Với kết quả giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 khá thấp, Phú Yên có nguy cơ lụt tiến độ nếu không có các giải pháp chạy nước rút trong những tháng cuối năm. UBND tỉnh đã chỉ đạo các ngành, địa phương quyết liệt triển khai, tháo gỡ các điểm nghẽn trong công tác này.

Tỉ lệ giải ngân quá thấp

Theo báo cáo của UBND tỉnh, tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công 8 tháng đầu năm 2023 của các chủ đầu tư chỉ đạt khoảng 21,9% kế hoạch vốn tỉnh giao (theo kế hoạch phấn đấu đạt 80%). Trong đó, Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh đạt 39,9%, Ban Quản lý Khu kinh tế đạt 16,1%, UBND huyện Tuy An đạt 29,3%, UBND TP Tuy Hòa đạt 5,5%...

Nguyên nhân chậm tiến độ giải ngân chủ yếu do vướng mắc trong công tác hỗ trợ đền bù, giải phóng mặt bằng dẫn đến không đạt mục tiêu hoàn thành, đưa vào sử dụng như kế hoạch, làm giảm hiệu quả nguồn lực đầu tư. Theo Sở KH&ĐT, ngoài những nguyên nhân khách quan như biến động giá vật tư, vật liệu xây dựng thì nguồn thu tiền sử dụng đất của tỉnh không đảm bảo theo kế hoạch, ảnh hưởng đến việc nhập hệ thống thông tin quản lý ngân sách kho bạc và nhà nước cho các dự án để giải ngân vốn, dẫn đến các chủ đầu tư, đơn vị thi công bị động trong công tác điều hành, quản lý và thi công dự án. Bên cạnh đó, năng lực của một số chủ đầu tư, nhà thầu, đơn vị tư vấn chưa đáp ứng nhu cầu nên công tác hoàn thiện thủ tục đầu tư chậm; dự án chưa đảm bảo điều kiện để bố trí vốn đầu tư công hằng năm theo quy định, phải thực hiện bổ sung sau.

Ông Nguyễn Xuân Hùng, Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế cho biết: Hiện rất nhiều dự án do đơn vị làm chủ đầu tư bị ảnh hưởng do vướng mặt bằng như tuyến nối quốc lộ 1 đến khu xử lý rác thải, nước thải và chất thải nguy hại (TX Đông Hòa), tuyến đường từ cảng Bãi Gốc kết nối quốc lộ 1, đường Phước Tân - Bãi Ngà… Nguyên nhân là do các chính sách, chế độ về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư còn nhiều bất cập, chưa rõ ràng so với thực tiễn nên khi thực hiện còn lúng túng, các cơ quan chưa nhất quán. Bên cạnh đó, nhân lực thực hiện công tác này tại các địa phương cũng đang thiếu trong khi khối lượng công việc rất lớn.

Tương tự, nhiều công trình do Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh làm chủ đầu tư bị ảnh hưởng tiến độ triển khai cũng như quyết toán hoàn thành. Cụ thể như công trình kè biển Xuân Hải, TX Sông Cầu được khởi công vào tháng 11/2020, đến nay nhà thầu cơ bản hoàn thành tuyến kè, còn lại 100m hạng mục bê tông xi măng mặt đường đỉnh kè không thể thi công do địa phương chưa bàn giao mặt bằng. Hay như trên công trình cấp bách kè biển Xóm Rớ và khu vực sạt lở xã An Phú, TP Tuy Hòa, từ đầu năm 2023 đến nay, vì vướng mặt bằng nên nhà thầu chưa triển khai các hạng mục còn lại như 36m khóa đầu kè và 120m hạng mục tường đỉnh kè và bê tông xi măng mặt đường.

Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh đang thực hiện các công tác nghiệm thu, bàn giao đưa vào sử dụng và quyết toán hoàn thành công trình kè chống sạt lở bờ biển khu vực xã An Hòa Hải, huyện Tuy An. Ảnh: NHƯ THANH

Chạy nước rút những tháng cuối năm

Năm 2023 là năm thứ 3 của kế hoạch đầu tư công trung hạn, có ý nghĩa quan trọng trong việc phấn đấu thực hiện thành công các mục tiêu, nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII và Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025. Để đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2023, đảm bảo tỉ lệ giải ngân đạt trên 95% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao, UBND tỉnh vừa có văn bản chỉ đạo thủ trưởng các sở, ban ngành; chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố và các chủ đầu tư sử dụng vốn đầu tư công nghiêm túc chỉ đạo thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, của tỉnh. Trong đó, UBND tỉnh yêu cầu các đơn vị đẩy mạnh phân bổ, triển khai thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công, nguồn vốn Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, 3 chương trình mục tiêu quốc gia; đẩy nhanh tiến độ triển khai các công trình, dự án đầu tư công trọng điểm, quan trọng, liên vùng, dự án có tác động lan tỏa... Hiện đã vào giai đoạn nước rút những tháng cuối năm, không thể chậm trễ, các chủ đầu tư cần xác định đây là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm, tập trung ưu tiên trong chỉ đạo điều hành.

Ông Đặng Khoa Đãm, Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh cho biết: Ban đã đôn đốc bộ phận chuyên môn phối hợp với các địa phương trong công tác giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án, kịp thời tháo gỡ các vướng mắc. Công tác kiểm tra, chuẩn bị dự án, lập thủ tục nghiệm thu, thanh toán và bàn giao công trình hoàn thành cho các đơn vị, địa phương quản lý sử dụng cũng đang được gấp rút thực hiện kịp thời, đúng thủ tục. Các đơn vị thi công lập kế hoạch và báo cáo tiến độ theo từng tuần; bố trí cán bộ giám sát chặt chẽ công việc cũng như hiệu quả thực hiện. Về công tác quyết toán dự án hoàn thành, có một số dự án vướng công tác phê duyệt quyết toán chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng, đơn vị đã kiến nghị cho phép quyết toán dự án (trừ chi phí giải phóng mặt bằng), sau khi cấp huyện phê duyệt quyết toán chi phí giải phóng mặt bằng thì cập nhật quyết toán toàn bộ dự án. Phấn đấu đến cuối năm 2023, tỉ lệ giải ngân của đơn vị đạt tối thiểu 95% chỉ tiêu vốn giao và hoàn thành đưa vào sử dụng các dự án: kè chống sạt lở, bồi lấp cửa biển Đà Diễn; sửa chữa, nâng cấp công trình chỉnh trị cửa sông Đà Nông (giai đoạn 1); Trường Chính trị tỉnh; tuyến đường số 14…

Trong khi đó, theo ông Võ Ngọc Thạch, Phó Chủ tịch UBND TX Sông Cầu, địa phương đã chỉ đạo các đơn vị triển khai xây dựng kế hoạch, lộ trình, các giải pháp thực hiện đối với từng dự án theo từng tuần, tháng; theo dõi tiến độ giải ngân trên địa bàn để đôn đốc, kiểm tra thực tế tại công trường; xem xét các vướng mắc để xử lý dứt điểm theo thẩm quyền. Ngoài ra, UBND thị xã thực hiện cơ chế phân công, phối hợp rõ ràng, cụ thể về thẩm quyền, trách nhiệm giữa các cơ quan, đơn vị trong việc hoàn thiện thủ tục đầu tư dự án. Xác định việc bồi thường, giải phóng mặt bằng các dự án là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để đẩy nhanh tiến độ vốn đầu tư công, thị xã thành lập các tổ tuyên truyền, vận động để người dân nắm bắt chủ trương; tiến hành rà soát, thống kê diện tích và số hộ dân bị thu hồi đất để có phương án đền bù, tạo sự đồng thuận cao trong quá trình thực hiện. 

NHƯ THANH