* Việt Nam là nước thứ 10 phê chuẩn Hiệp ước cấm vũ khí hạt nhân
Ngày 17/5 (giờ Mỹ) tại trụ sở Liên Hợp Quốc (LHQ) ở New York, dưới sự chủ trì của Tổng thống Ba Lan, nước Chủ tịch Hội đồng Bảo an tháng 5/2018, Hội đồng Bảo an LHQ đã tổ chức buổi thảo luận mở với chủ đề “Đề cao luật pháp quốc tế trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế” với sự tham gia của trên 70 nước thành viên LHQ.
Chánh Văn phòng Tổng Thư ký LHQ Luiza Ribeiro Viotti, Thẩm phán Tòa án Công lý quốc tế Hisashi Owada, Chánh án Cơ chế quốc tế của các Tòa hình sự Theodor Meron đã tham dự và trình bày báo cáo tại cuộc họp.
Các nước tham dự cuộc thảo luận đều khẳng định luật pháp quốc tế là nền tảng của trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, là cơ sở của hòa bình, an ninh quốc tế. Tuy nhiên luật pháp quốc tế đang đứng trước những thách thức nghiêm trọng, như chính trị cường quyền, các hành động đơn phương, áp đặt, sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, xâm phạm độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, can thiệp vào công việc nội bộ của các nước…
Trong bối cảnh đó, cộng đồng quốc tế, đặc biệt là Hội đồng Bảo an LHQ, cần tiếp tục đề cao và tuân thủ nghiêm túc luật pháp quốc tế, thực hiện các nghị quyết của Hội đồng bảo an LHQ.
Nhiều nước nhấn mạnh vai trò của Tòa án Công lý quốc tế và các cơ chế pháp lý quốc tế khác và việc tuân thủ các phán quyết của tòa trong việc giải quyết các tranh chấp, ngăn chặn xung đột, bảo vệ hòa bình. Nhiều ý kiến thảo luận cho rằng Hội đồng Bảo an cần tăng cường hợp tác và phát huy vai trò quan trọng của các tổ chức khu vực trong việc xây dựng lòng tin, ngăn ngừa xung đột, và giải quyết hòa bình các tranh chấp.
Phát biểu tại cuộc thảo luận, đại sứ Nguyễn Phương Nga, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ nhấn mạnh nghĩa vụ của các quốc gia giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, đây là một nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, được quy định rõ tại Chương VI Hiến chương LHQ, trong đó có các biện pháp và tiến trình ngoại giao và pháp lý.
Đại sứ cũng nêu bật vai trò và đóng góp của ASEAN trong duy trì môi trường hòa bình, đối thoại và hợp tác ở khu vực, thúc đẩy hòa bình giải quyết tranh chấp tại biển Đông phù hợp với luật pháp quốc tế, Hiến chương LHQ và Công ước Luật biển LHQ, thúc đẩy thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố chung về ứng xử giữa các bên ở biển Đông (DOC), sớm xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử (COC) hiệu quả và ràng buộc pháp lý.
Đại sứ Nguyễn Phương Nga khẳng định là ứng cử viên thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020-2021, Việt Nam cam kết tiếp tục đề cao luật pháp quốc tế, đóng góp tích cực vào việc thực hiện sứ mệnh của Hội đồng Bảo an LHQ là duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.
* Cùng ngày 17/5, tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở TP New York, Đại sứ Nguyễn Phương Nga đã nộp lưu chiểu Văn kiện phê chuẩn Hiệp ước Cấm Vũ khí hạt nhân cho Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc.
Như vậy, Việt Nam là nước thứ 10 phê chuẩn hiệp ước. Đến nay, hiệp ước đã được 58 nước ký, 10 nước phê chuẩn và sẽ có hiệu lực khi được 50 nước phê chuẩn. Ngày 22/9/2017, trong khuôn khổ phiên họp cấp cao Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc khóa 72, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã ký hiệp ước này.
Việc sớm ký và phê chuẩn Hiệp ước đã thể hiện rõ chính sách nhất quán của Việt Nam vì hòa bình, ủng hộ việc giải trừ vũ khí hạt nhân trên toàn thế giới.
Hiệp ước Cấm Vũ khí hạt nhân có ý nghĩa lịch sử hết sức quan trọng vì lần đầu tiên có một điều ước quốc tế quy định cấm một cách toàn diện việc phát triển, thử nghiệm, sản xuất, chế tạo, tàng trữ, chuyển giao, sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân.
Đặc biệt, hiệp ước có quy định trách nhiệm của các nước tiến hành thử và sử dụng vũ khí hạt nhân phải hỗ trợ các nước bị ảnh hưởng trong việc giúp đỡ nạn nhân và khắc phục hậu quả về môi trường. Hiệp ước cũng có các điều khoản tạo điều kiện cho các nước có vũ khí hạt nhân sau này tham gia, nếu cam kết phá huỷ vũ khí hạt nhân.
L.H (tổng hợp từ VOV, TTXVN, Vietnam+)
