Thí điểm không tổ chức HĐND huyện, phường là một chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước nhằm xây dựng bộ máy hành chính tinh gọn. Tại Phú Yên, sau hơn một năm triển khai ở 7 huyện, 12 phường, chủ trương này đã mang lại nhiều kết quả tích cực.

 

Ban chỉ đạo Trung ương về thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường làm việc tại Phú Yên – Ảnh: K.CHI

 

CHUYỂN BIẾN TÍCH CỰC

 

Đồng chí VŨ VĂN PHÚC, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy khẳng định:   Không tổ chức HĐND huyện, phường đã tạo bước đột phá trong cải cách hành chính, góp phần xây dựng bộ máy hành chính ở địa phương tinh gọn, năng động hơn trong quản lý điều hành, tiết kiệm được một khoản kinh phí lớn mà trước đây phải chi phục vụ cho hoạt động của HĐND huyện, phường; giảm thời gian dành cho các kỳ họp HĐND nhưng vẫn đảm bảo mục tiêu nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh quốc phòng ở cơ sở. Tỉnh kiến nghị Ban chỉ đạo Trung ương nên xem xét tiếp tục triển khai không tổ chức HĐND huyện, quận, phường và tiến tới bỏ luôn HĐND xã, thị trấn.

Có thể nói, thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, phường đã làm cho bộ máy chính quyền cấp huyện, phường bớt đi khâu trung gian. UBND huyện chủ động thực hiện nghị quyết của đảng bộ địa phương và sự chỉ đạo của cấp trên, đảm bảo trong việc xây dựng, thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Đồng chí Hà Trung Kháng, Bí thư đồng thời là Chủ tịch UBND huyện Phú Hòa, cho biết: Hơn một năm thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND tại địa phương, việc luân chuyển cán bộ có nhiều thuận lợi, phân công bố trí công việc cho cán bộ đảm bảo, tạo được sự đồng thuận cao. Khi không còn tổ chức HĐND huyện, quá trình điều hành của UBND trong mọi công việc từ kinh tế, xã hội đến quốc phòng an ninh… vẫn thông suốt, chỉ tiêu kinh tế vẫn đảm bảo. Bởi vì ngoài trách nhiệm chung của UBND, mọi vấn đề lớn liên quan đến kinh tế, xã hội… đều có sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Thường vụ Huyện ủy, Ban Công tác cán bộ. Ví dụ, dự kiến ngân sách địa phương Ban Chấp hành Đảng bộ cho ý kiến, sau đó UBND huyện báo cáo cho UBND tỉnh, rồi cho ý kiến về phân bổ ngân sách và UBND huyện tiến hành điều hành theo ngân sách đó. Bên cạnh đó, hiệu lực hiệu quả của bộ máy nhà nước được tập trung hơn. Đặc biệt là, nhờ thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ nên giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong nội bộ Đảng, chính quyền, qua đó triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ. 

 

Về vấn đề giám sát khi không thực hiện tổ chức HĐND, địa phương tạm thời vận dụng vai trò giám sát cấp ủy, thông qua Ủy ban Mặt trận, các hội đoàn thể. Thông qua đại biểu Quốc hội, HĐND tỉnh ứng cử trên địa bàn giải quyết vấn đề nhân dân và cử tri kiến nghị. Đồng chí Nguyễn Hữu Thời, Bí thư đồng thời là Chủ tịch UBND huyện Tây Hòa, cho biết: Thời gian qua, UBND tỉnh chỉ đạo sát hơn và UBND huyện bám sát hơn sự chỉ đạo của UBND tỉnh vì không còn HĐND huyện. Thí điểm bước đầu đã cải cách về hội họp. Có những cuộc họp trước đây không mời đoàn thể nhưng nay lại cần, để vừa thông tin, đóng góp ý kiến, tạo sự đồng thuận. Việc giao ban cũng được rút ngắn và UBND huyện tăng cường thông tin nhiều chiều. Riêng UBND sơ kết 6 tháng, huyện gắn công tác chất vấn từ ngành, lĩnh vực. HĐND tỉnh tiếp xúc cử tri trên địa bàn thì phân công các thành viên trong UBND dự, nếu phần nào liên quan đến UBND thì trả lời ý kiến cử tri…

 

Theo đánh giá của Ban Tổ chức thí điểm không tổ chức HĐND huyện, phường, sau hơn một năm thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, phường bộ máy quản lý nhà nước được tinh gọn, công tác cải cách hành chính có nhiều chuyển biến; công tác tiếp xúc cử tri của các đại biểu Quốc hội, HĐND tỉnh, HĐND xã vẫn nắm bắt một cách đầy đủ tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, thực hiện tốt chức năng giám sát, hoạt động của UBND huyện… Các hoạt động về quản lý nhà nước cũng được thực hiện tốt như: quản lý nguồn thu, nhiệm vụ chi ngân sách nhà nước được đảm bảo chặt chẽ, mặt khác đã giảm chi ngân sách đối với các hoạt động HĐND, góp phần tập trung nguồn vốn giải quyết các vấn đề phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.

 

CẦN TÌM GIẢI PHÁP CHO MỘT SỐ VƯỚNG MẮC

 

Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc. Đồng chí Lê Hoàng Sang, Chủ tịch UBND huyện Tuy An, cho biết: Khi không tổ chức HĐND huyện, phường, cơ chế giữa UBND huyện với HĐND xã, thị trấn chưa thật sự cụ thể; không còn HĐND cấp huyện thì UBND cấp huyện phải như thế nào đối với HĐND cấp xã, thị trấn để có cách giải quyết tốt công việc. Bên cạnh đó, cần có cơ chế hỗ trợ HĐND cấp xã, vì hoạt động của HĐND cấp xã rất chậm, nhất là công tác giám sát. Cũng cần có quy định, quy trình giám sát để nâng cao chất lượng tham gia giám sát của Mặt trận và các hội đoàn thể đối với các địa phương khi không có HĐND huyện, phường. Nên quy định rõ cơ quan, đầu mối để tiếp nhận các kiến nghị của tổ chức, công dân gởi đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết.

 

Một khó khăn khác là nơi triển khai thí điểm không tổ chức HĐND huyện, phường thì hội thẩm tòa án nhân dân huyện phải do HĐND tỉnh bầu. Thế nhưng, kỳ họp HĐND tỉnh 6 tháng một lần, lại rất nhiều nội dung, các đại biểu HĐND hầu hết kiêm nhiệm nên không đủ thời gian nghiên cứu hồ sơ từng người, vì vậy kiến nghị ban chỉ đạo xem xét giao thẩm quyền cho Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh quyết định bổ nhiệm, miễn nhiệm, bãi nhiệm hội thẩm Tòa án nhân dân huyện sau khi có ý kiến hiệp thương của Ủy ban MTTQVN tỉnh, thay vì đưa ra HĐND bầu.

 

KIM CHI