Đại tá Vũ Linh, người có công lớn đưa toàn bộ tập đoàn Trung ương Fulro hoàn lương trở về buôn làng năm 1980, vừa tạ thế. Ông cũng chính là nguồn cảm hứng để đạo diễn Khôi Nguyên biên kịch và đạo diễn bộ phim truyện “Cao nguyên F101” nổi tiếng.
Tối 3/4, nhà văn, nhà báo Trần Ngọc Trác, nguyên Chủ tịch Hội VHNT tỉnh Lâm Đồng cho hay: Đại tá Vũ Linh (tức Nguyễn Trọng Cảnh, nguyên Trưởng ty Công an Lâm Đồng, Phó Cục trưởng A16 Bộ Công an, Cụm trưởng An ninh Tây Nguyên, sinh ngày 2/5/1925 tại xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa) vừa tạ thế lúc 14 giờ 42 ngày 3/4 tại nhà riêng số 4 Trần Quý Cáp, phường 10, TP Đà Lạt. 19 giờ ngày 5/4, ông được gia đình đưa về an táng tại quê nhà Phú Yên.
Chúng tôi có ý định sản xuất series ký sự truyền hình nhiều tập về Fulro, nên năm 2015, khi được đồng nghiệp Đinh Thị Nga từ Đà Lạt cho biết, đại tá Vũ Linh đang điều dưỡng ở Bệnh viện Điều dưỡng Long Thủy, tôi đã dành nhiều thời gian để được nghe ông kể chuyện. Bấy giờ, ông đã yếu, nói năng khó khăn, nhưng những câu chuyện “thâm cung bí sử” trong đấu tranh chống Fulro đã được ông chia sẻ tận tường…
Ngày 18/3/1947, ông đã được đứng vào hàng ngũ của Đảng. Trước tháng 8/1945, ông tham gia Ban vận động chuẩn bị khởi nghĩa của tổng Hòa Trường, rồi làm cán bộ Công an Phú Yên. Năm 1953, ông học Trường An ninh Việt Bắc, thuộc Bộ Công an, rồi tham gia tiếp quản thủ đô, làm cán bộ nghiên cứu ở Sở Công an Hà Nội. Từ 1963-1964, ông học tình báo rồi vào chiến trường Khu 6, làm Tổ trưởng Tổ Điệp báo A2 thuộc Bộ Công an. Từ năm 1971 đến lúc về hưu năm 1994, ông lần lượt kinh qua các chức vụ quan trọng ở Ban An ninh Tuyên Đức, Ban An ninh Đà Lạt, Ủy ban quân quản Đà Lạt, Ty An ninh Đà Lạt, Giám đốc Công an Lâm Đồng, rồi Phó Cục trưởng A16 Bộ Công an, Cụm trưởng An ninh Tây Nguyên…
Ông kể lại: “Hồi đó, ngày nào chúng tôi cũng nhận được tin cấp báo về những hoạt động và hành vi tội ác của bọn Fulro trên khắp địa bàn. Chúng không từ bất cứ thủ đoạn độc ác nào, nhằm vào bất kể mục tiêu quân sự hay dân sự, sẵn sàng xả đạn vào cán bộ, công an, quân đội hay thường dân…”.
Theo đại tá Vũ Linh, năm 1975, sau khi Tây Nguyên được giải phóng, bọn phản động choáng váng trước sự kiện bất ngờ này, nên ngay từ thời điểm đó, chúng đã thu gom vũ khí, quân trang, quân dụng của quân đội Sài Gòn bỏ lại cơ cấu thành một tổ chức vũ trang do Kpă Kới làm Phó Tổng tư lệnh kiêm Phó Chủ tịch Fulro. Bên dưới Kới có Bộ Tổng Tham mưu do Y Bach Êban làm Tổng Tham mưu trưởng. Chúng bố trí lực lượng theo 4 vùng chiến thuật nhằm thực hiện âm mưu chống phá lâu dài, tiến tới “xây dựng một nhà nước tự trị.”
Theo đó, vùng 1 (hay còn gọi là quân khu 1) là miền tây Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên; vùng 2 là Gia Lai, Kon Tum; vùng 3 là Đắk Lắk, Quảng Đức và vùng 4 là Lâm Đồng, Ninh Thuận. Trong đó, vùng 4 hoạt động mạnh nhất mà nóng bỏng nhất là địa bàn Lâm Đồng.
Lợi dụng tình hình Tây Nguyên mới giải phóng chưa ổn định, Fulro nổi lên hoạt động mạnh ở nhiều nơi. Chúng xuất hiện trên nhiều buôn làng, rải truyền đơn, tuyên truyền miệng xuyên tạc chính sách của Đảng, Nhà nước; dọa dẫm, kích động, lôi kéo nhân dân tham gia tổ chức của chúng, đồng thời đẩy mạnh hoạt động khủng bố, tấn công vào các đơn vị bộ đội, các tổ công tác của ta; phục kích, giết hại và làm bị thương hàng trăm người; cướp súng đạn, hàng hóa, tập kích đường giao thông, đốt phá trụ sở. Hàng ngàn thanh niên trong các buôn làng bị Fulro lôi kéo, cưỡng bức vào rừng. Không khí Tây Nguyên vào thời kỳ đó thật u ám…
Những ngày ông điều trị bệnh ở quê nhà, chúng tôi đã chứng kiến cuộc gặp gỡ cảm động tại nhà riêng của ông ở xã Hòa Trị, cuộc gặp gỡ của hai con người từng ở hai chiến tuyến: Đại tá Vũ Linh và Nahria Ya Duck, từng là Đệ nhất Phó Thủ tướng Fulro, nguyên là ĐBQH, Ủy viên Trung ương MTTQ Việt Nam, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Lâm Đồng... Ya Duck cùng toàn bộ “đàn em” của ông đã được đại tá Vũ Linh kêu gọi đầu hàng, quay về với buôn làng. Nhiều năm qua, họ đã là hai người bạn thân của nhau, nhiều lần gặp nhau. Khi nghe đại tá Vũ Linh về quê dưỡng bệnh, Ya Duck đã lặn lội từ Lâm Đồng xuống thăm, đã để lại cho chúng tôi nhiều cảm xúc.
 |
| Đoàn cán bộ các ngành ở Lâm Đồng thăm đại tá Vũ Linh tại Bệnh viện Điều dưỡng và Phục hồi chức năng Phú Yên - Ảnh: THANH HƯNG |
Ông Ya Duck thừa nhận, “độc ác như Fulro!” chính là câu nói cửa miệng của tất cả những người từng làm việc và sinh sống trên địa bàn Tây Nguyên những năm sau ngày nước nhà thống nhất. Trên khắp các đô thị, buôn làng, những cánh rừng, những núi đồi Tây Nguyên đều in dấu giày Fulro. Chúng đã liều lĩnh mở những cuộc tập kích bất ngờ nhằm khuấy động cuộc sống bình yên của nhân dân, phá hoại hệ thống kết cấu hạ tầng còn nghèo nàn, giết hại những cán bộ, chiến sĩ và cả những người dân vô tội ở các buôn làng. Đó là những tháng ngày Tây Nguyên u ám bởi bóng ma Fulro, và máu trên các dốc núi, triền rừng đã đổ…
Khi nhớ lại những tháng ngày tiêu diệt Fulro nóng bỏng, đại tá Vũ Linh như sống lại một quãng đời, một vùng ký ức không thể nào phai nhạt. Đó là những tháng ngày mà dưới sự lãnh đạo của Đảng, chỉ đạo trực tiếp của Bộ Nội vụ, Khu ủy Khu 6 và Tỉnh ủy Lâm Đồng, trên cương vị của mình, ông cùng các đồng đội đã hao tâm, tổn trí, nhiều đồng chí hy sinh cả tính mạng, dốc toàn lực cho cuộc chiến đấu, giải quyết vấn đề Fulro, đập tan những mưu đồ của bọn phản động, trả lại sự bình yên cho buôn làng Tây Nguyên…
Từ tháng 5/1976, một số tên cầm đầu Fulro Đêga bị chúng ta bắt giam tại Buôn Ma Thuột đã tổ chức vượt ngục ra rừng và sau đó ám sát ban lãnh đạo cũ để giành quyền lãnh đạo. Sau cuộc “đảo chính” này, Y Djao Niê - nguyên trung tá quân đội Sài Gòn, đứng ra thành lập nội các mới, tự xưng là “thiếu tướng”, “Thủ tướng Fulro” và đưa Nahria Ya Duck, người Cơ Ho, sinh tại Đơn Dương, Lâm Đồng làm “Phó Thủ tướng thứ nhất” kiêm Tư lệnh vùng 4.
Sào huyệt của “Trung ương Fulro” chuyển về vùng núi rừng Bidoup thuộc khu vực Đầm Ròn, quê hương của Ya Duck. Trong khi “ngài thủ tướng” đang bám gót Pôn Pốt bên kia biên giới, “Phó Thủ tướng thứ hai” Paul Yưh người Ê Đê mất uy tín, tất cả quyền lực Fulro nằm trong tay Ya Duck, thanh thế của ông rất mạnh. Biệt danh “hùm xám Tây Nguyên” của Ya Duck bắt đầu nổi lên từ lúc này. Chính vì vậy, Ya Duck trở thành mối quan tâm hàng đầu của ta, giải quyết Ya Duck cũng có nghĩa là đập tan đầu não Fulro và làm tan rã toàn bộ lực lượng của chúng trên toàn tuyến.
Vào thời điểm này, Công an Lâm Đồng đã hình thành và triển khai một chuyên án cực kỳ táo bạo, lập nên những chiến công xuất sắc. Chuyên án mang mật danh “Cao nguyên F101”. Sự hấp dẫn của chuyên án và tinh thần tài trí, táo bạo, quyết liệt, dũng cảm của đại tá Vũ Linh cùng những cán bộ, chiến sĩ an ninh tham gia chuyên án này đã được đạo diễn điện ảnh Khôi Nguyên biên kịch và đạo diễn một bộ phim cùng tên, được các trường an ninh trong nước đưa vào giảng dạy như một giáo trình nghiệp vụ.
Nhận nhiệm vụ từ hội nghị Nha Trang chuyên đề giải quyết Fulro do đồng chí Phạm Hùng, bấy giờ là Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng chủ trì, đồng chí Đỗ Quang Thắng - nguyên Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng và đại tá Vũ Linh, Phó Ty Công an tỉnh Lâm Đồng bấy giờ đã lập tức triển khai công tác.
Ngay trong đêm hôm ấy, đại úy Nguyễn Văn Độ - Phó Phòng Bảo vệ chính trị (sau này là đại tá, Giám đốc Công an Lâm Đồng) báo cáo cho đồng chí Vũ Linh một thông tin đặc biệt: “F1 (mật danh trinh sát nằm vùng của ta) đưa tin khẩn, Nahria Ya Duck vừa liên lạc với một đường dây để xuất ngoại, thông qua mục sư Tri Lâm ở TP Hồ Chí Minh. Cụ thể đường dây này như thế nào, tôi đã bố trí trinh sát tiếp tục theo dõi”.
Với sự nhạy cảm và kinh nghiệm của một cán bộ tình báo lâu năm, đại tá Vũ Linh hình thành ngay ý tưởng: “Tốt lắm! Thời cơ đã đến. Sáng mai, tôi sẽ trao đổi tin này với đồng chí Trưởng ty và các anh KĐ4 (Bộ Nội vụ) để bàn phương án. Không ngờ, đúng lúc này ta lại có đường để “dụ hùm ra khỏi hang”…
Chuyên án F101 đã được triển khai ngay sau đó, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng Đỗ Quang Thắng làm Trưởng ban, thượng tá Vũ Linh trực tiếp chiến đấu, là Phó ban Thường trực. Nhiệm vụ của Ban chuyên án là phải đánh tan quân khu 4 - quân khu mạnh nhất của Fulro mà con át chủ bài là Nahria Ya Duck, ngăn chặn việc chúng tiến hành lập Fulro vùng 5, góp phần cùng công an các tỉnh Đắk Lắk - Đắk Nông, Gia Lai - Kon Tum, Sông Bé, Đồng Nai... phá toàn bộ hệ thống “Trung ương Fulro”, giải quyết cơ bản tổ chức phản động này…
Theo nguồn tin của F1, qua một cô gái người Kinh tên Thu Phương, làm y tá tại xã N’Thol Hạ (huyện Đức Trọng), nhóm Ya Duck đang tìm đường để ra nước ngoài trong một “chương trình” mang tên “Xuduvicaon” (xuất dương vì cao nguyên). Phương tìm được một mục sư tên là Tri Lâm, đại diện một tổ chức từ thiện quốc tế (thực ra là một kẻ mạo danh, ông mục sư này đã xuất ngoại trước đó), sẵn sàng tài trợ mọi chi phí để đưa nhóm Fulro ra nước ngoài huấn luyện, đào tạo, trang bị để sau này trở về “giải phóng Tây Nguyên”. Phương sốt sắng, hứa hẹn với thầy trò Ya Duck qua tên “trung tá” To Na - liên lạc đặc biệt của Ya Duck.
Dù rất khát khao xuất dương, nhưng còn nhiều nghi vấn, Ya Duck đã cử hai sĩ quan cận vệ của mình là “đại úy” Ha Póh và “thiếu tá” Ya Theng tìm mọi cách bám theo Phương để liên lạc trực tiếp với mục sư Lâm nhằm bảo đảm một đường dây xuất ngoại chắc chắn và tránh bị Phương lừa gạt. Chỉ đạo này của Ya Duck đã được ta nắm hết. Kế hoạch bắt giữ Thu Phương và hai tên Ha Póh, Ya Theng được tính đến. Đây là khâu đột phá, là mắt xích của chuyên án. Cùng với sự chỉ đạo và hỗ trợ của Bộ Công an, Công an Lâm Đồng đã vào cuộc thực hiện chuyên án “Cao nguyên F101” sau khi nắm chắc kế hoạch của Nahria Ya Duck và “Trung ương Fulro”…
Toàn Ban chuyên án, lãnh đạo Bộ Nội vụ, lãnh đạo Cụm An ninh Tây Nguyên và nguyên Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng bấy giờ hồi hộp đến khó tả khi cầm bản danh sách 10 người theo Fulro sẽ “trở về” trong “chuyến hàng” đầu tiên này có “Đệ nhất Phó Thủ tướng” Nahria Ya Duck, “trung tá” Lơ Mu Yem - “Tổng Trưởng ngoại giao”, cùng hai “trung tá”, hai “thiếu tá” và bốn cấp “úy”.
Đúng 4 giờ 30 ngày 13/8/1980, bên kia sông Tùng Nghĩa (huyện Đức Trọng), một đoàn người gồm 60 Fulro đang hộ tống Ya Duck cùng 9 người khác lội qua sông, giữ đúng giao ước với Ba Bình (Lâm Văn Thạnh) và lên chiếc Microbuýt Desoto biển số 52... bên hông treo dòng chữ “Đoàn khách Campuchia tham quan” thẳng tiến về hướng TP Hồ Chí Minh.
8 giờ sáng 13/8/1980, chiếc xe chở Ya Duck và đồng bọn đến vị trí ta chờ. Một chiếc ôtô khác “hộ tống” phía sau, bất ngờ vượt lên, chia lực lượng ra hai xe và thay biển số xe rồi đưa “khách” về thẳng một biệt thự trên đường Trần Bình Trọng - Đà Lạt. Nahria Ya Duck không ngờ, “Tổ chức từ thiện Caritas” mà ông ta và cả bộ máy “Trung ương Fulro” gửi gắm kỳ vọng cho những chuyến “xuất dương vì cao nguyên” lại chính là những cán bộ chiến sĩ an ninh trong một chuyên án bí mật, mà mục tiêu đầu tiên “dụ hùm xám rời hang” đã thành công.
Sau một quá trình đấu tranh, sự “cải tà quy chính” và hợp tác của Nahria Ya Duck và những người khác trong bộ máy “Trung ương Fulro” đã giúp chúng ta thực hiện thành công chuyên án “Cao nguyên F101”, đập tan đầu não, dẫn đến rã ngũ và xóa sổ tổ chức Fulro trên địa bàn Lâm Đồng và cả Tây Nguyên trong những năm sau đó…
Ra đi từ quê hương Phú Yên, hôm nay quê nhà lại đón người con thân yêu trở về. Đại tá Vũ Linh - Nguyễn Trọng Cảnh mãi mãi là niềm tự hào với những chiến công vang dội để mang lại bình yên cho buôn làng Tây Nguyên. Niềm tự hào này không chỉ của lực lượng công an nhân dân mà của người dân Phú Yên.
TRẦN THANH HƯNG - ĐINH THỊ NGA
