Tại Phú Yên, hoạt động mua bán hàng đa cấp tuy không rầm rộ, nhưng với nhiều cách quảng bá, hình thức kinh doanh này khiến ngành chức năng khó quản lý.
THÙ LAO CAO
Theo Sở Công thương, trên địa bàn tỉnh hiện có 21 doanh nghiệp thông báo với sở về việc bán hàng đa cấp, tuy nhiên chỉ hai doanh nghiệp có địa điểm bán hàng. Đó là Công ty cổ phần Đầu tư sản xuất và thương mại MLM Việt Nam (Hà Nội) có điểm bán hàng tại hộ ông Đỗ Vũ Thảo (ở tổ 1, khu phố Phước Hậu 1, phường 9, TP Tuy Hòa) và Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy (Hà Nội) có điểm bán hàng tại đại lý ký gửi hàng hóa Hoàng Phi Phú Yên (đường Hùng Vương, phường 9, TP Tuy Hòa). Các đơn vị bán hàng đa cấp còn lại đều mua bán tự do, không có điểm bán ổn định.
Các loại hàng hóa bán theo hình thức đa cấp có giá từ vài trăm ngàn đồng đến khoảng 16 triệu đồng/sản phẩm. Ông Lê Văn Hoàng, chủ đại lý ký gửi hàng hóa Hoàng Phi Phú Yên, cho biết: Sản phẩm của đại lý bao gồm mỹ phẩm, may mặc, kim khí điện máy, điện dân dụng. Giá mỗi sản phẩm dao động từ trên 300.000 đến 12 triệu đồng. Tại thị trường Phú Yên, đại lý chỉ mới phát triển hệ thống bán hàng ở TP Tuy Hòa, TX Sông Cầu và các huyện Sơn Hòa, Tây Hòa. Đại lý có đội ngũ chuyên viên đến tận nơi để giới thiệu sản phẩm cho khách hàng. Nhưng trước khi làm công tác này, các chuyên viên được phía công ty bán hàng đa cấp đào tạo, hỗ trợ nghiệp vụ chăm sóc khách hàng.
Còn ông Đỗ Vũ Thảo thì cho hay: Các sản phẩm chính của Công ty cổ phần Đầu tư sản xuất và thương mại MLM Việt Nam là thực phẩm chức năng, kem dưỡng da. Ngoài tôi, đại lý còn có khoảng 20 người tham gia giới thiệu sản phẩm cho khách hàng trên thị trường Phú Yên.
Qua khảo sát cho thấy, mỗi doanh nghiệp kinh doanh hàng đa cấp đều quy định hình thức mua bán, chế độ hoa hồng khác nhau. Song có một điểm chung là thù lao của nhân viên bán hàng đa cấp rất cao, nên thu hút được nhiều người tham gia vào hình thức bán hàng này. Chị Trần Quý Mỹ Nhung, nhân viên Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy, cho biết: Tôi làm việc tại công ty này từ năm 2013. Tuy phụ trách bán hàng nhưng tôi không bán hàng trực tiếp cho khách hàng, mà chỉ tìm khách hàng và giới thiệu sản phẩm. Khách muốn mua hàng của công ty thì tôi giới thiệu họ đến đại lý ký gửi hàng hóa Hoàng Phi Phú Yên để được tư vấn và mua hàng. Nếu giới thiệu được nhiều khách hàng, chúng tôi được nhận nhiều thù lao từ lợi nhuận của công ty. Có tháng, tiền thù lao của tôi đến 40 triệu đồng.
“Trước khi tham gia bán hàng đa cấp, tôi là khách hàng sử dụng sản phẩm của Công ty cổ phần Đầu tư sản xuất và thương mại MLM Việt Nam. Sau thời gian sử dụng, tôi thấy sản phẩm có chất lượng tốt và giới thiệu cho nhiều người sử dụng, sau đó họ cũng là nhân viên bán hàng của công ty này. Hiện phần lớn nhân viên bán hàng của công ty là khách hàng của công ty”, ông Đỗ Vũ Thảo tiết lộ.
KHÓ QUẢN LÝ
Thực tế lâu nay, hầu hết hàng hóa bán theo hình thức đa cấp theo kiểu “rỉ tai”, người mua chỉ biết tin vào sản phẩm chứ không biết người bán là ai, ở đâu, sản phẩm có nguồn gốc thế nào... Bà Ngô Thị Hương Ly ở phường Phú Lâm, TP Tuy Hòa, thổ lộ: Cách đây 2 năm, tôi được một người xưng là nhân viên của một công ty kinh doanh hàng đa cấp ở TP Hồ Chí Minh giới thiệu mua thực phẩm chức năng với công dụng làm đẹp da. Sau khi nghe giới thiệu về tác dụng của sản phẩm, tôi mua một hộp với giá 600.000 đồng. Sử dụng sản phẩm thấy có hiệu quả, sau đó tôi thường dùng loại sản phẩm này, nhưng chỉ biết tên người bán chứ không biết cơ sở bán hàng ở đâu.
Trong khi đó, theo ông Lê Văn Hoàng, trong quá trình bán hàng, ông chưa tiếp nhận trường hợp nào phản ánh về việc sản phẩm kém chất lượng. Thực tế, lâu nay chưa có cơ quan chức năng nào vào cuộc để thậm định chất lượng các loại sản phẩm được mua bán theo hình thức đa cấp.
Bà Nguyễn Thị Kim Bích, Phó giám đốc Sở Công thương, cho biết: Nghị định 42/2014 của Chính phủ và Thông tư 24/2014 của Bộ Công thương về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp không quy định cụ thể các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp phải có điểm bán hàng. Việc đăng ký, cấp phép, danh mục giá cả sản phẩm của các công ty kinh doanh đa cấp được Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công thương) phê duyệt. Doanh nghiệp kinh doanh đa cấp nếu muốn hoạt động ở tỉnh nào thì gửi hồ sơ đến Sở Công thương tỉnh đó và hoạt động theo quy định riêng của doanh nghiệp, thậm chí có khi doanh nghiệp đăng ký kinh doanh trên địa bàn nhưng không hoạt động…, gây khó khăn cho đơn vị trong công tác kiểm tra, quản lý.
KHANG ANH
