Trong chuyến về Phú Yên làm việc mới đây, Bộ trưởng Thương mại, Phó Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về hợp tác kinh tế quốc tế Trương Đình Tuyển đã có buổi nói chuyện về hội nhập kinh tế quốc tế và các cam kết gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) của Việt Nam, Báo Phú Yên lược ghi một số giải đáp xung quanh vến đề này.

Bộ trưởng Trương Đình Tuyển trao đổi với bà Trịnh Thị Nga, Phó chủ tịch HĐND tỉnh Phú Yên – Ảnh: L.K

- Bộ Trưởng Trương Đình Tuyển: Gia nhập WTO, trước hết chúng ta phải cam kết bãi bỏ các chính sách trợ cước, trợ giá gắn với dân tộc, với xuất khẩu. Điều đó không có nghĩa là chúng ta không có quyền hỗ trợ đối với chương trình phát triển, đặc biệt là hỗ trợ các vùng khó khăn. Chẳng hạn, WTO cho phép Việt Nam hỗ trợ cho nông nghiệp bằng 10% giá trị sản lượng nông nghiệp. Giá trị sản lượng nông nghiệp của chúng ta khoảng 12 tỷ USD, nghĩa là chúng ta có quyền hàng năm hỗ trợ cho nông nghiệp nông thôn 1,2 tỷ USD (tương đương gần 20.000 tỷ Việt Nam). Ngân sách chúng ta chưa bao giờ có tiền để hỗ trợ như thế cả. Và với số tiền đó, chúng ta có quyền hỗ trợ để phát triển cơ sở hạ tầng giao thông nông thôn, cơ sở hạ tầng thủy lợi nông thôn, xây dựng chợ nông thôn; hỗ trợ cho nông dân về giống mới, công tác khuyến nông, đào tạo kỹ thuật canh tác… Tôi nghĩ rằng, cái chính là chúng ta nâng cao sức cạnh tranh của nền nông nghiệp thông qua hai điều cơ bản là áp dụng công nghệ sinh học và tổ chức lại nền sản xuất nông nghiệp. Việc loại trừ các chính sách trong xuất khẩu sẽ không ảnh hưởng đến nông nghiệp nông thôn chúng ta.

* Phó Giám đốc Sở Khoa học – Công nghệ Đào Tứ Xuyên: Sau khi Trung Quốc gia nhập WTO thì nền kinh tế của họ phát triển rất nhanh, đặc biệt là vấn đề công nghiệp hóa và đô thị hóa. Thế nhưng, điều bất cập là khoảng cách giàu nghèo lớn quá. Bộ trưởng cũng đã nói, chủ trương của Đảng, Chính phủ Việt Nam sẽ không để khoảng cách giàu nghèo lớn quá. Nghĩa là chúng ta sẽ phát triển kinh tế một cách bền vững hậu WTO. Theo Bộ trưởng, giải pháp nào để giúp chúng ta thực hiện được điều này?

- Bộ trưởng Trương Đình tuyển: Một trong những mặt trái của toàn cầu hóa là gia tăng khoảng cách giàu nghèo trong xã hội. Trước thách thức này, chúng ta phải làm gì? Hội nghị Trung ương lần thứ 4 đã đề ra một số chủ trương, chính sách lớn để bảo đảm nền kinh tế quốc gia phát triển nhanh và bền vững khi Việt Nam là thành viên của WTO. Sự phát triển nhanh và bền vững đó phải được đặt trong tổng thể xã hội, tức là phải hết sức quan tâm hạn chế hỗn giao với bên ngoài. Một số chủ trương lớn được đề ra là tập trung nguồn lực để phát triển nông nghiệp nông thôn, vì nông thôn là nơi ít được hưởng lợi. Cơ chế bao cấp cũ của chúng ta đã được xóa bỏ, đời sống nông thôn cũng đã khác hẳn, đặc biệt các tỉnh đều quan tâm đến phát triển cơ sở kinh tế hạ tầng nông thôn. Mọi thành viên của xã hội đều được hưởng lợi trong tiến trình đổi mới, tuy nhiên, mức hưởng lợi ở nông thôn vẫn thấp hơn các nơi khác và điều ấy cũng là nguy cơ làm cho khoảng cách giàu nghèo tăng lên. Để tập trung nguồn lực phát triển nông nghiệp nông thôn, theo tôi, có mấy việc cần phải làm như:

Thứ nhất là làm thế nào để đẩy nhanh tiến trình phân công lao động cho toàn xã hội, chuyển một số lớn lao động nông nghiệp sang làm công nghiệp và dịch vụ. Như thế, lao động trong nông nghiệp giảm đi và lao động trong những ngành công nghiệp dịch vụ tăng lên. Bình quân vuông đất trên đầu người cũng không sụt giảm quá nhiều trong tiến trình công nghiệp hóa.

Thứ hai là phải tổ chức lại một dây chuyền thúc đẩy dịch chuyển kinh tế từ cơ cấu lao động trong nông nghiệp bằng cách phát triển nhiều ngành nghề sản xuất và dịch vụ ở nông thôn, tạo ra vị thế mới, sinh  khí mới cho nông thôn. Thông qua đó, phát triển tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ mà không sợ quá trình đô thị hóa.

Thứ ba, trong nông nghiệp, cần tổ chức liên kết để tạo ra những vùng sản xuất hàng hóa lớn, bảo đảm quyền cung cấp nguyên liệu, phát triển mạnh cơ sở hạ tầng, giao thông, thủy lợi, chợ ở nông thôn tương đương với các nơi khác để người nông dân có được điều kiện tiếp cận trực tiếp với thị trường mở cửa thời hội nhập. Tuy nhiên, một quy luật chúng ta phải tính đến là khi thay đổi môi trường, sẽ có quy luật phân phối không đều, và điều quan trọng là chúng ta phải tìm cách để hạn chế tác động của việc này. Phải chuyển dịch kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp thì chúng ta mới phát triển mạnh.

* Giám đốc Công ty Cổ phần An Hưng Huỳnh Thị Khiết: Hiện nay, Hoa Kỳ đang giám sát hàng may mặc vào nước họ và chuẩn bị cho việc áp đặt bán phá giá. Doanh nghiệp chúng tôi đang gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn hàng cũng như điều kiện vận chuyển, nguồn nhân lực hạn chế. Trước thách thức như vậy, doanh nghiệp cần phải làm gì, thưa Bộ trưởng?

- Một trong những kết quả toàn cầu hóa là khi chúng ta gia nhập WTO, họ sẽ áp đặt chúng ta một thời gian sau, giống như họ đã từng áp đặt Trung Quốc. Nhưng chúng ta đã đấu tranh và sự áp đặt đó đã được bãi bỏ. Chúng ta hoàn toàn có quyền tự do xuất khẩu hàng dệt may vào Hoa Kỳ. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp sản xuất hàng dệt may của Hoa Kỳ có quyền được bảo hộ và họ liên kết được với một số nghị sĩ  để cho rằng Việt Nam là một nước rất mạnh về hàng dệt may. Thực ra, chúng ta còn nhập 70% nguyên liệu hàng dệt may nên chúng ta chỉ còn lại giá trị đầu tư vào là công lao động thôi. Thế mạnh của chúng ta là nguồn lao động giá rẻ và kỹ năng sản xuất tốt.

Để thông qua được quy chế thương mại của Thượng nghị viện Hoa Kỳ cũng như một số bảo hộï của chúng ta, phía Hoa Kỳ đã cam kết rằng sẽ theo dõi để chống việc hàng dệt may của Việt Nam bán phá giá. Cơ chế này không phải nhằm hạn chế xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam vào Hoa Kỳ. Nếu chúng ta không bán phá giá thì chúng ta không sợ điều gì cả. Doanh nghiệp Phú Yên không bán phá giá, không chuyển tải hàng từ Trung Quốc, phát huy nội lực của mình và có thể do cạnh tranh buộc chúng ta bán giảm giá nhưng không được giảm giá đến mức bán phá giá, thì vẫn tham gia xuất khẩu sang Hoa Kỳ được.

MINH CHÂU (lược ghi)