Tháng 8/2014, nhiều văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2013 có hiệu lực, trong đó có Thông tư 76/2014/TT-BTC hướng dẫn một số điều của Nghị định 45/2014/NĐ-CP về thu tiền sử dụng đất và Thông tư 77/2014/TT-BTC hướng dẫn thực hiện Nghị định 46/2014/NĐ-CP của Chính phủ về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước. Các chính sách này góp phần tạo sự minh bạch trong việc quản lý và kinh doanh đất đai; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho người sử dụng đất.
Theo quy định tại Thông tư 76/2014/TT-BTC, hộ gia đình, cá nhân khó khăn về tài chính, có nguyện vọng ghi nợ thì được ghi nợ tiền sử dụng đất phải nộp. Cụ thể, hộ gia đình, cá nhân được ghi nợ tiền sử dụng đất có đơn đề nghị kèm theo hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận hoặc hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất hoặc hồ sơ giao đất tái định cư; hoặc có đơn xin ghi nợ khi nhận thông báo nộp tiền sử dụng đất nộp về văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất hoặc phòng TN-MT thuộc UBND cấp huyện nơi có đất. Trường hợp sau 5 năm kể từ ngày ghi nợ trên giấy chứng nhận, hộ gia đình, cá nhân mới thanh toán nợ hoặc trong thời hạn 5 năm mà chưa thanh toán hết nợ thì số tiền sử dụng đất còn nợ đối với từng loại diện tích trong hạn mức và ngoài hạn mức được quy đổi ra tỉ lệ % chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính và hộ gia đình, cá nhân phải nộp tiền sử dụng đất với phần diện tích này.
Thông tư 77/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện Nghị định 46/2014/NĐ-CP của Chính phủ về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước. Theo đó, dự án đầu tư có sử dụng đất được xét miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước là dự án được lập, thẩm định, phê duyệt theo quy định của pháp luật; dự án có chủ đầu tư được Nhà nước cho thuê đất lần đầu trên diện tích đất thực hiện dự án hoặc được gia hạn thuê đất khi hết thời hạn thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai. Thông tư nêu rõ, nếu các cơ quan nhà nước có thẩm quyền phát hiện người sử dụng đất đã được miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước nhưng không đáp ứng các điều kiện để được miễn, giảm tiền thuê đất có nguyên nhân từ phía người sử dụng đất hoặc sử dụng đất không đúng mục đích nhưng không thuộc trường hợp bị thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai thì cơ quan thuế xác định, báo cáo UBND cấp tỉnh hoặc báo cáo UBND cấp huyện quyết định thu hồi số tiền thuê đất được miễn, giảm.
Nhằm đẩy mạnh cải cách tài chính đất đai, giảm chi phí vật chất cho xã hội, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân, Bộ Tài chính cũng đã trình Chính phủ cho phép mở rộng phạm vi áp dụng phương pháp hệ số xác định giá đất để tính các khoản nghĩa vụ tài chính đối với người sử dụng đất. Nghị định 46/2014/NĐ-CP và Thông tư 77/2014/TT-BTC quy định, hết chu kỳ cho thuê đất, cơ quan thuế căn cứ vào bảng giá đất, hệ số sử dụng đất và tỉ lệ % đã được UBND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định để xác định số tiền phải nộp của người thuê đất. Hệ số điều chỉnh giá đất được xây dựng cho từng khu vực, tuyến đường dựa trên tình hình thị trường, điều kiện kinh tế - xã hội của từng địa phương do UBND cấp tỉnh, thành phố quy định, công bố hàng năm. Để khắc chế tình trạng “xin - cho”, hạn chế phát sinh nhũng nhiễu, tiêu cực trong việc xác định nghĩa vụ tài chính đất đai, Bộ Tài chính cũng quy định các địa phương phải ban hành hệ số điều chỉnh giá đất, tỉ lệ % giá đất tính thu tiền thuê đất, không ban hành khung...
Các chính sách tài chính đất đai mới mang tính đột phá nói trên, khi đi vào cuộc sống, không chỉ góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội đất nước, đảm bảo an sinh xã hội mà còn tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch.
NHỰT VĨNH
(Cục Thuế Phú Yên)
