Nhận thấy tầm quan trọng của thói quen đọc sách trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, thời gian qua, nhiều trường học đã mạnh dạn đổi mới mô hình thư viện trong nhà trường mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, để thư viện trường trở thành điểm đến của đông đảo học sinh và giáo viên, các trường cần huy động nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, tăng cường tuyên truyền và giới thiệu sách bằng nhiều hình thức linh hoạt, hấp dẫn.

Nhiều cách làm hay

Trường tiểu học số 1 Hòa Mỹ Tây (huyện Tây Hòa) có 2 thư viện đặt tại điểm trường chính thôn Quảng Mỹ và điểm trường phụ thôn Ngọc Lâm. Thư viện trường được công nhận đạt chuẩn từ tháng 10/2010 và đạt tiên tiến vào năm 2018. Với phòng đọc và kho sách có diện tích 144m2, thoáng mát, thư viện trường đã trở thành điểm đến quen thuộc của nhiều học sinh và giáo viên.

Thầy Nguyễn Anh Thư, Hiệu trưởng nhà trường cho hay: Học sinh ở vùng nông thôn không có nhiều sân chơi. Cho nên sau giờ học, các em thường tìm đến thư viện trường để đọc sách giải trí và nâng cao kiến thức. Hàng năm, trường đều có kế hoạch bổ sung nguồn tài liệu theo quy định. Năm học 2017-2018, nhà trường đã đầu tư hơn 46 triệu đồng vào hoạt động thư viện từ nguồn ngân sách nhà nước và nguồn kinh phí xã hội hóa.

Ngoài ra, trường còn phát động trong học sinh phong trào quyên góp sách cũ cho thư viện trường. Đến nay, tủ sách, báo của trường rất phong phú về thể loại với gần 9.500 bản cùng nhiều tranh, bản đồ, băng đĩa phục vụ cho việc học và tham khảo.

Cô Nguyễn Thị Lan Chi, nhân viên thư viện Trường tiểu học số 1 Hòa Mỹ Tây cho biết: “Để thu hút học sinh đến đọc sách, nhà trường đã đổi mới hoạt động của thư viện như: phân chia các “Góc hoạt động”, cho học sinh vẽ tranh, viết văn, luyện chữ… Hàng tháng, thư viện đều giới thiệu sách, thông báo sách mới; tổ chức đọc sách hoặc xem phim hoạt hình qua đèn chiếu ở “Góc vườn cổ tích” tuần/lần…

Ngoài ra, vào Ngày Sách Việt Nam (21/4) hàng năm, thư viện đều tổ chức trưng bày mô hình sách; tổ chức hội thi kể chuyện theo sách. Thư viện trường còn bố trí bảng “Điều em muốn nói” để học sinh ý kiến, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của thư viện, ngày càng đáp ứng nhu cầu của các em”.

Nhiều năm qua, Trường THCS An Dương Vương (huyện Tuy An) luôn nỗ lực xây dựng thư viện đạt chuẩn. Vì diện tích thư viện chỉ 66m2, nên trường đã đặt ghế đá dưới các tán cây để mở rộng không gian đọc. Hiện nay, trường có gần 1.800 bản sách các loại, đáp ứng nhu cầu của giáo viên và học sinh trong việc mở rộng kiến thức phục vụ cho việc học tập và giảng dạy. Tháng 3 vừa qua, thư viện trường đã được công nhận đạt chuẩn.

Ông Trần Văn Thạch, Trưởng Phòng GD-ĐT huyện Tuy An, cho biết: “Ngoài thư viện Trường THCS An Dương Vương, huyện có 29 thư viện trường khác đạt chuẩn và tiên tiến. Các trường học trên địa bàn huyện đã làm tốt công tác tham mưu, xã hội hóa các nguồn lực xây dựng thư viện; đồng thời đổi mới công tác tổ chức thư viện với đa dạng các loại hình như: thư viện lớp học, thư viện xanh, thư viện di động, thư viện điện tử… Nhờ đó, các hoạt động của thư viện ngày càng linh hoạt, lôi cuốn học sinh đến với sách nhiều hơn”.

Học sinh Trường tiểu học số 1 Hòa Mỹ Tây thi kể chuyện theo sách - Ảnh: CTV

Đổi mới hoạt động của thư viện

Theo thống kê của Sở GD-ĐT Phú Yên, toàn tỉnh hiện có 199 thư viện trường học đạt chuẩn quốc gia. Trong đó, bậc tiểu học có số lượng thư viện trường đạt chuẩn nhiều nhất với 121 trường, tiếp đến là bậc THCS với 71 trường và bậc THPT với 7 trường. Bên cạnh TP Tuy Hòa và các huyện Phú Hòa, Tuy An, Tây Hòa, Đông Hòa tổ chức tốt hoạt động thư viện trường học thì hoạt động này ở các địa phương còn lại chưa thực sự hiệu quả.

Lý giải về điều này, ông Hoàng Vũ Anh, Trưởng Phòng GD-ĐT huyện Sơn Hòa cho biết: Đội ngũ nhân viên thư viện của các trường chủ yếu kiêm nhiệm. Bên cạnh đó, đầu sách còn nghèo nàn do kinh phí bổ sung hàng năm ít. Một số trường xây dựng từ lâu nên diện tích không đủ để thiết kế thư viện đạt chuẩn. Chưa kể hình thức tổ chức các hoạt động đọc cũng chưa phong phú và thu hút học sinh. Trong khi đó, do sự bùng nổ, phát triển nhanh của công nghệ thông tin nên văn hóa nghe nhìn, văn hóa mạng ngày càng có xu hướng lấn át văn hóa đọc.

Thẳng thắn thừa nhận về thực trạng một số thư viện trường học “vắng bóng” học sinh, ông Phan Tấn Hoàng, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng GD-ĐT TP Tuy Hòa cho rằng: “Để “hút” học sinh đến thư viện, ngoài đầu tư phòng đọc thì thư viện các trường học cần đa dạng hóa đầu sách và cơ sở vật chất phục vụ cho việc đọc sách. Tùy vào tình hình, các trường cần có kế hoạch xây dựng loại hình thư viện phù hợp. Thư viện các trường có thể trao đổi sách để tạo sự phong phú, đẩy mạnh công tác tuyên truyền giới thiệu sách; tổ chức các cuộc thi kể chuyện theo sách; vẽ tranh về nhân vật yêu thích qua câu chuyện đã đọc; viết lại cảm xúc của bản thân khi đọc xong câu chuyện; sáng tác truyện…”.

Theo ông Trần Ngọc Hiệp Trưởng Phòng Giáo dục tiểu học (Sở GD-ĐT Phú Yên), hàng năm sở đều tổ chức các đợt kiểm tra tại các địa phương để kịp thời chấn chỉnh công tác thư viện trường học. Qua các đợt kiểm tra, sở yêu cầu lãnh đạo các phòng GD-ĐT tiếp tục kiện toàn nhân viên thư viện trong các trường tiểu học; đồng thời chỉ đạo các trường học tăng cường công tác thư viện trường học, đẩy mạnh xây dựng văn hóa đọc trong trường học... Các phòng GD-ĐT cần lựa chọn một số trường thực hiện thí điểm mô hình “Thư viện thân thiện và xây dựng văn hóa đọc trong trường học” để giới thiệu cho các trường trên địa bàn tham quan, học tập và nhân rộng.

KHÁNH HÀ