Trung tâm học tập cộng đồng (TTHTCĐ) là cơ sở giáo dục nhằm đáp ứng nhu cầu học tập cho mọi người tại cộng đồng, được Bộ GD-ĐT khởi xướng từ năm 1999 và chính thức chỉ đạo việc xây dựng, phát triển từ năm học 2001-2002.
Trung tâm học tập cộng đồng xã Suối Bạc (huyện Sơn Hòa) tổ chức tập huấn kỹ thuật trồng mía cho người dân trong xã - Ảnh: C.T.V
Trải qua gần 10 năm xây dựng và phát triển TTHTCĐ, ngày 24/3/2008 Bộ GD-ĐT có Quyết định số 09/2008/QĐ-BGDĐT ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của TTHTCĐ tại xã, phường, thị trấn. Quyết định đã khẳng định vị trí của TTHTCĐ là cơ sở giáo dục thường xuyên trong hệ thống giáo dục quốc dân, là TTHTCĐ cấp xã, phường, thị trấn có sự quản lý, hỗ trợ của Nhà nước; đồng thời phát huy mạnh mẽ sự tham gia, đóng góp của nhân dân trong cộng đồng dân cư để xây dựng và phát triển theo cơ chế Nhà nước và nhân dân cùng làm.
TTHTCĐ là một mô hình giáo dục mới, với địa điểm học tập thuận lợi, hình thức học tập đa dạng, phù hợp của từng xã, phường, thị trấn. Nội dung học tập đáp ứng nhu cầu “cần gì học nấy” của mọi người để nâng cao trình độ, cải thiện cuộc sống. Chính vì vậy mà vị thế của TTHTCĐ ngày càng được củng cố và phát triển. Để thực hiện Đề án “Xây dựng xã hội học tập” theo Quyết định số 112/2005/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, nhiều TTHTCĐ trong cả nước đã phát triển và đi vào hoạt động mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng dân cư, nhất là việc đáp ứng nhu cầu học tập cho mọi người. Tính đến cuối tháng 12/2011, cả nước có 10.700 TTHTCĐ, với 96% số xã, phường, thị trấn có TTHTCĐ (theo thống kê của Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam).
Ngày 27/10/2008, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 96/2008/TT-BTC, hướng dẫn việc hỗ trợ kinh phí từ ngân sách Nhà nước cho các TTHTCĐ, đã góp phần tăng thêm nguồn lực cho TTHTCĐ phát triển và đi vào hoạt động ngày một tốt hơn. Không những thế, Bộ GD-ĐT còn ban hành Thông tư số 40/2010/TT-BGDĐT, ngày 30/12/2010 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tổ chức và hoạt động của TTHTCĐ tại xã, phường, thị trấn ban hành kèm theo Quyết định số 09/2008/QĐ-BGDĐT ngày 24/3/2008 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT. Thông tư đã bổ sung thêm một số nội dung, chương trình hoạt động của các TTHTCĐ, đồng thời bổ sung về trách nhiệm cụ thể cho cơ quan các cấp, cho các phòng GD-ĐT, các cơ sở giáo dục… Như vậy khung pháp lý đã hoàn thiện, giúp các TTHTCĐ có đủ điều kiện để phát triển và hoạt động bền vững.
Với tỉnh Phú Yên, được sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh, đã chỉ đạo thực hiện tốt công tác xây dựng và phát triển TTHTCĐ. Đến nay, toàn tỉnh có 100% các xã, phường, thị trấn thành lập TTHTCĐ và gần đây UBND tỉnh cũng đã ban hành Quyết định số 1791A/QĐ-UBND ngày 28/10/2011 về việc quy định mức hỗ trợ kinh phí từ ngân sách nhà nước cho các TTHTCĐ trên địa bàn tỉnh Phú Yên; Sở GD-ĐT đã tổ chức nhiều lớp tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ quản lý, giáo viên ở các TTHTCĐ, giúp TTHTCĐ hoạt động có hiệu quả, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, học tập của nhân dân địa phương như: Cung cấp thông tin về thời sự, chính trị, pháp luật, chủ trương đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, đồng thời tổ chức tập huấn bồi dưỡng các chuyên đề về kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, vệ sinh môi trường, vệ sinh thực phẩm, phòng chống bệnh tật, chống mù chữ, nuôi dạy con cái, xây dựng gia đình hạnh phúc… Qua các lớp chuyên đề tại các TTHTCĐ đã có nhiều người, nhiều hộ gia đình vận dụng hiểu biết trong học tập, tạo được công ăn việc làm, tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống, góp phần xóa đói giảm nghèo. Điển hình như các TTHTCĐ xã Hòa Hiệp Trung (huyện Đông Hòa), xã Hòa Thịnh (huyện Tây Hòa), xã Hòa Thắng (huyện Phú Hòa)…
Với phương châm “Đẩy mạnh phong trào học tập trong nhân dân bằng hình thức giáo dục chính quy và không chính quy, thực hiện giáo dục cho mọi người, xây dựng cả nước trở thành một xã hội học tập”, mô hình học tập cộng đồng trên địa bà Phú Yên trong thời gian qua đã góp phần tích cực trong việc xây dựng xã hội học tập. Với cơ chế pháp lý đã được ban hành, với tinh thần trách nhiệm của cán bộ quản lý và với tinh thần học tập của mọi người tại cộng đồng, chúng ta tin chắc trong thời gian đến TTHTCĐ sẽ phát triển bền vững, đáp ứng nhu cầu “Cần gì học nấy” góp phần “xây dựng xã hội học tập” đạt chất lượng và hiệu quả.
HUỲNH VĂN SÝ
(Sở GD-ĐT Phú Yên)
