Dầu ăn (dạng xá) là loại dầu thường được đựng trong thùng, can với dung lượng lớn. Nhưng khi dầu đã bốc mùi hôi thì liệu chất lượng có được đảm bảo.
Dầu ăn dạng xá được bày bán ở chợ Tuy Hòa - Ảnh: K.ANH
Bà Trần Thị Ngọc Vân ở thôn Mỹ Quang Bắc, xã An Chấn (Tuy An) cho biết: “Tôi thường xuyên mua dầu ăn bán lẻ ở các tiệm tạp hóa gần nhà hoặc ở chợ để dùng. Với khoảng vài ba nghìn đồng là có thể đủ nấu ăn trong ngày. Vì không có dầu thừa nên tôi không để ý dầu ăn có mùi gì hay không. Tôi cũng muốn mua dầu ăn dạng chai 1 đến 2 lít để dùng nhưng không đủ tiền nên phải mua lẻ”. Còn bà Bùi Thị Lý ở cùng thôn với bà Vân cho hay: “Lâu nay, tôi vẫn mua dầu ăn được đựng trong can nhựa (20 lít) của các tiểu thương ở chợ Tuy Hòa để về bán lẻ cho người dân. Mới mua về, tôi không thấy mùi gì lạ; nhưng khoảng vài ngày sau, can dầu bốc mùi hôi thối, rất khó chịu. Hơn 1 tuần nay, tôi không dám bán loại dầu này nữa. Tôi cũng đã nói về hiện tượng dầu có mùi cho nhiều người biết và khuyên họ nên dùng loại dầu có thương hiệu, hạn sử dụng rõ ràng”.
Dạo qua các sạp hàng ở chợ Tuy Hòa, loại dầu xá này được nhiều tiểu thương bày bán. Trên mỗi can dầu có dán nhãn thương hiệu như Tường An, Olita, Phước An, Marvela, Cái Lân… Tuy nhiên, không phải can dầu nào cũng đều có thương hiệu, nhãn mác. Một số loại dầu được chứa trong thùng, can nhựa cũ kỹ, không hợp vệ sinh. Bà Nguyễn Thị Bé, tiểu thương tại chợ Tuy Hòa nói: “Dầu xá có giá bán 21.000 đồng/lít. Tôi không biết rõ cách thức chế biến nhưng theo tôi đây là loại dầu thô, có thể được làm ở công đoạn cuối nên chất lượng chắc chắn không bằng dầu đóng chai. Dù vậy, dầu xá cũng không phải không tốt. Khi chúng tôi bán cho người dân thì dầu không có mùi gì lạ; và vì giá rẻ nên rất nhiều người mua. Đặc biệt, loại dầu này thường được bán cho các quán ăn, người làm bánh chiên; hoặc bán sỉ cho các tiểu thương, cửa hàng nhỏ ở các xã, huyện”. Bà Nguyễn Thị Hồng ở phường 2 (TP Tuy Hòa) cho hay: “Tôi làm nghề bán bánh chiên hơn 5 năm rồi. Một ngày, ít nhất tôi phải dùng đến 5 lít dầu. Có khi chiên không hết thì tôi cũng tận dụng lại nhưng bỏ bớt phần cặn đi. Tôi chỉ mua loại dầu can ở chợ, nếu mua dầu đóng chai để làm thì không có lời vì giá cao gần gấp đôi dầu xá. Ai cũng vậy chứ không riêng gì tôi”.
Theo nhiều tiểu thương, dầu xá không phải sản xuất trong tỉnh mà do các điểm phân phối cung cấp. Theo ông Võ Trường Thạch, Giám đốc phụ trách bán hàng của Công ty cổ phần Thuận Thảo, đơn vị chỉ phân phối dầu ăn Marvela. Mỗi can dầu xá của Marvela nặng 25kg, dung tích 27,7 lít, giá phân phối 565.000 đồng/can, so với dầu đóng chai thì giá chênh lệch khoảng hơn 10.000 đồng/lít. Mức bán trung bình mỗi tháng của công ty khoảng 100 tấn dầu các loại, trong đó 50% là dầu xá. Riêng DNTN thương mại Hải Lâm (đơn vị cung cấp dầu ăn Tường An) thì trung bình một ngày, lượng dầu xá của Tường An bán ra khoảng 200 đến 300 can, mỗi can 20 lít.
Qua thống kê bước đầu của 2 đơn vị này cho thấy, lượng dầu xá bán ra hằng ngày là rất lớn. Nhiều người bán cho rằng, ngoài 2 điểm phân phối trên, số lượng dầu xá tiêu thụ trong tỉnh (kể cả dầu không nhãn mác, không xác định nguồn gốc) còn do các đơn vị khác cung cấp. Theo ông Nguyễn Văn Tâm, Chi cục trưởng Chi cục Vệ sinh an toàn thực phẩm tỉnh, nếu thực phẩm không có tem, nhãn mác thì sẽ không được phép cung cấp ra thị trường. Mặt khác, loại dầu ăn bị bốc mùi thì chắc chắn không bảo đảm chất lượng. Người tiêu dùng nên thận trọng, cân nhắc trong quá trình chọn mua loại hàng này. Vì dầu ăn là thực phẩm thiết yếu phục vụ nhu cầu hằng ngày nên khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe là rất lớn nếu dầu không đảm bảo chất lượng, hay chứa các tác nhân gây hại.
K.ANH - M.DUYÊN
