Theo Bộ GD-ĐT, năm 2018, bộ không công bố đề thi minh họa Kỳ thi THPT quốc gia, trong khi nội dung đề thi năm tới sẽ có thêm chương trình lớp 11. Điều này khiến nhiều giáo viên và học sinh lo lắng.
Khó định hướng trong dạy và học
Ngay đầu năm học 2017-2018, Bộ GD-ĐT đã thông báo chủ trương tổ chức Kỳ thi THPT quốc gia và tuyển sinh đại học, cao đẳng hệ chính quy năm 2018 và những năm tiếp theo. Theo đó, phương thức tổ chức các môn thi, bài thi của Kỳ thi THPT quốc gia trong những năm tới sẽ được giữ ổn định như năm 2017. Nội dung thi năm 2018 nằm trong chương trình lớp 12 và lớp 11, năm 2019 bao gồm cả chương trình THPT như Bộ GD-ĐT đã thông báo từ năm 2016. Bộ sẽ không công bố đề thi minh họa năm 2018, các nhà trường và học sinh sử dụng tài liệu hướng dẫn ôn tập kết hợp với các đề thi minh họa, đề thi thử nghiệm, đề thi tham khảo và đề thi chính thức của Kỳ thi THPT quốc gia năm 2017 làm tài liệu tham khảo để dạy học và ôn tập trong năm học 2017-2018. Ngay sau khi Bộ GD-ĐT thông báo không công bố đề thi minh họa trong Kỳ thi THPT quốc gia 2018, nhiều giáo viên và học sinh đã bày tỏ sự băn khoăn.
Em Nguyễn Tú Anh, học sinh Trường THPT Nguyễn Huệ cho biết: “Lâu nay tụi em thường bám vào đề thi minh họa để ôn luyện. Giờ nghe nói không có đề minh họa, em và các bạn lo lắng vì không thể biết cách ra đề có thay đổi gì hay không, vì nội dung đề thi năm nay có cả kiến thức lớp 11”. Cũng có cùng tâm trạng lo lắng này, em Trần Văn Tuấn, Trường THPT Trần Suyền chia sẻ: “Nếu đề thi chỉ có kiến thức lớp 12 như năm trước thì chúng em không cần có đề thi minh họa. Còn đằng này, đề thi THPT quốc gia năm 2018 lại có cả chương trình lớp 11, nếu không có đề minh họa mẫu thì tụi em không biết chọn kiến thức nào là trọng tâm để ôn tập cho hiệu quả, đặc biệt là kiến thức lớp 11”.
Theo thầy Trần Bảy, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Huệ, phương án thi được công bố sớm nên các trường THPT được chủ động, nhưng nếu có thêm đề minh họa thì các trường sẽ càng thuận lợi hơn khi hướng dẫn học sinh ôn tập tốt”. Theo thầy Bảy, nhiều giáo viên và học sinh lo lắng với việc không công bố mẫu đề minh họa cũng là điều dễ hiểu bởi trong công bố của Bộ GD-ĐT nêu rằng nội dung thi mở rộng thêm chương trình lớp 11. Bên cạnh đó, năm ngoái mức độ phân hóa của đề thi không được tốt nên bộ thông tin sẽ nâng cao độ phân hóa của đề thi so với năm 2017. Nếu vậy càng rất cần đề thi minh họa để giúp giáo viên và học sinh ôn tập hiệu quả hơn.
Nhiều giáo viên khác cũng cho rằng việc không công bố đề thi minh họa khiến giáo viên và học sinh chịu nhiều áp lực vì khó khăn trong việc định hướng dạy và học. Nhất là nội dung thi nằm cả ở chương trình lớp 11. Nếu có đề minh họa học sinh và giáo viên sẽ nắm được mức độ câu hỏi, sự phân bố các câu trong các phần.
Cần có hướng dẫn cụ thể theo từng môn học
Ngược lại với sự lo lắng nêu trên, có không ít giáo viên cho rằng việc không có đề thi minh họa cũng có cái hay của nó. Theo ThS Hồ Tấn Nguyên Minh, giáo viên Trường THPT chuyên Lương Văn Chánh, việc đưa vào nội dung đề thi THPT quốc gia năm 2018 kiến thức lớp 11 là đúng theo lộ trình mà Bộ GD-ĐT thông báo từ trước. Điều này sẽ khiến học sinh vất vả hơn trong ôn tập nhưng không phải không cần thiết vì nó sẽ khiến học sinh có sự đầu tư toàn diện kiến thức chứ không phải chăm chăm vào chương trình 12 mà lơ là chương trình các lớp dưới. Đề thi đại học trước đây cũng từng có chương trình lớp 11 rồi. “Việc bộ không công bố đề thi minh họa trong khi đề thi có nội dung kiến thức lớp 11 khiến nhiều học sinh và cả giáo viên lo lắng, hoang mang vì không biết định hướng ôn tập như thế nào. Tuy nhiên theo tôi việc không công bố đề minh họa không hẳn không có lợi vì một số lý do sau: Thứ nhất là đề thi năm nay tương tự năm 2017, chỉ thêm vào nội dung lớp 11, học sinh chỉ cần nắm thêm kiến thức lớp 11 là có thể giải quyết tốt đề thi. Thứ hai, việc không công bố đề minh họa sẽ tránh được tình trạng giáo viên và học sinh máy móc áp dụng đề thi minh họa vào ôn tập, chỉ tập trung vào những dạng như đề minh họa. Thứ ba, việc không công bố đề thi minh họa sẽ khiến việc ra đề chính thức không bị ràng buộc vào đề minh họa, tránh khuôn mẫu, sáo mòn, hướng ra đề sẽ phong phú hơn và độ phân hóa cũng cao hơn. Tuy nhiên để giáo viên và học sinh yên tâm hơn trong việc ôn tập, Bộ GD-ĐT cần có hướng dẫn và việc hướng dẫn này cần cụ thể theo từng môn học với đặc thù riêng của nó”, thầy Minh chia sẻ.
Ông Dương Bình Luyện, Trưởng Phòng Giáo dục trung học Sở GD-ĐT, cho hay: Kỳ thi THPT quốc gia năm 2018, hình thức làm bài thi trắc nghiệm, cách thức thi trắc nghiệm vẫn như năm ngoái. Cách thức thi đã có rồi, bây giờ chỉ còn thêm kiến thức lớp 11. Thông thường, kiến thức lớp 11 không nhiều, chỉ giới hạn trong 20-30% bài thi, vì vậy phải để học sinh nắm kiến thức này. Đây cũng là trách nhiệm của giáo viên phải dạy cho học sinh hệ thống hóa kiến thức của ba năm học phổ thông chứ không phải nhăm nhăm chạy theo kỳ thi.
Đa số giáo viên có kinh nghiệm không cảm thấy bất ngờ nhưng đối với học sinh nếu không có đề minh họa thì các em sẽ hoang mang, vì nội dung thi năm nay mở rộng thêm chương trình lớp 11. Tuy nhiên, xét ở bình diện khác thì dù có hay không cóđề thi minh họa thì học sinh vẫn phải học, tránh tình trạng học tủ, học lệch. Học sinh nào có kiến thức toàn diện, đặc biệt là nắm được các vấn đề đi theo hướng ứng dụng vào thực tế thì càng có cơ hội đạt điểm cao trong các kỳ thi chứ không chỉ Kỳ thi THPT quốc gia.
Thời gian tới Bộ GD-ĐT sẽ ban hành công văn hướng dẫn dạy học và ôn tập theo đúng định hướng nêu trên.
THÚY HẰNG
