Toàn tỉnh hiện có 25 hợp tác xã (HTX) tham gia sản xuất lúa giống cấp xác nhận, giống nguyên chủng và siêu nguyên chủng, không chỉ tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho xã viên mà còn góp phần nâng cao chất lượng lúa gạo.
Lúa giống của HTX Hòa Quang Nam đã có bao bì và nhãn hiệu đạt chuẩn - Ảnh: M.DUYÊN
THƯƠNG HIỆU LÚA GIỐNG HQ
HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Hòa Quang Nam (HTX Hòa Quang Nam) huyện Phú Hòa là đơn vị duy nhất trong số 100 HTX nông nghiệp của Phú Yên được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH-CN) cấp giấy chứng nhận độc quyền cho nhãn hiệu lúa giống HQ. Ông Phan Văn Thuận, Chủ nhiệm HTX Hòa Quang Nam cho biết, với 823ha lúa gieo trồng mỗi năm, xã viên HTX Hòa Quang Nam cần khoảng 230 tấn lúa giống. Ban quản trị (BQT) HTX xác định lúa giống ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng gạo nên việc tạo ra các loại giống mới cải tạo nguồn gen cũ đã thoái hóa là rất cần thiết và HTX chủ động bắt tay vào sản xuất lúa giống.
Năm 2010, HTX Hòa Quang Nam đã quy hoạch diện tích phục vụ công tác phục tráng làm sống lại các nguồn giống phù hợp với thổ nhưỡng địa phương, tạo ra các giống nguyên chủng, siêu nguyên chủng. Đến nay, HTX Hòa Quang Nam đưa vào sản xuất các loại giống BĐ258, ĐV108, VĐ8, ML213, ML68… Mỗi vụ, HTX tiêu thụ trung bình từ 35 đến 40 tấn lúa giống cấp xác nhận cấp 1 với giá 7.500 đồng/kg, thấp hơn giá thị trường 1.000 đến 1.500 đồng/kg. Năm 2012, HTX đạt doanh thu 186 triệu đồng từ kinh doanh lúa giống. Thời gian tới, BQT HTX Hòa Quang Nam phấn đấu mở rộng diện tích sản xuất lúa giống trên 10ha, cung cấp cho thị trường hơn 80 tấn/năm. Hiện, HTX thu hút hơn 200 hộ xã viên tham gia vào sản xuất giống theo mô hình nông hộ.
Ông Phan Văn Thuận cho biết thêm, để củng cố thương hiệu lúa giống HQ nhằm đưa HTX Hòa Quang Nam trở thành trung tâm bán lúa giống chất lượng cho nông dân trong và ngoài huyện, HTX đã xây dựng quy trình sản xuất lúa giống khoa học. Theo đó, HTX dành 5,6ha đủ tiêu chuẩn phục vụ sản xuất giống lúa cấp xác nhận, 0,2ha cho công tác khảo nghiệm và phục tráng giống cấp nguyên chủng. HTX cũng xây dựng sân phơi rộng 1.500m2, kho chứa lúa giống và đầu tư gần 1 tỉ đồng mua 1 máy sấy lúa giống, 1 máy đo độ ẩm, 1 máy may bao, 1 máy gặt xếp dãy, 1 máy giê lúa và 1 máy tuốt lúa…
LỢI ÍCH CHO NÔNG DÂN
Chương trình lúa giống tại các nông hộ được triển khai tới các HTX nông nghiệp trên địa bàn toàn tỉnh vào năm 2003. Thông qua các lớp tập huấn, các mô hình cánh đồng mẫu, hàng nghìn xã viên được tiếp cận với kỹ thuật sản xuất lúa giống gắn với các phương pháp chăm sóc khoa học gồm “3 giảm 3 tăng”, “1 phải 5 giảm”, VietGAP (sản xuất nông nghiệp tốt theo tiêu chuẩn toàn cầu)… ; cùng các biện pháp phòng trừ dịch hại theo IPM (Chương trình quản lý dịch hại tổng hợp), ICM (Chương trình quản lý cây trồng tổng hợp)…
Ông Nguyễn Đình Nhu, Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Xuân Tây 2 (Đông Hòa) cho biết, năm 2010, HTX bắt tay vào sản xuất lúa giống trên diện tích 5ha tại xứ đồng Mẫu ở thôn Bàn Nham Nam. Căn cứ vào đặc điểm thổ nhưỡng của địa phương với địa hình trũng thấp, dễ ngập úng khi mưa lớn nên BQT HTX chọn giống lúa ML213 đưa vào sản xuất đại trà. Ưu điểm vượt trội của giống này là cây lúa cao, khỏe, bông nhiều hạt, tỉ lệ hạt lép thấp, cho sản lượng cao, đáp ứng nhu cầu lương thực và phụ phẩm phục vụ phát triển chăn nuôi của bà con. Vụ đông xuân vừa qua, giống ML213 cho năng suất bình quân 70 tạ/ha, cao hơn từ 5 đến 7 tạ/ha so với ruộng đối chứng. Giống lúa ML231 được HTX bán với giá từ 7.000 đến 7.500 đồng/kg giống, thấp hơn từ 5.000 đến 7.000 đồng/kg so với giá bán của trại giống (12.500 đồng/kg) và tư nhân (14.000 đồng/kg). Giống lúa ML213 đã được Trạm Khuyến nông huyện cùng Phòng NN-PTNT huyện Đông Hòa xác nhận đạt chất lượng giống nông hộ, làm cơ sở để HTX tiếp tục mở rộng diện tích sản xuất giống nông hộ trên diện rộng. Hiện HTX Hòa Xuân Tây 2 thu hút được 38 hộ xã viên tham gia sản xuất lúa giống.
Tại huyện Phú Hòa, trong vụ đông xuân 2012-2013, 13 HTX đã sử dụng tổng diện tích 76,6ha vào sản xuất lúa giống. Kết quả cho năng suất đạt 79,2 tạ/ha, cao hơn năng suất bình quân của toàn huyện khoảng 5 tạ/ha. Đặc biệt, các HTX này thu được 607 tấn lúa giống với 210 tấn giống cấp xác nhận và gần 400 tấn giống nông hộ. Nguồn giống này giúp các HTX “phủ” được 31% diện tích sản xuất lúa vụ hè thu năm nay.
Theo ông Trần Tấn Khoa, Chủ nhiệm HTX nông nghiệp Nam An Nghiệp (Tuy An), từ năm 2003 đến nay HTX đã mở rộng diện tích sản xuất lúa giống từ 5ha lên 40ha/vụ. Khác với các HTX khác, trong công tác lúa giống, BQT HTX chú trọng đến khâu tiêu thụ sản phẩm. Hiện HTX đang thực hiện hợp đồng bao tiêu toàn bộ sản lượng lúa giống trên 30ha sản xuất 2 vụ/năm với Công ty TNHH Nông lâm nghiệp TBT của tỉnh Quảng Ngãi. Ngoài ra, HTX này còn duy trì mối quan hệ hợp tác gần 10 năm nay với Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng Phú Yên để sản xuất và kinh doanh lúa giống trên diện tích 10ha. Mỗi năm HTX sản xuất và tiêu thụ từ 300 đến 400 tấn lúa giống, cho thu nhập trên 60 triệu đồng/ha/vụ, lãi từ 35 đến 40 triệu đồng/ha/năm. HTX đang bán các loại giống Q5, ML49, ML48, TH6, DDV108... với giá 7.420 đồng/kg. Việc sản xuất lúa giống giúp tăng thu nhập cho xã viên từ 10 đến 13 triệu đồng/ha so với lúa thịt.
MINH DUYÊN
