Sau mỗi vụ thu hoạch, những “khúc mắc” giữa người có ruộng và người chăn thả vịt luôn khiến các HTX phải đứng ra giải quyết; trong khi trách nhiệm này thuộc về UBND cấp xã, phường, thị trấn.
HTX KHÔNG ĐƯỢC QUẢN LÝ
Ông Hà Vũ Minh, Chủ tịch UBND phường 9 cho biết: Từ năm 2005, sau khi xảy ra dịch cúm gia cầm, UBND tỉnh quyết định giao việc quản lý đồng chăn thả vịt cho UBND cấp xã, phường, thị trấn quản lý. Đến nay cũng chưa có văn bản nào của tỉnh quyết định về việc bàn giao lại cho HTX. Vì vậy, UBND phường vẫn là đơn vị trực tiếp ký hợp đồng với các hộ chăn thả. Quản lý đồng chăn thả vịt, đồng nghĩa với việc UBND phường phải chịu trách nhiệm về khống chế an toàn dịch bệnh, đặc biệt là dịch cúm gia cầm trên đàn vịt.
Trong khi đó, các HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh chịu trách nhiệm về sản xuất nông nghiệp của thành viên HTX, nhưng lại không được quản lý đồng chăn thả vịt nên đã gây nhiều khó khăn cho các HTX. Ông Trần Công Lũy, Giám đốc HTX 1 phường 9 (TP Tuy Hòa) cho biết: Thời điểm trước và sau khi thu hoạch, trên các xứ đồng của HTX thường gặp khó khăn do các hộ chăn thả vịt gây ra. Cụ thể, trước thu hoạch, Tổ thủy nông của HTX thực hiện cắt nước từ 10 đến 15 ngày để chân ruộng khô cứng, tạo thuận lợi cho máy gặt vào đồng. Nhưng do người chăn thả vịt được UBND phường cho thuê đồng tự ý tháo nước vào ruộng khiến máy gặt lúa không thể vào đồng, buộc các hộ thành viên phải thuê lao động gặt thủ công và phải trả chi phí cao hơn gặt máy từ 200.000 đến 500.000 đồng/ha. Cùng với đó, sau thu hoạch, ruộng cần chế độ “nghỉ” để tái tạo độ màu mỡ cho đất chuẩn bị cho vụ sau thì lại bị các chủ chăn vịt “vắt kiệt sức” vào chăn nuôi và để lại nhiều mầm bệnh cho cây lúa khi vào vụ tiếp theo. Đồng thời, trong quá trình chăn thả, các hộ nuôi thường làm sạt lở các bờ kênh, mương khiến hàng năm HTX phải lo kinh phí tu tạo, sửa chữa và thuê thêm người “canh đồng”…
NHƯNG PHẢI ĐỨNG RA GIẢI QUYẾT
HTX không phải là đơn vị quản lý đồng chăn vịt nhưng khi có mâu thuẫn giữa người chủ ruộng và hộ chăn thả thì nông dân thay vì tìm tới UBND lại “gõ cửa” HTX, mặc dù HTX có hướng dẫn để người dân tìm tới cơ quan có thẩm quyền là UBND cấp xã, phường giải quyết nhưng UBND cấp xã, phường lại “chỉ” nông dân “quay lại” HTX. Để chứng minh điều này, ông Bùi Minh Lý, Giám đốc HTX Nông nghiệp Kinh doanh dịch vụ Hòa Hiệp Trung (Đông Hòa) chia sẻ một trường hợp cụ thể: HTX vừa nhận được đơn của ông Võ Đông Só ở khu phố Phú Hòa, thị trấn Hòa Hiệp Trung về việc ngày 16/4/2014, tại ruộng của ông, máy vừa gặt lúa xong, gia đình chưa kịp tận thu lượng lúa rơi vãi và rơm cũng chưa mang ra khỏi ruộng thì ngày 17/4, ruộng đã bị tháo nước bì bõm cho vịt vô ăn. Tại thời điểm nhận đơn (ngày 18/4), bên cạnh việc giải thích, hướng dẫn để ông Só tới UBND thị trấn Hòa Hiệp Trung, HTX cũng cử cán bộ đến tận ruộng của ông Só để kiểm tra thì thấy máy bơm của hộ chăn thả vịt đang đưa nước vào ruộng. Chúng tôi đã can thiệp để hộ nuôi vịt ngừng bơm nước. Ban đầu, hộ này không chịu vì cho rằng họ ký hợp đồng thuê ruộng với UBND thị trấn chứ không ký với HTX nên HTX không có quyền cản trở... Còn ông Võ Đông Só, sau khi mang đơn lên UBND thị trấn, ông nhận được vài chữ đề vào đơn và được hướng dẫn mang lại cho HTX. Ông Só cho biết: Năm nào cũng vậy, sau mỗi vụ thu hoạch, gia đình tôi luôn gặp cảnh bức xúc này. Tôi tìm tới HTX thì HTX bảo không thuộc thẩm quyền quản lý. Được chỉ lên UBND cũng chỉ nhận được dòng chữ “Chuyển HTX kiểm tra và đề xuất hướng giải quyết…”.
Theo ông Lê Luân, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, không được quản lý đồng chăn thả vịt nên trong vấn đề này các HTX nông nghiệp chỉ có trách nhiệm phối hợp với UBND cấp xã, phường, thị trấn để hỗ trợ giải quyết. Việc bà con tìm tới HTX khi có khúc mắc trên đồng ruộng của gia đình mình cũng là điều dễ hiểu, vì HTX là đơn vị gần gũi và sát cánh cùng bà con từ những vấn đề nhỏ nhất trong sản xuất nông nghiệp. Cũng chính vì điều này, các HTX luôn mong muốn được quản lý đồng chăn; không chỉ để tạo thêm doanh thu cho HTX mà còn giúp HTX thực hiện đồng bộ trong quản lý sản xuất nông nghiệp.
MINH DUYÊN
