Thông qua những lần tổ chức chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên đã làm cầu nối để các hợp tác xã (HTX) và ngân hàng thương mại gặp gỡ, đối thoại với nhau. Qua đó, nhiều hợp đồng tín dụng đã được ký kết, trở thành tiền đề để các HTX mạnh dạn tiếp cận vốn ngân hàng.

Vạn sự khởi đầu nan

Năm 2009, cần vốn để xây nhà kho trữ lúa, HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Bình 2 (nay là HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Phú Thứ, huyện Tây Hòa) đã làm hồ sơ vay ngân hàng 500 triệu đồng. Tuy nhiên, vì ngân hàng yêu cầu HTX phải có tài sản đảm bảo, trong khi thủ tục thế chấp lúc đó quá rắc rối nên cuối cùng HTX bỏ cuộc. “Thời điểm năm 2009, Nhà nước chưa có nhiều quy định cho HTX vay vốn ưu đãi không thế chấp như bây giờ nên khi không vay được vốn ngân hàng, HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Bình 2 phải tự xoay xở bằng vốn tự có và huy động thêm vốn từ xã viên để xây nhà kho. Một thời gian sau, biết Chính phủ ban hành Nghị định 55/2015/NĐ-CP quy định cho HTX vay đến 1 tỉ đồng không cần thế chấp, chúng tôi đã bàn với các thành viên hướng mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh”, ông Lê Văn Chúc, kế toán trưởng HTX này, cho biết.

Đầu năm 2016, sau khi làm xong các thủ tục xây dựng cửa hàng kinh doanh xăng dầu với tổng vốn đầu tư khoảng 2 tỉ đồng, HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Phú Thứ nghĩ đến phương án vay ngân hàng 1 tỉ đồng và bỏ thêm vốn tự có 1 tỉ đồng nữa để thực hiện. Với thu nhập ổn định từ các hoạt động tín dụng nội bộ, mua bán nông sản, vật tư nông nghiệp, dịch vụ nội đồng..., cộng thêm phương án xây dựng cửa hàng kinh doanh xăng dầu khả thi, HTX này đã được Ngân hàng NN-PTNT (Agribank) chi nhánh Phú Yên đồng ý cho vay vốn. Hai bên đã ký kết hợp đồng tín dụng với hạn mức 1 tỉ đồng tại Hội nghị Đối thoại và lễ ký kết vay vốn ưu đãi cho doanh nghiệp, HTX và hộ dân trong lĩnh vực nông nghiệp, thủy hải sản do Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên tổ chức mới đây. Theo ông Lê Văn Chúc, hiện HTX đã hoàn thành được khoảng 60% công trình xây dựng cửa hàng kinh doanh xăng dầu hoàn toàn bằng vốn tự có; phần còn lại, sắp tới HTX sẽ đề nghị ngân hàng làm thủ tục giải ngân vốn theo hợp đồng để hoàn thiện và đưa vào kinh doanh.

Cũng nhờ sự kết nối của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên, năm 2014, HTX Nông nghiệp dịch vụ tổng hợp Toàn An (TP Tuy Hòa) đã ký kết hợp đồng tín dụng vay Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) chi nhánh Phú Yên 500 triệu đồng để đầu tư vào các hoạt động chăm sóc, mua bán cây cảnh, dịch vụ vận tải... Ông Đặng Võ Truyền, Giám đốc HTX này, cho hay: Trước đó, HTX hoạt động bằng vốn góp của các thành viên và chưa có ý định vay vốn ngân hàng do ngại thủ tục rắc rối. Tuy nhiên, tại chương trình đối thoại giữa ngân hàng, doanh nghiệp và HTX do Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên tổ chức, HTX biết đến Nghị định 41/2010/NĐ-CP (tiền thân của Nghị định 55/2015/NĐ-CP) với quy định HTX có thể vay vốn đến 500 triệu đồng không cần thế chấp nên tôi chủ động liên hệ với cán bộ VietinBank Phú Yên và đặt vấn đề vay vốn ngay lúc đó. Cũng may, cán bộ tín dụng này biết được hoạt động làm ăn lâu nay của tôi và HTX Nông nghiệp dịch vụ tổng hợp Toàn An nên tham mưu lãnh đạo ngân hàng đồng ý cho vay. Chúng tôi ký hợp đồng tín dụng nguyên tắc tại hội nghị với hạn mức 500 triệu đồng. Sau đó, những khi có nhu cầu vốn, HTX đề nghị ngân hàng giải ngân. Với số vốn này, HTX đầu tư mua thêm cây cảnh để chăm sóc, tạo dáng rồi bán ra thị trường. Mới đây, HTX tiếp tục mở rộng hoạt động mua bán cá Koi và một số dịch vụ khác nên cần thêm vốn và đã đề nghị VietinBank Phú Yên nâng hạn mức tín dụng lên 1 tỉ đồng.

Tại HTX Nông nghiệp Nam An Nghiệp (huyện Tuy An), sau lần đầu tiên tiếp cận ngân hàng phải nhờ Bí thư Huyện ủy mới được vay vốn, HTX này đã trả nợ đầy đủ, đúng hạn, tạo được uy tín nên những lần sau, HTX dễ dàng vay. “Từ kinh nghiệm của HTX mình, tôi thấy ngay từ lần đầu tiên tiếp cận với ngân hàng, các HTX nên xem xét, chọn phương án sản xuất, kinh doanh nào hiệu quả nhất, có cách hoàn vốn nhanh nhất để làm việc với ngân hàng. Về sau khi HTX vay trả đầy đủ, làm ăn có uy tín thì việc vay vốn sẽ dễ dàng hơn”, ông Trần Tấn Khoa, Giám đốc HTX Nông nghiệp Nam An Nghiệp, nói.

Cầu nối vốn tín dụng

Từ năm 2014, ngành Ngân hàng Phú Yên tổ chức chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp thông qua hình thức đối thoại và ký kết hợp đồng tín dụng. Từ đó đến nay, thông qua chương trình này, các ngân hàng đã ký cam kết cho vay gần 1.000 tỉ đồng (chiếm khoảng 10% dư nợ toàn địa bàn). Sau một thời gian triển khai kết nối ngân hàng - doanh nghiệp, ngành Ngân hàng Phú Yên còn mở rộng kết nối giữa ngân hàng với HTX và các hộ dân trong lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản.

“Thực tế cho thấy, thời gian qua, trên địa bàn tỉnh không chỉ các doanh nghiệp gặp khó khăn khi tiếp cận vốn ngân hàng vì chưa đáp ứng được điều kiện vay mà kể cả các HTX và các hộ dân thuộc diện được vay vốn ưu đãi trong lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản cũng khó vay vốn vì nhiều nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan. Vì vậy, ngành Ngân hàng Phú Yên đã mở rộng đối tượng kết nối, tạo điều kiện cho ngân hàng và các khách hàng vay vốn gặp gỡ, đối thoại. Khi đó, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên và các sở, ngành liên quan sẽ là “trọng tài”, ghi nhận ý kiến của các bên. Nếu thuộc thẩm quyền có thể giải quyết ngay, ngân hàng sẽ xem xét, thực hiện; còn vướng mắc nào vượt thẩm quyền thì ngân hàng xin ý kiến cấp trên”, ông Nguyễn Văn Hàn, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên, cho biết.

Theo ông Nguyễn Văn Hàn, sau nhiều lần đối thoại, kết nối, ngành Ngân hàng nhận thấy trước mắt các HTX cần hoàn thiện thủ tục sau quá trình sáp nhập, chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX 2012 vì đây là cơ sở pháp lý đầu tiên để ngân hàng xem xét cho vay. Thứ nữa, khi có nhu cầu vay vốn, HTX cần cố gắng xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh khả thi; trong đó trình bày rõ mục đích, quá trình sử dụng vốn, đầu ra của sản phẩm, vốn đối ứng của HTX... Đối với các ngân hàng thương mại, khi tiếp nhận hồ sơ vay của HTX, nếu ngân hàng xem xét, không đồng ý thì phải trả lời bằng văn bản lý do không đồng ý. Trong điều kiện các HTX chưa rành về việc xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh, ngân hàng cần cử cán bộ tín dụng phối hợp với HTX để xây dựng các chỉ tiêu tài chính trong phương án phù hợp với tiêu chí đánh giá của ngân hàng trên tinh thần hỗ trợ chứ không làm thay. Qua đó, ngân hàng vừa giúp được HTX, vừa có thể sâu sát kiểm tra, thẩm định phương án sản xuất, kinh doanh có khả thi hay không.

LÊ HẢO