Sau Cách mạng tháng Tám thành công, Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời. Để tăng cường tham mưu cho BCH Trung ương Đảng trong công tác xây dựng, tuyên truyền, giáo dục pháp luật, ngày 05/01/1966, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 133-NQ/TW về việc thành lập Ban Pháp chế Trung ương. Đây chính là tổ chức tiền thân của Ban Nội chính Trung ương. Với ý nghĩa đó, ngày 10/9/2015, Văn phòng Trung ương Đảng thông báo ý kiến của Ban Bí thư Trung ương Đảng thống nhất lấy ngày 05/01 hằng năm là Ngày truyền thống Ngành Nội chính Đảng.
Đối với tỉnh ta, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn cách mạng mà quá trình hoạt động, phát triển Ban Nội chính Tỉnh ủy có nhiều lần thay đổi về chức năng, nhiệm vụ và quy mô tổ chức, nhưng ngành Nội chính Đảng vẫn có bước phát triển liên tục, từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị được giao, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương. Giai đoạn trước khi chia tách tỉnh, từ năm 1975 đến cuối tháng 6/1989, Ban Nội chính Tỉnh ủy Phú Khánh được thành lập và hoạt động đạt nhiều kết quả tích cực. Sau ngày Phú Yên được chia tách (7/1989), tuy chưa thành lập Ban Nội chính Tỉnh ủy nhưng Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã phân công đồng chí Huỳnh Trúc, Phó Bí thư Tỉnh ủy phụ trách công tác Nội chính của Tỉnh ủy, giao nhiệm vụ đồng chí Phó Văn phòng Tỉnh ủy phụ trách công tác tổng hợp chịu trách nhiệm theo dõi công tác nội chính của Tỉnh ủy.
Đến ngày 25/8/1994, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có Quyết định số 458-QĐ/TU về việc thành lập Ban Nội chính Tỉnh ủy Phú Yên, đồng thời phân công đồng chí Lương Công Đoan, Phó Bí thư Tỉnh ủy kiêm Trưởng Ban Nội chính Tỉnh ủy; Ban Thường vụ Tỉnh ủy có quyết định bổ nhiệm đồng chí Đỗ Đình Dậu, nguyên Chủ tịch Trọng tài kinh tế tỉnh làm Phó trưởng Ban Nội chính Tỉnh ủy kể từ ngày 01/9/1994. Đến năm 1996, sau Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII, đồng chí Nguyễn Văn Trúc, Phó Bí thư Tỉnh ủy được phân công kiêm Trưởng Ban Nội chính Tỉnh ủy. Ban Nội chính Tỉnh ủy lúc này có chức năng, nhiệm vụ là cơ quan tham mưu giúp Tỉnh ủy kiểm tra thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác Nội chính; giúp Tỉnh ủy theo dõi hoạt động của Ban Cán sự Đảng các ngành Nội chính; nghiên cứu, đề xuất kế hoạch thực hiện nghị quyết, chỉ thị của Trung ương và tham gia chuẩn bị nghị quyết, chỉ thị của cấp ủy về công tác Nội chính; giúp Tỉnh ủy vận dụng đường lối xử lý đối với những vụ án quan trọng về chính trị, kinh tế, xã hội; phối hợp với Ban Tổ chức Tỉnh ủy nắm cán bộ trong các ngành Nội chính thuộc diện Tỉnh ủy quản lý.
Sau một thời gian hoạt động, thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII) “Về một số vấn đề về tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị và tiền lương, trợ cấp xã hội thuộc ngân sách Nhà nước”, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Phú Yên đã ban hành Quyết định số 691-QĐ/TU, ngày 28/02/2000 về việc giải thể Ban Nội chính Tỉnh ủy. Theo Quyết định trên, cán bộ và toàn bộ hồ sơ, tài liệu được sáp nhập vào Văn phòng Tỉnh ủy kể từ ngày 01/3/2000; đồng thời, bổ sung chức năng, nhiệm vụ công tác Nội chính vào Quy định chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng Tỉnh ủy. Tháng 7/2013, thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI; Quy định số 183-QĐ/TW, ngày 08/4/2013 của Ban Bí thư về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Ban Nội chính Tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương; ngày 17/7/2013, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Quyết định số 2879-QĐ/TU về việc thành lập Ban Nội chính Tỉnh ủy. Hiện nay, Ban Nội chính Tỉnh ủy có 19 cán bộ, công chức, nhân viên; 2 phòng nghiệp vụ và văn phòng; với chức năng là cơ quan tham mưu của Tỉnh ủy mà trực tiếp, thường xuyên là Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực Tỉnh ủy về công tác nội chính và phòng, chống tham nhũng; nhiệm vụ được giao là nghiên cứu, đề xuất xây dựng chủ trương, nghị quyết và cụ thể hóa chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác nội chính và phòng, chống tham nhũng; hướng dẫn, kiểm tra các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Tỉnh ủy, các cơ quan nội chính thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật về công tác nội chính và phòng, chống tham nhũng; thẩm định các đề án về lĩnh vực nội chính và phòng, chống tham nhũng trước khi trình Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy; tham gia với Ban Tổ chức Tỉnh ủy về công tác cán bộ theo phân cấp, tham gia với các cơ quan có thẩm quyền trong việc bổ nhiệm một số chức danh tư pháp theo quy định và thực hiện một số nhiệm vụ khác do Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực Tỉnh ủy giao.
Sau khi được tái lập và đi vào hoạt động, mặc dù có những khó khăn nhất định nhưng được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Nội chính Trung ương, Thường trực Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, tập thể cán bộ, công chức Ban Nội chính Tỉnh ủy đã đoàn kết, khắc phục khó khăn, triển khai thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, góp phần tham mưu cho Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực Tỉnh ủy lãnh đạo, chỉ đạo có hiệu quả công tác nội chính và phòng, chống tham nhũng trên địa bàn tỉnh. Với những kết quả đã đạt được, năm 2014 Ban Nội chính Tỉnh ủy được chọn làm Cụm phó Cụm thi đua số III (gồm 15 tỉnh thuộc khu vực miền Trung - Tây Nguyên) và được Ban Nội chính Trung ương tặng Cờ thi đua xuất sắc dẫn đầu; năm 2015, Ban Nội chính Tỉnh ủy được phân công làm Cụm trưởng, được Ban Nội chính Trung ương tặng Bằng khen về thành tích xuất sắc trong thi đua chuyên đề và UBND tỉnh tặng Bằng khen về thành tích thi đua của Khối thi đua các cơ quan Đảng của Tỉnh ủy; năm 2016, được Khối thi đua các cơ quan Đảng của Tỉnh ủy đề nghị UBND tỉnh tặng cờ thi đua xuất sắc.
Từ thực tế hoạt động của Ban Nội chính các địa phương cho thấy chủ trương tái lập Ban Nội chính các tỉnh ủy, thành ủy là đúng đắn, khẳng định tầm quan trọng của công tác nội chính trong tình hình mới; gắn với việc đẩy mạnh công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí theo chủ trương, nghị quyết của Đảng. So với bề dày truyền thống của Ngành Nội chính Đảng, với yêu cầu thực tiễn đặt ra thì đội ngũ cán bộ, công chức đang công tác trong ngành Nội chính Đảng cần phải tiếp tục học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ, năng lực để từng bước đáp ứng tốt hơn nhiệm vụ được giao, viết tiếp truyền thống hơn 50 năm hình thành và phát triển của ngành, xứng đáng với niềm tin yêu, sự kỳ vọng của Đảng và nhân dân.
LÊ NGỌC HƠN
Chánh Văn phòng Ban Nội chính Tỉnh ủy
