Trong công cuộc cải cách hành chính cũng như nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp (DN), cổng giao tiếp điện tử (portal) được xây dựng ngày càng nhiều và thu hút sự quan tâm một số cấp lãnh đạo với mục tiêu cải cách công tác quản lý, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm xây dựng một Chính phủ điện tử, một nền thương mại điện tử... Portal đang trở thành mối quan tâm của lãnh đạo các cấp và DN.
Tìm kiếm thông tin trên mạng – Ảnh: MINH NGUYỆT
Theo thống kê của Trung tâm Internet Việt Nam, có khoảng 52/64 tỉnh thành trên cả nước đã có website, portal. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, hiệu quả mang lại vẫn chưa tương xứng với chi phí đầu tư. Phần lớn các website không được quan tâm đầu tư và duy trì. Hậu quả là phát sinh những website “chết”, thông tin hầu như không được cập nhật, số lượng truy cập không đáng kể. Bên cạnh đó, website được thiết kế sơ sài, khả năng bảo mật kém, thể hiện sự thiếu quan tâm của các cấp lãnh đạo, xây dựng website chỉ mang tính hình thức, phong trào và thiếu tầm nhìn chiến lược. Nhiều nơi chưa phân biệt được website và cổng thông tin điện tử. Website được thiết kế chủ yếu chỉ cung cấp thông tin, chưa có các “dịch vụ” hữu hiệu để phục vụ người truy cập, chưa thực sự trở thành cổng giao tiếp điện tử giữa cá nhân và tổ chức, trong khi đây lại là yếu tố chính và là mục tiêu chủ yếu của phương hướng phát triển ứng dụng internet.
Portal được xem như lối vào của một kho thông tin lớn và đa dạng trên nhiều lĩnh vực: khoa học, công nghệ, kinh tế, giáo dục, y học, văn học... Việc tạo lập portal cho phép người dùng có thể truy cập để tìm kiếm thông tin một cách dễ dàng do nguồn cung cấp của portal có thể được tích hợp từ nhiều cơ quan, tổ chức, DN và cá nhân. DN có thể thiết lập cổng giao tiếp điện tử theo khu vực hoặc theo ngành nghề, qua đó có thể tạo môi trường chung để dễ dàng tìm kiếm, trao đổi thông tin và tìm kiếm đối tác trong kinh doanh.
Về mặt kỹ thuật, portal là một hệ thống phần mềm cho phép tìm kiếm, khai thác và hiển thị thông tin từ kho dữ liệu. Portal được thiết kế để trở thành những trung tâm tích hợp thông tin, ứng dụng và dịch vụ mạng. Qua portal, mọi đối tượng đều có thể tìm kiếm, khai thác thông tin từ kho dữ liệu này một cách dễ dàng thông qua một giao diện thống nhất mà không cần quan tâm nguồn thông tin này được cung cấp từ đâu và do ai quản lý. Tóm lại, thông qua cổng giao tiếp điện tử này, mọi đối tượng chỉ cần đi qua một cửa để sử dụng thông tin và dịch vụ.
Trước việc các website xuất hiện ngày càng nhiều trên mạng internet, hiện nay người sử dụng phải đối mặt với sự lãng phí lớn về thời gian và tài chính khi tìm kiếm thông tin trên mạng do phải chọn lọc một khối lượng rất lớn thông tin để tìm ra những gì mình cần. Trong bối cảnh đó, giải pháp khắc phục là xây dựng các web portal, là một website cung cấp nội dung thông tin theo chủ đề chung như ngành hàng, địa danh, tên miền hoặc theo những lĩnh vực khác nhau trên diện rộng. Web portal cho phép cung cấp thông tin theo các chuyên mục riêng biệt để dễ dàng trong việc tìm kiếm, trao đổi và liên kết đến các website khác nhau có cùng chủ đề. Khác với các website hiện nay được xây dựng như những đơn vị độc lập, portal là bước phát triển tất yếu của website để đảm nhiệm vai trò cơ bản như: phân loại thông tin, tích hợp thông tin, hỗ trợ khả năng tìm kiếm thông tin; tạo ra môi trường làm việc tương tác giữa các thành phần, đối tượng.
Trước hết cần nhận biết rằng xây dựng và phát triển portal là một công việc phức tạp đòi hỏi phải có phương hướng cụ thể mang tầm chiến lược dưới sự chỉ đạo thống nhất theo từng bước triển khai của đề án: lập kế hoạch, thiết kế, kiểm tra, đánh giá... Việc này rất quan trọng nhằm đảm bảo có sự phối hợp chặt chẽ giữa các thành viên tham gia vào dự án, đặt dưới sự chỉ đạo thống nhất. (Đây là điểm yếu của các tổ chức, DN tại Phú Yên, thể hiện qua tính tự phát trong việc xây dựng và phát triển website). Bên cạnh đó, điều kiện này còn đảm bảo tính tương thích giữa các nguồn cung cấp thông tin và giao tiếp qua mạng internet. Ngoài ra, nó còn thống nhất tiêu chuẩn trong thiết kế để hệ thống có thể tích hợp dữ liệu từ bên ngoài, có khả năng quản lý và khai thác một khối lượng lớn thông tin từ nhiều nguồn cung cấp.
Cần xác định rõ xây dựng là công việc dễ dàng trước mắt, còn duy trì và phát triển các portal để phát huy hiệu quả phục vụ con người là một công việc khó khăn và lâu dài. Cần có sự đầu tư và quan tâm thỏa đáng để có thể cung cấp một môi trường khai thác, trao đổi thông tin hữu hiệu, thu hút mọi đối tượng cùng tham gia, qua đó có thể đạt được mục tiêu đề ra của các cấp quản lý. Do đó, khi đặt vấn đề xây dựng portal phải xuất phát từ mục tiêu thực sự tạo ra một môi trường giao tiếp điện tử chứ không thể chỉ mang tính hình thức như phần lớn các website hiện nay. Để các cổng giao tiếp điện tử hoạt động thường xuyên, đòi hỏi phải có một bộ phận nhân lực am hiểu về công nghệ để phục vụ và quản lý, đảm bảo cổng điện tử hoạt động thông suốt và thông tin được cập nhật thường xuyên.
Việc chọn công nghệ nền để xây dựng các portal, ngoài những giải pháp của công ty nước ngoài với chi phí cao thì việc sử dụng sản phẩm nội địa do Việt Nam sản xuất hay phát triển trên nền mã nguồn mở cũng là một vấn đề cần quan tâm và cần có giải pháp thống nhất trên cơ sở kiểm nghiệm, đánh giá hiệu quả một cách nghiêm túc gắn liền với khả năng đáp ứng kinh phí để duy trì hoạt động và phát triển.
Thạc sĩ LÊ ĐÌNH NGÂN
(Trường Đại học Bán công Marketing)
