Với niềm đam mê sáng tạo và ước mơ trở thành kỹ sư, Nguyễn Xuân Lợi (thôn Nguyên Trang, xã Sơn Nguyên, huyện Sơn Hòa), học sinh lớp 12C7, Trường THPT Phan Bội Châu đã tìm tòi học hỏi và thiết kế thành công mô hình xe quét rác tự động.

Từ thực tế chế mô hình

Phong trào sáng tạo kỹ thuật đã và đang lan tỏa trong cộng đồng. Trong đó, vấn đề xử lý rác thải được nhiều người quan tâm, đưa ra nhiều giải pháp giúp bảo vệ môi trường. Trong số đó có mô hình xe quét rác tự động của em Nguyễn Xuân Lợi, đạt giải khuyến khích Cuộc thi Khoa học kỹ thuật lần thứ 7 năm học 2019-2020.

Em Lợi cho biết, để giải quyết lượng rác thải bừa bãi ở những nơi công cộng, công nhân vệ sinh môi trường phải quét rác bằng chổi rất mất thời gian và công sức. Với mong muốn giảm bớt sức lao động cho những công nhân vệ sinh, góp phần giữ gìn môi trường, em đã chế tạo ra máy quét rác tự động.

Nhìn bên ngoài, xe quét rác tự động do Xuân Lợi sáng chế rất gọn gàng, thẩm mỹ. Em tận dụng những thanh nhôm, tấm tole, mô tơ điện và mua một số thiết bị khác ở các vựa phế liệu chế tạo chiếc xe này. Xe quét rác của Lợi không phải là sản phẩm sáng tạo hoàn toàn mới, nhưng mong muốn của em là tạo ra một sản phẩm độ chế từ việc tận dụng các vật liệu, các linh kiện rẻ tiền, giúp công nhân vệ sinh môi trường giảm thời gian và công sức khi thu gom rác thải.

Ông Nguyễn Xuân Cảnh, cha của Lợi, cho biết: “Năm 2018, trong những bữa cơm gia đình, Lợi nói về mong muốn sáng tạo xe quét rác và xin tiền để mua thêm nguyên vật liệu. Sau 3 lần bị hỏng, Lợi không nản chí mà dành thời gian ngoài giờ học để hoàn thiện sản phẩm. Cuối năm 2019, Lợi hoàn thiện mô hình sau hơn 6 tháng miệt mài trên bản vẽ, tính toán và thực hành hàn tiện, cưa cắt với những ốc vít, sắt thép, vi mạch điện tử...”.

Thỏa niềm đam mê sáng tạo

Để cho ra đời xe quét rác tự động dài 1,63m, rộng 0,77m, cao 0,5m, Nguyễn Xuân Lợi bắt tay vào tìm hiểu (trên mạng internet và thực tế), mày mò thực hành, thay đổi thiết kế nhiều lần tùy thuộc vào các vật tư, thiết bị có được. Thiết kế của em tập trung chính yếu vào cơ cấu truyền động. Hai chổi chính làm nhiệm vụ cuốn rác lên băng chuyền, từ băng chuyền rác được đưa vào thùng chứa, trong thùng chứa rác được trang bị máy để cắt rác nhỏ nhất có thể. Một chổi phụ được lắp phía trước xe, quay từ ngoài vào trong, thực hiện chức năng gom rác từ hai bên vào để chổi chính đưa vào thùng chứa. Khoảng cách của chổi, thân xe với mặt đất có thể điều chỉnh phù hợp với nhiều loại rác hay mặt đường khác nhau. Hệ thống quét được trang bị hệ thống phun sương giúp giảm bớt lượng bụi khi xe hoạt động. Xe quét rác tự động di chuyển với vận tốc 10-15km/giờ thông qua điều khiển bằng điện thoại/máy tính (sử dụng mạng internet, wifi…). Máy có hệ thống camera kết nối giữa xe và điện thoại nên người điều khiển từ xa có thể quan sát hành trình và kiểm soát, điều chỉnh xe.

Nói về “cây sáng kiến” Nguyễn Xuân Lợi, Bí thư Đoàn Trường THPT Phan Bội Châu Trần Văn Tá cho biết, Đoàn trường đang hướng dẫn Lợi làm hồ sơ dự thi cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Phú Yên năm 2020. Nguyễn Xuân Lợi tích cực, năng nổ, nhiệt huyết trong công tác Đoàn, được bạn bè quý mến. 

HOÀNG THẾ - BÁ NHA