Tình trạng sạt lở bờ sông Ba đoạn qua các huyện Sông Hinh, Sơn Hòa, Phú Hòa, Tây Hòa và TP Tuy Hòa ngày càng diễn biến phức tạp, nhiều diện tích đất dọc bờ sông bị cuốn trôi, nhiều khu dân cư bị uy hiếp. Tình trạng này sẽ nghiêm trọng hơn khi mùa mưa lũ đến nếu nước từ thượng nguồn đổ về nhiều. Các địa phương và các ngành chức năng đang triển khai khắc phục, nhưng về lâu dài phải đầu tư bền vững.

NHIỀU ĐOẠN SÔNG BỊ SẠT LỞ

Mấy năm gần đây, tình trạng sạt lở đất dọc hai bờ sông Ba ngày càng trở nên nghiêm trọng. Tại đoạn sông từ thôn Phú Lộc, xã Hòa Thắng đến thôn Vĩnh Phú, xã Hòa An (huyện Phú Hòa), mỗi năm dòng chảy của sông Ba gây sạt lở nhiều đoạn, trong đó có một số điểm sông lấn sát vào khu dân cư, uy hiếp nhiều hộ gia đình. Khu vực dọc sông Ba thuộc các thôn Liên Thạch, Thạch Bàn (xã Hòa Phú, huyện Tây Hòa) nhiều năm nay cũng thường xuyên bị sạt lở, gây mất đất canh tác và đất ở của người dân. Tình trạng sạt lở đất dọc sông Ba còn xảy ra ở các xã Đức Bình Tây, Đức Bình Đông, Sơn Giang (huyện Sông Hinh) và một số xã ở huyện Sơn Hòa. Ông Đặng Đình Toại, Chủ tịch UBND huyện Sông Hinh, kiến nghị: “Mùa mưa lũ đang đến gần nên tỉnh cần tập trung khắc phục những vị trí bị sạt lở nghiêm trọng nhằm ổn định đời sống, sinh hoạt và sản xuất của người dân. Về lâu dài, tỉnh cần quan tâm đầu tư kè chống sạt lở dọc bờ sông Ba”.

Tại khu vực cửa Đà Diễn, phường 6 (TP Tuy Hòa), sạt lở đất cũng diễn ra nhiều năm qua, đặc biệt khi nước lũ đổ về gặp triều cường thì sạt lở càng nghiêm trọng hơn. Ông Lê Văn Lai, Trưởng ban lạch Phú Câu ở phường 6, cho biết: “Mùa mưa lũ năm 2013, tại khu vực phía đông bắc Cảng cá phường 6, nước biển ăn sâu vào đất liền uy hiếp một số hộ dân sống ở khu vực này. Nhờ khắc phục kịp thời và gia cố mỏ hàn số 8 nên khu vực này không bị mất đất. Mỏ hàn số 8 đã phát huy tác dụng rất tốt, khi nước lũ đổ về, hướng nước không còn xoáy vào bờ gây sạt lở như những năm trước và tạo sự ổn định cho tàu thuyền neo đậu. Tuy nhiên, về lâu dài tỉnh cần gia cố thêm mỏ hàn số 9, vì mỏ hàn này nằm tại vị trí cửa biển, sẽ hướng dòng chảy về phía nam và hạn chế đáng kể tình trạng sạt lở ở khu vực dân cư phường 6”.

Doanh nghiệp tư nhân Bảo Châu đầu tư xây dựng mỏ hàn số 9 (phường 6, TP Tuy Hòa) - Ảnh: P.MINH

KHẨN TRƯƠNG KHẮC PHỤC

Theo Ban quản lý dự án Thủy lợi và Phòng chống thiên tai (Ban QLDATL-PCTT), dự án Hệ thống thoát lũ, bảo vệ dân cư dọc sông Ba đã được UBND tỉnh phê duyệt từ tháng 10/2008 với tổng mức đầu tư hơn 350 tỉ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Thời gian qua, tỉnh đã hoàn thành kè Lạc Mỹ (huyện Tây Hòa), kè Soi Làng (huyện Phú Hòa). Thực hiện Chỉ thị 1792 ngày 15/10/2011 của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh đã xác định điểm dừng kỹ thuật, hiện dự án này được Thủ tướng Chính phủ cho phép tiếp tục triển khai. Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận bổ sung 216,6 tỉ đồng vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2016 cho dự án này. UBND tỉnh đã giao Ban QLDATL-PCTT hoàn chỉnh hồ sơ các tiểu dự án kè Thạch Bàn (huyện Tây Hòa) với chiều dài khoảng 1,6km và kè Phú Lộc (huyện Phú Hòa) với chiều dài khoảng 2km.

Ông Cao Đình Huy, Phó ban QLDATL-PCTT, cho biết, 2 kè Thạch Bàn và Phú Lộc sẽ được khởi công xây dựng và dự kiến hoàn thành trong năm 2015. Đối với các điểm sạt lở tại xã Hòa Định Tây (huyện Phú Hòa), xã Sơn Giang (huyện Sông Hinh)…, trong năm 2015, Ban QLDATL-PCTT sẽ tham mưu cho UBND tỉnh xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành xin hỗ trợ từ ngân sách Trung ương để đầu tư xây dựng. Riêng đoạn qua xã Bình Ngọc (TP Tuy Hòa), UBND tỉnh đã có chủ trương đầu tư dự án cấp bách xây dựng kè bảo vệ, chống sạt lở hai bên bờ sông Ba, đoạn từ cầu Đà Rằng cũ đến cầu Đà Rằng mới, với 2 tuyến kè phía bờ bắc và nam, có chiều dài khoảng 4,7km, tổng mức đầu tư khoảng 345 tỉ đồng từ nguồn vốn Chương trình hỗ trợ ứng phó biến đổi khí hậu và vốn đối ứng từ ngân sách tỉnh; thời gian thực hiện từ năm 2014 đến năm 2017. Ban QLDATL-PCTT sẽ triển khai thực hiện sau khi dự án được bố trí vốn.

Đối với khu vực phường 6, tháng 6/2012, UBND tỉnh đã cho phép phục hồi mỏ hàn số 8 và xây dựng mới mỏ hàn số 9 tại khu vực Cảng cá phường 6 và giao cho Ban QLDATL-PCTT làm chủ đầu tư. Tổng kinh phí khái toán khoảng 25 tỉ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước và các nguồn khác, thời gian thực hiện từ năm 2014. Đồng thời, tỉnh cho phép Ban QLDATL-PCTT thực hiện ngay việc xử lý khắc phục tình trạng sạt lở Cảng cá phường 6. Tuy nhiên, trong năm 2014, UBND tỉnh chưa bố trí được nguồn vốn để thực hiện. Mới đây, UBND tỉnh đã cho phép TP Tuy Hòa vận động DNTN Bảo Châu (nhà thầu thi công nạo vét cửa Đà Diễn) đầu tư tạm thời mỏ hàn số 9. Ông Đặng Văn Cần, Phó giám đốc DNTN Bảo Châu, cho biết: “Mỏ hàn số 9 được xây dựng tạm thời theo phương án đổ đá hộc để hạn chế xói lở và có nơi neo đậu tàu thuyền nhằm bảo vệ an toàn Cảng cá phường 6, ổn định đời sống nhân dân trong khu vực. Mỏ hàn số 9 dài khoảng 50m, mặt rộng 6m, đáy rộng 18m, cao từ 6 đến 17m (bình quân 11m). Công trình đã được triển khai từ ngày 4/6 với kinh phí hơn 2,2 tỉ đồng, dự kiến đến giữa tháng 8/2014 sẽ hoàn thành”.

ANH NGỌC - PHƯƠNG MINH