Ngày 15/6/2000, Bộ Chính trị đã ban hành Quy định 76-QĐ/TW về việc “Đảng viên đang công tác ở các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp thường xuyên giữ mối liên hệ với chi ủy, đảng ủy cơ sở và gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú” (gọi tắt là Quy định 76/đảng viên 76).
Qua 18 năm thực hiện Quy định 76, cho thấy nhiều địa phương, nhất là khu phố đã phát huy hiệu quả vai trò tiên phong, gương mẫu của đảng viên 76. Theo định kỳ, cứ 6 tháng sinh hoạt một lần, mỗi năm sinh hoạt 2 lần với cấp ủy nơi cư trú, đã giúp đảng viên 76 gần gũi hơn với nhân dân, khắc phục được những biểu hiện quan liêu, xa dân, thiếu trách nhiệm với những công việc của người dân nơi cư trú; đồng thời tự giác thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của người đảng viên, củng cố thêm mối liên hệ giữa Đảng với nhân dân.
Cũng qua sinh hoạt đã góp phần nâng cao trách nhiệm và mối quan hệ phối hợp của cấp ủy nơi đảng viên đang công tác với cấp ủy nơi đảng viên cư trú. Tại các buổi sinh hoạt, đảng viên 76 có điều kiện tham gia góp ý và có nhiều ý kiến quan trọng vào công tác phát triển kinh tế - xã hội và các phong trào của địa phương, cơ sở, khu dân cư.
Đặc biệt, nhiều đảng viên 76 đã tích cực đóng góp kinh phí, tham gia phong trào xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư. Khi ở nơi cư trú phát sinh những vấn đề nổi cộm, các đảng viên 76 luôn chủ động đề xuất, kiến nghị với cấp ủy, trưởng/phó ban khu phố để kịp thời giải quyết, không để xảy ra bức xúc trong nhân dân... Đây cũng là một kênh thông tin đánh giá, phân loại cán bộ, đảng viên hàng năm.
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, kết quả đạt được, việc thực hiện Quy định 76 và sinh hoạt đảng viên 76 vẫn còn một số hạn chế, bất cập. Đó là, đối với cấp ủy quản lý đảng viên đang công tác, có nơi chưa thực sự quan tâm đến việc giới thiệu đảng viên về sinh hoạt tại địa phương. Khi đảng viên mới kết nạp hoặc chuyển đến cơ quan, cấp ủy dễ bị “quên” không giới thiệu về sinh hoạt nơi cư trú.
Vào thời điểm cuối năm hoặc khi cần quy hoạch, bổ nhiệm cần có văn bản nhận xét của địa phương để bổ sung trong thủ tục hồ sơ thì cấp ủy mới đề cập đến như một hình thức bắt buộc; và hầu như chưa bao giờ hoặc ít khi trực tiếp về nghe cấp ủy nơi cư trú trực tiếp nhận xét về đảng viên 76 (trừ khi có vi phạm xảy ra). Còn đối với cấp ủy nơi cư trú, theo Quy định 76 phải “chủ động nắm số lượng đảng viên đang cư trú” nhưng rất khó để chủ động thực hiện điều này.
Mặt khác, Quy định 76 không quy định nơi ở (gắn với hộ khẩu thường trú) hay là nhà ở (nơi mà đảng viên sinh hoạt thường xuyên), vì vậy có đảng viên hộ khẩu ở nơi này nhưng sinh hoạt 76 ở nơi khác và ngược lại. Ở địa bàn thành phố không ít đảng viên làm nhà hoặc chuyển đi ở nơi khác nhưng không chuyển hộ khẩu (với những lý do khác nhau). Có những đảng viên 76 có thời gian không tham gia sinh hoạt và thực hiện nghĩa vụ ở nơi cư trú.
Còn trong 2 lần sinh hoạt vào giữa và cuối năm, cấp ủy nơi cư trú gặp gỡ đảng viên 76 để thông báo tình hình ở địa phương, cơ sở và nghe đảng viên 76 góp ý... Tuy nhiên, có những cuộc họp chỉ mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao. Hầu hết đảng viên đến dự để nghe, ít khi có phát biểu vì ít nắm bắt tình hình ở địa phương hoặc không muốn phát biểu kéo dài cuộc họp, mất thời gian…
Để sinh hoạt 76 có hiệu quả và thiết thực, nên chăng các cấp ủy nơi cư trú cần cải tiến nội dung sinh hoạt, bảo đảm yêu cầu của Quy định 76 đề ra, đó là “thường xuyên giữ mối liên hệ với nhân dân và gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú” chứ không phải chỉ là việc tổ chức sinh hoạt một năm 2 lần mang tính hình thức. Cũng đã đến lúc Bộ Chính trị cần tổng kết Quy định 76 và xem xét, ban hành quy định mới phù hợp hơn.
LẠC HỒNG
