Đầu vào ít, hiệu suất đào tạo thấp nên sau 5 năm triển khai, loại hình đào tạo nghề trình độ cao đẳng, trung cấp vẫn còn gặp nhiều trắc trở.
Sinh viên ngành Điện tử Trường Cao đẳng Công nghiệp Tuy Hòa thực hành. - Ảnh: M.THÚY
Loại hình đào tạo nghề trình độ cao đẳng, trung cấp được xem tương đương với cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp trong hệ thống giáo dục quốc dân. Năm 2007, khi Luật Dạy nghề có hiệu lực, các trường bắt đầu tuyển sinh khóa đầu tiên, tuy nhiên đến nay loại hình đào tạo này gặp nhiều khó khăn.
Năm 2007, Trường Cao đẳng Nghề Phú Yên tuyển sinh khóa đầu tiên với 116 sinh viên hệ cao đẳng nghề, 394 học sinh hệ trung cấp nghề và 97 sinh viên hệ cao đẳng nghề liên thông. Sau ba năm đào tạo, cuối khóa, trường chỉ còn 82 sinh viên hệ cao đẳng nghề, 83 sinh viên hệ cao đẳng nghề liên thông và 220 học sinh hệ trung cấp nghề. Trong số 220 học sinh hệ trung cấp nghề, chỉ có 149 học sinh đủ điều kiện dự thi tốt nghiệp và đã có 69 học sinh bị trượt tốt nghiệp (chiếm tỉ lệ gần 47%). Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Nghề Phú Yên Phan Văn Kích cho biết: “Số học sinh không được công nhận tốt nghiệp đa số là không đạt kỳ thi tốt nghiệp văn hóa hệ trung cấp nghề hoặc bỏ thi tốt nghiệp lần 2. Các học sinh này chỉ được nhà trường cấp giấy chứng nhận hoàn thành khóa học. Sau khi học sinh hoàn thành kỳ thi tốt nghiệp văn hóa và đạt kỳ thi tốt nghiệp nhà trường sẽ cấp bằng sau”.
Sau khi Luật Dạy nghề có hiệu lực, hệ công nhân kỹ thuật bị thay bằng hệ đào tạo nghề trình độ trung cấp. Thay vì chỉ dạy nghề như hệ công nhân kỹ thuật để được xem là tương đương hệ trung cấp chuyên nghiệp, hệ trung cấp nghề (tuyển sinh đầu vào là học sinh THCS) phải dạy luôn chương trình văn hóa với các môn Toán, Vật lý, Hóa học, Văn - Tiếng Việt giống như hệ trung cấp chuyên nghiệp. Chính sự thay đổi này đã làm khó học sinh. Tại lễ bế giảng và trao bằng tốt nghiệp hệ cao đẳng nghề, trung cấp nghề vừa được Trường Cao đẳng Nghề Phú Yên tổ chức, nhiều học sinh, sinh viên cho biết, vừa học nghề vừa học văn hóa nên nhiều học sinh bị quá tải, không đáp ứng được chương trình đề ra. Còn theo các giảng viên của trường, hệ công nhân trước kia chỉ dạy nghề, không dạy văn hóa nên tỉ lệ học sinh ít bị “hao hụt”. Nay vừa học nghề vừa học văn hóa, hầu hết học sinh đều “ngán” học chữ, nên tỉ lệ học sinh bỏ học trong quá trình đào tạo rất lớn.
Theo Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Nghề Phú Yên Phan Văn Kích, thực tế có những học sinh học nghề điểm khá, nhưng vì không đảm bảo yêu cầu đầu ra các môn văn hóa nên không có bằng tốt nghiệp. Cứ đến giờ học nghề thì học sinh có mặt đông đủ, còn giờ học văn hóa thì nhiều học sinh không mặn mà.
Theo số liệu tại các trường có đào tạo hệ trung cấp nghề, cao đẳng nghề những năm gần đây, số lượng học sinh các trường tuyển liên tục giảm. Đầu vào loại hình đào tạo này gặp rất nhiều khó khăn dù các trường đã mở rộng quảng bá, tư vấn đến tận các trường phổ thông. Ngay cả Trường Cao đẳng Nghề Phú Yên - một trường nghề được trang bị cơ sở vật chất tương đối tốt cũng không thể tuyển đủ chỉ tiêu. Không những thế, tỉ lệ “rơi rụng” trong quá trình học cũng khá nhiều. Hay như Trường Cao đẳng Công nghiệp Tuy Hòa, tuy có tuyển đào tạo trung cấp nghề, cao đẳng nghề nhưng tuyển không được bao nhiêu. Ngoài nguyên nhân áp lực “nặng” về học văn hóa, một trong những lý do được các trường nghề đưa ra để lý giải là do “bí” đường liên thông ở loại hình đào tạo này.
Để thu hút học sinh đến với trường nghề, tháng 7/2010, liên bộ GD-ĐT và Lao động - Thương binh - Xã hội đã ban hành dự thảo hướng dẫn đào tạo liên thông từ trung cấp, cao đẳng nghề lên cao đẳng, đại học chuyên nghiệp. Theo đó, những người có bằng tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng nghề cùng ngành nghề đào tạo được dự thi tuyển đào tạo liên thông lên trình độ cao đẳng, đại học theo quy định về đào tạo liên thông của Bộ GD-ĐT. Ông Phan Văn Kích nhận định: “Thực hiện việc liên thông sẽ giải quyết được hai vấn đề: Học sinh, sinh viên được nâng cao tay nghề để có thể làm tốt công việc, đồng thời thỏa mãn được nhu cầu học nâng cao. Chính vì vậy, việc được phép liên thông không chỉ mở lối ra cho người học nghề mà còn giúp các trường đào tạo nghề có thể tuyển sinh và đào tạo tốt hơn”.
THÚY HẰNG
