Thủ tướng Chính phủ vừa có Chỉ thị 24/CT-TTg về Đẩy mạnh phát triển nhân lực có kỹ năng nghề, nhằm góp phần nâng cao năng suất lao động và tăng năng lực cạnh tranh trong tình hình mới.

Chỉ thị nêu rõ, trong những năm qua, việc đào tạo, bồi dưỡng, chuẩn bị nhân lực có kỹ năng nghề được Đảng, Nhà nước quan tâm; có nhiều chuyển biến tích cực về nhận thức, quy mô tuyển sinh, chất lượng và hiệu quả đào tạo. Tuy nhiên, quy mô, cơ cấu và chất lượng nhân lực có kỹ năng nghề hiện nay vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là trong bối cảnh do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 cùng với xu hướng tự động hóa, điện tử hóa, số hóa, tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế.

Đểđẩy mạnh phát triển nhân lực có kỹ năng nghề, nhất là nhân lực có tay nghề cao nhằm nâng tầm kỹ năng lao động Việt Nam, góp phần nâng cao năng suất lao động và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia trong tình hình mới, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai có hiệu quả các cơ chế, chính sách phát triển giáo dục nghề nghiệp, phát triển nhân lực có kỹ năng nghề. Tăng cường chuyển đổi số, đào tạo trực tuyến; chú trọng đào tạo lại, đào tạo thường xuyên lực lượng lao động để tạo chuyển biến mạnh mẽ về quy mô, chất lượng, hiệu quả của giáo dục nghề nghiệp; bảo đảm người học có kỹ năng chuyên môn, kỹ năng số, kỹ năng mềm, kỹ năng khởi nghiệp và ngoại ngữ… thích ứng với yêu cầu của thị trường lao động.

Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Lê Quân thăm và làm việc tại Trường cao đẳng Y tế Phú Yên. Ảnh: THÚY HẰNG

Gắn kết doanh nghiệp với trường nghề

Xác định việc gắn kết giữa doanh nghiệp và nhà trường có ý nghĩa quan trọng trong giáo dục nghề nghiệp, những năm gần đây, các cơ sở đào tạo thuộc hệ thống giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh đặc biệt quan tâm đến công tác này.

TS Trần Kim Quyên, Hiệu trưởng Trường cao đẳng Công Thương Miền Trung cho biết: Công tác tào tạo gắn với doanh nghiệp luôn được các cơ sở giáo dục nghề nghiệp quan tâm thực hiện. Tuy nhiên, nếu như trước đây mối quan hệ giữa hai bên chủ yếu chỉ dừng lại ở việc đưa học sinh, sinh viên (HSSV) đi thực tập tại doanh nghiệp, thì nay việc triển khai hợp tác giữa cơ sở giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp đã có những chuyển biến tích cực từ công tác xây dựng, bổ sung chương trình đào tạo, tuyển sinh, đào tạo, thực tập, thực hành sản xuất đến tuyển dụng và sử dụng lao động… Qua đó, hầu hết người học nghề sau khi tốt nghiệp đều tìm được việc làm, còn doanh nghiệp thì tuyển được lao động đáp ứng yêu cầu sản xuất. Đây được xem là yếu tố đột phá trong hoạt động giáo dục nghề nghiệp.

Hiện Trường cao đẳng Công Thương Miền Trung hợp tác với hơn 150 doanh nghiệp trên toàn quốc, ký kết hợp tác toàn diện trên 20 doanh nghiệp như: Tập đoàn Thang máy thiết bị Thăng Long, Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ kỹ thuật G.P.L, Công ty CP Tập đoàn Hoa Sen; Công ty CP Lilama 45.1, Công ty TNHH MTV Thực phẩm và đầu tư Fococev; Công ty CP Cơ khí Vina Nha Trang… đảm bảo nơi thực hành, thực tập cho HSSV ngay từ khi còn đang học và hỗ trợ tuyển dụng việc làm đầu ra cho người học sau khi tốt nghiệp.

Xác định chất lượng đào tạo nghề gắn với nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp sẽ đem lại hiệu quả trong hoạt động giáo dục nghề nghiệp, góp phần nâng cao năng suất lao động, tạo việc làm bền vững cho người lao động, vậy nên các cơ sở đào tạo thuộc hệ thống giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh luôn quan tâm tới việc xây dựng và phát triển mô hình gắn kết với doanh nghiệp, đào tạo theo địa chỉ sử dụng. TS Đặng Văn Lái, Hiệu trưởng Trường cao đẳng Nghề Phú Yên chia sẻ: Hiện không ít các doanh nghiệp đã có những hợp tác tốt để chung tay với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong công tác đào tạo nghề. Đây là một mắt xích rất quan trọng, bởi đào tạo nghề không thể chỉ trông cậy vào nỗ lực của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp mà rất cần sự vào cuộc tham gia của các doanh nghiệp. Việc doanh nghiệp hợp tác với cơ sở giáo dục nghề nghiệp giúp mở ra cơ hội cho học viên nghề có cơ hội được tiếp cận công nghệ, thực hành tay nghề với chính những kiến thức được học. Thậm chí tổ chức đào tạo khi xác định được nơi làm việc và mức thu nhập sau đó cho lao động.

Học sinh học nghề điện tại Trường cao đẳng Công Thương Miền Trung. Ảnh: THÚY HẰNG

Đào tạo mới và đào tạo lại

Hiện các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh đã hợp tác với khoảng 300 doanh nghiệp với nhiều nội dung, hình thức phối hợp đa dạng như: Tạo điều kiện thuận lợi cho HSSV, giáo viên dạy nghề tham quan tìm hiểu về doanh nghiệp, thực tập, cung cấp thông tin tuyển dụng HSSV tốt nghiệp, bố trí việc làm cho người học sau khi tốt nghiệp. Sự hợp tác giữa doanh nghiệp và cơ sở dạy nghề còn được thực hiện thông qua các hoạt động: Mời chuyên gia doanh nghiệp về giảng dạy, tham gia xây dựng chương trình đào tạo…

Lợi thế của Phú Yên là có hai cơ sở đào tạo là Trường cao đẳng Công Thương Miền Trung và Trường cao đẳng Nghề Phú Yên được Tổng cục Dạy nghề (Bộ LĐ-TB-XH) chọn đào tạo rất nhiều ngành nghề trọng điểm, đạt chuẩn quốc gia, quốc tế… nên việc nâng cao năng lực của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đào chất lượng cao theo chuẩn quốc gia, chuẩn quốc tế đáp ứng nhu cầu nhân lực có kỹ năng nghề theo yêu cầu đã nêu trong Chỉ thị 24 của Thủ tướng Chính phủ là rất thuận lợi.

Trong năm 2019, số lao động có việc làm trên địa bàn tỉnh là 24.750 người. Cụ thể, lao động làm việc trong tỉnh là 16.744 người, lao động làm việc ngoài tỉnh 7.560 người, xuất khẩu lao động 446 người. Trong đó, tỉ lệ lao động qua đào tạo nghề là 49,07%. Năm 2020, Phú Yên phấn đấu nâng tỉ lệ lao động qua đào tạo lên 70%, trong đó tỉ lệ lao động qua đào tạo nghề là 51%.

Nhìn nhận vấn đề chất lượng nguồn nhân lực ở góc nhìn đa chiều, trong một chuyến thăm và làm việc với các trường cao đẳng tại Phú Yên, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Lê Quân đã nói việc đào tạo nghề là công việc thường xuyên và liên tục. Hàng năm, doanh nghiệp không chỉ có tuyển mới, đào tạo nhân lực từ bên ngoài vào mà cần đầu tư đào tạo đội ngũ đang có tại doanh nghiệp, để thích ứng với những thay đổi của công nghệ và môi trường kinh doanh. Vì vậy, giáo dục nghề nghiệp không chỉ đào tạo mới mà còn đào tạo lại cho cả lao động đang tham gia sản xuất kinh doanh. Đây là khu vực rất rộng cho các trường nghề để tuyển sinh. Vì thế, Thứ trưởng Lê Quân nhấn mạnh rằng, việc hợp tác giữa doanh nghiệp và trường nghề phải làm thực chất, chứ không chỉ dừng ở việc cấp chứng chỉ thì mới có được đội ngũ nhân lực có chất lượng.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phan Đình Phùng, thời gian tới, UBND tỉnh tiếp tục quan tâm, chú trọng đẩy mạnh công tác xã hội hóa phát triển giáo dục nghề nghiệp, tăng cường sự hợp tác giữa các cơ sở giáo dục nghề nghiệp với doanh nghiệp. Trong đó, tỉnh luôn khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào hoạt động giáo dục nghề nghiệp, tạo sự liên kết giữa người lao động, doanh nghiệp và cơ sở đào tạo để nâng cao khả năng có việc làm cho người lao động sau khi đào tạo. Các cơ sở giáo dục đào tạo cũng tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc kết nối cung - cầu để nâng cao hiệu quả đào tạo và sử dụng lao động.

THÚY HẰNG