu NNUDCNC còn 2 dự án đã có chủ trương và đang lập thủ tục đầu tư gồm Trại sản xuất mía giống của Công ty TNHH KCP Việt Nam và Khu thực nghiệm ứng dụng công nghệ sinh học của Trường cao đẳng Công nghiệp Tuy Hòa. Ngoài ra, Công ty CP Đầu tư Năng lượng Việt (TP Hồ Chí Minh) đang đầu tư hệ thống năng lượng sạch từ nguồn năng lượng mặt trời để cung cấp điện cho toàn khu.
Tháo gỡ khó khăn
Để khắc phục những tồn tại này, trong thời gian chờ hồ Lỗ Chài 1 hoàn thành (dự kiến trong năm 2018), Ban Quản lý Khu NNUDCNC đã thỏa thuận với Công ty TNHH MTV Thủy nông Đồng Cam về việc cấp nước tưới bằng phương pháp bơm cưỡng ép nước từ hệ thống thủy nông Đồng Cam đưa về phục vụ cho khu. Đồng thời, ban này sẽ ưu tiên thu hút các dự án ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm. Ban Quản lý Khu NNUDCNC còn kêu gọi đầu tư hồ điều tiết nước chống hạn với dung tích 0,2 triệu m3 theo hình thức đối tác công tư (PPP), nhà đầu tư sẽ thu hồi vốn khi bán nước cho các đơn vị sử dụng. Về lâu dài, ban tiếp tục kêu gọi, tìm kiếm các nguồn vốn đầu tư thêm hệ thống thủy lợi Lỗ Chài 2 để nâng dung tích chứa lên khoảng 6 triệu m3 nước/năm (nhu cầu sử dụng nước toàn khu là 5 triệu m3/năm); xây dựng khu xử lý chất thải, tuyến giao thông nhánh, hệ thống nhà màng, nhà lưới, khu thực nghiệm và trình diễn công nghệ... theo hình thức PPP hoặc sử dụng nguồn vốn ODA.
Ngoài ra, hiện nay, tất cả diện tích đất trong Khu NNUDCNC đều đang có chủ sở hữu, đây là “rào cản” lớn để thu hút đầu tư. Trước thực trạng này, UBND tỉnh đã có cơ chế đặc thù, kêu gọi các nhà đầu tư tạm ứng tiền thuê đất (trừ thời gian được miễn theo chính sách) chi trả cho công tác giải phóng mặt bằng trên diện tích đất đơn vị thuê.
Hiệu trưởng Trường cao đẳng Công nghiệp Tuy Hòa Trần Đắc Lạc cho hay: Nhà trường đã hoàn tất các thủ tục đầu tư Khu thực nghiệm ứng dụng công nghệ sinh học với tổng kinh phí hơn 20 tỉ đồng. Đây là nơi để triển khai thực nghiệm một số nghiên cứu của trường. Nếu trong năm nay được giao mặt bằng, nhà trường sẽ tập trung xây dựng khu nhà kính chuyên trồng hoa, rau, quả ứng dụng công nghệ cao và khu chăn nuôi.
Ông Ngô Đình Thiện cho biết thêm: Để thu hút đầu tư hiệu quả, thời gian qua, ban còn kết nối với các công ty, đơn vị chuyên sản xuất nông sản để tạo thành chuỗi hàng nông sản xuất khẩu. Cụ thể, ban sẽ quy hoạch, xây dựng các vùng chuyên sản xuất rau mùi, gia vị ở vùng nhiệt đới để cung ứng cho các đơn vị chuyên sản xuất rau ôn đới tại Lâm Đồng, đáp ứng cho các đơn hàng rau xuất khẩu. Đơn vị cũng quy hoạch và hình thành những vùng chuyên sản xuất các sản phẩm nông nghiệp đã được nghiên cứu, trồng khảo nghiệm của các trung tâm, viện hoặc doanh nghiệp ở TP Hồ Chí Minh...
THỦY TIÊN
