Tiếp tục chương trình kỳ họp 4, Quốc hội khóa XV, sáng 31/10, Quốc hội họp phiên toàn thể ở hội trường thảo luận về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021. Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên thảo luận.

Đại biểu Lê Văn Thìn phát biểu tại phiên thảo luận sáng 31/10. Ảnh: NGỌC TUẤN

Các ý kiến phát biểu thảo luận thống nhất với báo cáo Kết quả giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021” của Đoàn giám sát của Quốc hội trình tại kỳ họp. Đồng thời, các đại biểu đã phân tích, nhấn mạnh thêm về những kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân chủ yếu mà báo cáo kết quả giám sát đã nêu và đề nghị làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan.

Tham gia thảo luận, ĐBQH tỉnh Phú Yên Lê Văn Thìn phát biểu ý kiến về nội dung liên quan đến thực trạng tuyến quốc lộ 1A qua địa bàn tỉnh Phú Yên hiện nay. Báo Phú Yên Online trích đăng bài phát biểu của đại biểu:

Trước hết, tôi xin bày tỏ sự thống nhất cao với báo cáo giám sát về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Qua đó, chúng ta thấy bên cạnh những chuyển biến tích cực, còn có rất nhiều vấn đề đòi hỏi phải có giải pháp để làm sao tiết kiệm và chống lãng phí hiệu quả. Tôi xin nêu ý kiến về góc nhìn trong lĩnh vực giao thông đường bộ.

Cử tri Phú Yên và những người lưu thông từ nhiều năm nay có ý kiến rất nhiều về sự hư hỏng của tuyến quốc lộ 1A qua các tỉnh Phú Yên, Bình Định. Riêng tuyến quốc lộ 1A qua Phú Yên có chiều dài 136,4 km, phần lớn chạy qua vùng đồng bằng, chỉ một số đoạn qua khu vực đồi núi thấp. Với địa hình khá thuận lợi, con đường được kỳ vọng là tuyến huyết mạch động lực chính trong hoạt động giao thông vận tải. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, cử tri Phú Yên liên tục phản ánh về việc hư hỏng đường, mùa khô thì mặt đường lồi lõm, chắp vá, tạo rãnh mấp mô; mùa mưa thì rất nhiều ổ voi, ổ gà xuất hiện chi chít chỉ sau một vài cơn mưa, việc này không chỉ gây khó khăn cho hoạt động đi lại, vận chuyển hàng hóa, mà còn gây ra nhiều vụ tai nạn thương tâm, để lại nhiều hệ lụy.

Nguyên nhân được Khu quản lý đường bộ III - Cục Đường bộ Việt Nam đưa ra: thứ nhất là do biến đổi khí hậu, thứ hai là điều kiện địa chất đồi núi phức tạp, thứ ba là do hiện trạng mặt đường sử dụng lâu, có nhu cầu sửa chữa lớn nhưng không được cấp đủ kinh phí để sửa chữa.

Những lý do này chưa được cử tri chấp thuận, vì không chỉ đến năm nay, mà việc hư hỏng mặt đường đã diễn ra trong nhiều năm. Năm 2018, Ủy ban An toàn giao thông quốc gia đã thống kê có trên 5.200 “ổ gà”, “ổ voi” trên toàn tuyến và đến nay, sau nhiều năm thì tình trạng này vẫn liên tục tiếp diễn, nhiều đoạn phải sửa chữa nhiều lần, nhiều chỗ vừa sửa xong đã hư, trong khi phần lớn đoạn đường chỉ vừa kết thúc bảo hành vào tháng 8/2022, tức là cách đây 2 tháng.

Các tỉnh miền Trung có điều kiện tương tự về địa hình, thời tiết, hằng năm đều đón nhận mưa bão với cường độ khác nhau, khi so sánh dễ dàng nhận ra rằng có thể đường sẽ bị hư hỏng ở một số nơi, nhưng không thể hư hỏng toàn diện như đoạn qua Phú Yên. Cử tri cho rằng nguyên nhân khác cần được quan tâm nhưng chưa được các cơ quan có liên quan nhắc đến đó là chất lượng xây dựng, chất lượng bảo trì, chất lượng sửa chữa và cách thức điều tiết, tổ chức hoạt động sửa chữa.

Theo báo cáo của Khu quản lý đường bộ III, số kinh phí được cấp để sửa chữa các năm 2021, 2022 và dự kiến cho năm 2023 lần lượt phải chi trả là 63,5 tỉ đồng 125,5 tỉ đồng và 173 tỉ đồng, chiếm khoảng 48 - 66% nhu cầu cần sửa chữa.

Với diễn biến hư hỏng đường của những năm 2021, 2022 thì số kinh phí này bỏ ra chưa đến một năm đã mất toàn bộ. Số kinh phí này có thể là không lớn so với những lãng phí đã được thống kê do việc chậm trễ một số dự án lớn, nhưng nếu được tính đầy đủ các chi phí mà người dân phải mất đi khi lưu thông trên đoạn đường này (như chi phí hư hỏng hàng hóa, hư hỏng phương tiện vận chuyển, chi phí do mất quá nhiều thời gian,…) thì con số sẽ khác hoàn toàn. Đây thật sự là một sự lãng phí rất lớn và câu hỏi đặt ra là “Ai sẽ chịu trách nhiệm cho những lãng phí này?”.

Trong báo cáo của Bộ GTVT về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí gửi Đoàn giám sát của Quốc hội có nêu: “Mặc dù kinh phí cấp cho công tác bảo trì còn chưa đáp ứng được nhu cầu, nhưng đã được sử dụng một cách căn cơ, bài bản, tiết kiệm, phát huy hiệu quả nguồn vốn bảo trì, hướng tới những giải pháp duy trì và kéo dài tuổi thọ công trình. Các cơ chế, chính sách về quản lý, bảo trì đường bộ có tính đồng bộ, đặc biệt là thúc đẩy công tác áp dụng khoa học công nghệ và đổi mới phương thức thực hiện”.

Nếu theo kết quả ở báo cáo trên thì đoạn quốc lộ 1A qua Phú Yên là một ngoại lệ hoặc là chưa được đánh giá đầy đủ.

Chúng tôi cho rằng, biến đổi khí hậu và một số nguyên nhân khác mà Cục Đường bộ Việt Nam đưa ra không phải là nguyên nhân chính của việc hư hỏng kéo dài vì kỹ thuật thi công hiện nay có thể khắc phục được phần lớn vấn đề địa chất nếu chúng ta thực hiện đúng quy trình, quy định, không sửa đường theo cách mùa khô thì mải lo đấu thầu, mùa mưa lại khẩn trương đi vá đường.

Vì vậy, cử tri Phú Yên đề nghị Chính phủ, Bộ GT-VT và tân bộ trưởng quan tâm có giải pháp sửa chữa hiệu quả, bền vững hơn, tiết kiệm hơn. Đây là một trường hợp tôi thiết nghĩ chúng ta có thể thay đổi ngay cách làm, cách tổ chức thực hiện để có được chất lượng cao, chống lãng phí mà không cần phải chờ đợi sự thay đổi chính sách pháp luật.

NGỌC TUẤN (ghi)